Voor het eerst sinds 2013 weer een EF5-tornado in de VS

De Enhanced Fujita schaal

De kracht van een tornado wordt beschreven door middel van de ‘Enhanced Fujita’ (EF) schaal. De schaal loopt van EF0 tot EF5, waarbij een tornado wordt gerangschikt op basis van zijn aangerichte schade. Een EF0 tornado is relatief klein en heeft windsnelheden van tussen de 105 en 135 km/u. De zwaarste tornado’s behoren tot EF5 en halen windsnelheden hoger dan 320 km/u. Door de toenemende windkracht neemt ook de schade snel toe bij een zwaardere tornado.

Uitleg van de Enhanced Fujita schaal waarmee tornado's geclassificeerd worden. Site: Building Safety Journal

EF5 extremen

De kracht van een EF5 tornado is immens. De wind is sterk genoeg om huizen van hun fundering te rukken, stalen constructies te verdraaien en zware voertuigen of zelfs treinwagons weg te slingeren. Doorgaans blijft er niks bovengronds intact bij het overtrekken van een EF5 tornado. Het voorkomen van dergelijke schade is een belangrijke aanwijzing voor de intensiteit. Het bepalen van de kracht van een tornado duurt meestal enkele dagen tot weken, omdat de schade aan natuur en infrastructuur moet worden onderzocht.

Het schaderapport van de geanalyseerde tornado toont de volgende details:

• Het vormde zich nabij Enderlin in Noord-Dakota op 20 juni 2025.
• Voor 19 minuten maakte de luchtstroom contact met de grond.
• De tornado was op zijn grootst 1,7 kilometer breed en legde een pad af van ruim 19 kilometer.
• Geschatte windsnelheden bereikten 338 kilometer per uur.

Het eiste drie levens en meerdere boerderijen werden volledig weggevaagd. Een lege tankwagon met een gewicht van meer dan 32 ton werd bijna 145 meter ver geslingerd.

Schade aan treinwagons door de Enderlin EF5 tornado. Bron: NWS / Brian Emfinger

Zeldzame gebeurtenis

Zeer zware tornado’s zijn erg zeldzaam. Sinds het invoeren van de Enhanced Fujita schaal in 2007 zijn er wereldwijd elf EF5 tornado’s geweest, waarvan tien in de VS. De laatste was in 2013 in Moore, Oklahoma, en daarbij kwamen 24 mensen om het leven. In Noord-Dakota zijn er vrijwel nooit tornado’s van een dergelijke intensiteit geweest, wat dit meteorologisch gezien een historische gebeurtenis maakt.

In de afgelopen twaalf jaar zijn er verschillende sterke tornado’s geweest die in de buurt kwamen van een EF5-classificatie, maar er was geen schade bekend die dat ondersteunden. De eerste schatting van de Noord-Dakota tornado gaf een EF3-classificatie, maar vanwege de ongebruikelijke schade aan treinwagons duurde de officiële classificatie langer dan gebruikelijk en werd het pas deze week benoemd tot EF5.