Zonkracht blijft hoog de komende tijd
Rond deze tijd van het jaar staat de zon op haar hoogste punt. Bij weinig of geen bewolking betekent dit ook dat de zonkracht op zijn maximum is. Nu het zomerse weer in volle gang is, trekken veel mensen naar het strand, zwembad of terras, en ligt verbranding op de loer. Insmeren is belangrijk, ook als je maar kort buiten bent. Lees verder voor een aantal veel gestelde vragen over de zonkracht.UV-index
Gedurende het jaar varieert de zonkracht. Die is het hoogst wanneer de zon hoog aan de hemel staat en het onbewolkt is. De zonkracht is ook wel de ultraviolette (uv) straling. Dit is het type straling in het zonlicht wat voor een verbrande huid kan zorgen. De maat voor de zonkracht is dan ook de UV-index. In Nederland lig deze index in de winter gemiddeld rond de 1, en in de zomer rond de 6, al is dit sterk afhankelijk van de bewolking. Eind juni is de zonkracht meestal maximaal. Op 21 juni, de langste dag van het jaar, staat de zon op het hoogste punt aan de hemel. Rond deze datum is de UV-index dan ook vaak het hoogst, al hangt dit ook van andere factoren af.
Zonkracht gedurende het jaar. Bron: RIVM.nl
De zonkracht van vandaag (13 juni)
Dagelijks wordt de zonkracht gemeten door het KNMI. Vandaag, 13 juni, was de hoogste gemeten zonkracht 6,6 rond 14:00 uur. Bij onbewolkt weer had de zonkracht een maximum van 7,2 kunnen bereiken. Al vanaf 11:00 lag de UV-index boven de 3, het niveau waarbij je huid al kan verbranden na een uur in de zon, en het wordt dan ook aangeraden om je in te smeren.
Gemeten zonkracht van 13 juni 2025. Bron: RIVM.nl
Waar hangt de zonkracht van af?
De zonkracht wordt bepaald door meerdere factoren. Allereerst speelt de tijd van het jaar een belangrijke rol. In de zomer, wanneer de zon hoger aan de hemel staat, is de zonkracht sterker dan in de winter. Ook de geografische breedtegraad is van invloed: hoe dichter je bij de evenaar bent, hoe krachtiger de zonnestraling. Daarnaast beïnvloedt bewolking de zonkracht aanzienlijk; wolken kunnen een groot deel van de uv-straling tegenhouden. Verder is ook de dikte van de ozonlaag van belang, omdat ozon een deel van de schadelijke uv-straling absorbeert. Tot slot speelt de zuiverheid van de atmosfeer een rol. Wanneer de lucht schoon is en weinig deeltjes (zoals stof of aerosolen) bevat, wordt er minder zonlicht verstrooid of geabsorbeerd, waardoor de zonkracht hoger uitvalt. Vooral de hoogte van de zon aan de hemel is bij veel factoren bepalend. Hoe hoger de zon staat, hoe korter de weg die het zonlicht door de atmosfeer moet afleggen en hoe minder het onderweg verzwakt wordt door deeltjes die het zonlicht tegenkomt.
Heeft warmte invloed op zonkracht?
Nee. De temperatuur zegt niets over de sterkte van de UV-straling. E zon kan ook al krachtig zijn ook al voel je haar nog niet ‘branden’. Ook op een koele, onbewolkte dag kan de zonkracht hoog zijn. Wel gaan mensen vaker naar buiten als het warm en zonnig is, waardoor de kans op zonneschade indirect toeneemt. De temperatuur en de UV-index hoeven dus niet hand in hand te gaan.
Maar zonlicht hebben we toch nodig voor vitamine D?
Zonlicht hebben we zeker nodig. Het zorgt voor ons biologische ritme en de aanmaak van vitamine D. Echter is het al snel te veel zon in de zomer. Dagelijks een kwartier buiten zijn (buiten piekuren van de zonkracht tussen 12:00-15:00) krijgen de meeste mensen al genoeg zonlicht hiervoor binnen. Alleen het onbedekt laten van je gezicht en handen is vaak al genoeg. Mensen met een donkere huid hebben meer zonlicht nodig voor voldoende vitamine D aanmaak, maar ook zij moeten voorzichtig zijn met te veel blootstelling.
Ook in de schaduw of bij bewolking kun je verbranden
Zelfs op bewolkte dagen kan de UV-index rond de 4 liggen. Dit is nog steeds sterk genoeg om schade aan te richten. En ook in de schaduw ben je niet volledig beschermd. UV-straling weerkaatst op deeltjes in de lucht, muren, zand of water en bereikt zo alsnog je huid. Dit noemen we diffuus zonlicht. De intensiteit is dan wel lager, maar niet verwaarloosbaar.
De zonkracht blijft nog wel even hoog
De komende dagen of zelfs weken blijft het zonnig en warm. De UV-index ligt bij onbewolkt weer tussen de 7 of 8, wat betekent dat je bij onbeschermde huid binnen 10 minuten kunt verbranden. Vooral tussen 12:00 en 15:00 wanneer de zon op het hoogst staat, is de kans op schade groot. Hoewel het erg verschilt per huidskleur, kan je met deze zonkracht al binnen 10 minuten verbranden wanneer je onbeschermd naar buiten gaat. Aangeraden wordt om tussen deze tijd niet in de zon te zitten, en als je naar buiten gaat te bedekken of in te smeren.
Hoewel de temperatuur komende week wat daalt, blijft de zonkracht hoog. Minder mensen gaan misschien naar het strand, maar ook bij een wandeling of fietstocht is bescherming nog steeds nodig.
