Eerste Kerstdag leverde overal ter wereld weersextremen op

Eerst over Nederland

In de nacht naar 25 december kwam het voor het eerst regionaal tot matige vorst. In een strook van noord naar zuid over de oostelijke helft vroor het meer dan 5 graden, teweeggebracht door een heldere lucht en harde wind. In het midden van het land bleef het met ruim -4 graden net bij officiële lichte vorst. Op de Waddeneilanden was het het minst koud, met minima van tussen de -1 en -2 graden.

De nacht van Eerste op Tweede Kerstdag was nog een stukje kouder. In grote delen van het land vroor het meer dan 5 graden en zo was het ook de eerste officiële matige vorst van dit winterseizoen met in De Bilt een minimumtemperatuur van -5,5°C. Wederom was de temperatuurdaling aan de kust minder sterk.

Op Eerste Kerstdag kwam de temperatuur op niet veel plaatsen boven het vriespunt uit, ondanks de aanwezige zon. Op veel KNMI meetstations werd het niet warmer dan -0,1°C. Het was een echte ijsdag, waarbij de temperatuur 24 uur lang onder het vriespunt blijft. Op het meetstation Twenthe bleef het zelfs bij -2°C. Dit maakte het de koudste Kerst sinds 1994, en behaalt een negende plaats in de ranglijst van koudste Eerste Kerstdagen. Het was ook een zonovergoten dag met bijna overal ruim 6 uur zonneschijn; goed voor een tweede plaats van de meest zonnige Eerste Kerstdagen.

Ook op Tweede Kerstdag is het koud, maar wel een fractie minder dan een dag eerder. De temperatuur stijgt tot net boven het vriespunt. De gevoelstemperatuur ligt door de schrale lucht een paar graden lager en tikt op het warmste moment van de dag op veel plaatsen net geen -5 graden aan.

Buitenlandse extremen

Niet alleen in Nederland werden opvallende metingen gedaan deze Kerst. De luchtsoort die nu boven Nederland hangt is een stuk kouder dan normaal, maar in IJsland bevindt zich vrij warme lucht. Op 25 december laat in de avond steeg de temperatuur in het oosten van het eiland tot boven de 10 graden. Op één van de stations, Bakkagerði, werd het zelfs 19,7°C! Deze meting verbrak het landelijke record van 13,7°C op Eerste Kerstdag in 2005.

De oostkant van IJsland was daarvoor ook al ongebruikelijk warm voor de tijd van het jaar. Met 19,2°C in Seyðisfjörður werd het 2006 record van de warmste Kerstavond verbroken. Een sterk hogedrukgebied lag aan de grondslag van deze hoge temperaturen. De zuidelijke wind voert warme, vochtige lucht aan vanuit het verre zuiden en verhindert de instroom van koudere lucht. In Nederland gebeurt door dit hogedrukgebied precies het omgekeerde.

Een andere merkwaardige gebeurtenis trof Saudi-Arabië. Dit land staat bekend om zijn uitgestrekte woestijnen en hete zomers. Op Eerste Kerstdag kwam het er echter tot een zeer zeldzame sneeuwstorm. Het normaal gesproken droge landschap veranderde in een wit wonderland met een sneeuwdek op de woestijn en de bergen.

Storm en hitte in de VS

Aan de andere kant van de Noord-Atlantische Oceaan vielen de weersomstandigheden met Kerst ook op. Californië werd getroffen door extreme neerslag, veroorzaakt door weer een atmosferische rivier. Op Kerstavond moesten reddingsacties worden uitgevoerd vanwege uitgebreide overstromingen en op Kerstochtend trok een reeks zware onweersbuien over Noord-Californië. De zware windstoten en regenval resulteerden in veel schade en slachtoffers. In het centrum van Los Angeles is het record voor de natste Kerstavond en Eerste Kerstdag sinds 1971 verbroken.

Meer in het midden tot oosten van de Verenigde Staten was het daarentegen ongebruikelijk warm. In Denver was het de warmste Eerste Kerstdag sinds twintig jaar toen de temperatuur opliep tot 21°C. Veel andere staten beleven een december hittegolf en zien temperaturen van meer dan 10 graden boven de normaal. Dit wordt veroorzaakt door een hittekoepel (heat dome) boven het land, een hogedrukgebied met warme lucht tot op grote hoogte.