Warmer IJsland trekt mug aan

Het is de eerste bevestigde vondst van deze insecten in natuurlijke omgeving in het land. Jaren geleden werd een enkele mug van een andere soort ontdekt op de internationale luchthaven Keflavík, maar dit is de eerste keer dat muggen in het wild werden gezien.

Anti-mug temperatuurschommelingen

Muggen komen bijna overal voor, behalve op Antarctica en – tot deze maand – IJsland. In deze gebieden is het jaarrond te koud voor muggen, in tegenstelling tot andere gebieden. In bijvoorbeeld Siberië wordt het ’s winters ook erg koud, maar warmt het in de zomer flink op. De hogere temperaturen, in combinatie met veel stilstaand water, zijn gunstig voor muggenlarven. In IJsland bevriest en ontdooit het water regelmatig en dat verstoort de ontwikkeling van muggen.

Mee met schepen?

In de gemeente Kjósarhreppur (Kjós) werden op 16 oktober drie muggen gezien rond zonsondergang. Na inspectie van een entomoloog bij het Natuurwetenschappelijk Instituut van IJsland werd bevestigd dat het ging om muggen van de soort Culiseta annulata, ook wel bekend als de grote steekmug. Dit is een soort die ook in de winter actief blijft en dus goed aangepast is aan koudere klimaten. Oorspronkelijk komt deze soort voor van Noord-Afrika tot Noord-Siberië.

Het is onduidelijk hoe de muggen in IJsland terecht zijn gekomen. Vermoedelijk zou het via schepen of containers mee zijn gekomen. In het voorjaar wordt duidelijk of de soort de IJslandse winter kan overleven en zich daadwerkelijk kan vestigen in het land.

Meer muggen door klimaatverandering

Veel onderzoek bevestigt dat de opwarming van de aarde gunstig is voor de muggenpopulatie. Muggen gedijen goed in warme en vochtige omstandigheden en het verspreidingsgebied van deze insecten neemt toe. De stijgende gemiddelde temperatuur zorgt ervoor dat muggen sneller kunnen groeien en langer leven.

Ook in IJsland worden de effecten van klimaatverandering gevoeld. Omdat het zo noordelijk ligt, warmt het gebied sneller op dan het wereldwijde gemiddelde (onder meer door het proces van arctic amplification). In mei werden er temperaturen van meer dan 10 graden boven het gemiddelde gemeten, wat door klimaatverandering ongeveer 40 keer waarschijnlijker werd gemaakt.

Toch is het lang niet zeker welke rol klimaatverandering heeft gespeeld bij de ontdekte muggen in IJsland en kan het niet direct aan elkaar worden gekoppeld. Wel vergroten stijgende temperaturen waarschijnlijk de kans op het vestigen van muggensoorten in IJsland. In het Verenigd Koninkrijk werden dit jaar tropische muggen ontdekt, waaronder de Aziatische tijgermug.