Foto gemaakt door Tina Pruim - Emmen - Dynamische luchten op zondagavond
Foto gemaakt door Tina PruimEmmenDynamische luchten op zondagavond
Nu

Wateroverlast door het IJsselmeereffect

En zo gingen we van het ene naar het andere uiterste. Juli begon met een aantal zonovergoten en zeer warme dagen, maar na een wisseling van luchtsoorten was het sinds zaterdag een stuk natter. Vannacht pakten de buien bij het IJsselmeergebied zo stevig uit, dat in korte tijd enorm veel water naar beneden viel en grote velden blank kwamen te staan. Warm water van het IJsselmeer voorzag de energie voor het buiencomplex.

Avondbuien

Zondag overdag trokken veel buien over het land, teweeggebracht door een koufront. Sommige kort en stevig, andere langduriger en met motregen. Laat op de avond ontstonden grote buiencomplexen boven Noord-Holland en kwam er ook een klap onweer bij kijken rond 11 uur ’s avonds. Terwijl de buien naar het oosten bewogen, viel hevige regenval en dat leidde tot tientallen millimeters regen en wateroverlast in de Noordoostpolder. Lokaal liepen de regensommen op tot wel 100 millimeter.

Op andere plaatsen in Nederland viel de regen minder gewelddadig naar beneden en was de natuur zeer dankbaar voor het water. De regensommen varieerden van 5 à 10 millimeter in het zuiden tot ruim 50 millimeter in het noordoosten. Hoewel het geen optimaal zomers beeld geeft, is de regen zeer welkom voor het buitenleven.

Warm en koud

Het water van het IJsselmeer is op dit moment erg warm; de temperatuurafwijking ten opzichte van de normaal is +3 graden (normaal = gemiddeld over de periode 1991-2020). Het water is er nu ruim 20 graden. Ook de Noordzee in zijn geheel is ongeveer 1 tot 2 graden warmer dan normaal.

Het samenspel tussen het warme water en koude bovenlucht veroorzaakte gunstige condities voor het ontstaan van waterhozen. Waterhozen zijn vergelijkbaar met windhozen en kunnen ontstaan bij grote temperatuurverschillen tussen het wateroppervlak en de lucht, wanneer de windrichting op hoogte verandert (windschering). Hierdoor vormt een roterende luchtstroom en de lucht gaat om de horizontale as draaien. De warme, stijgende lucht duwt de roterende luchtstromen omhoog, welke dan uitrekt en een wervel (vortex) ontstaat. Er wordt officieel van een waterhoos of windhoos gesproken als de vortex contact maakt met het oppervlak.

Zomerweer na wisselvalligheid

De oorzaak van het wisselvallige weertype is een lagedrukgebied boven Denemarken. Hierdoor wordt, met een vrij stevige wind, koele Noordzeelucht aangevoerd. Over het relatief warme landoppervlak leidt dat tot instabiele weersomstandigheden. In de loop van de dag klaarde het op en ook dinsdag ligt de buienactiviteit minder hoog. Geleidelijk komt Nederland onder de invloed van een hogedrukgebied te liggen en dan stijgen de temperaturen. Het wordt weer zomers warm en met veel zonneschijn.