Supercell bracht onweer en grote hagelstenen in België

Terwijl het hier in Nederland uitermate rustig is, ging het er maandagavond bij onze zuiderburen even flink aan toe. In de lijn der verwachting ontstonden enkele onweersbuien en één daarvan groeide uit tot het formaat supercell.

Instabiele atmosfeer

In het noordoosten van Frankrijk vormden maandag aan het begin van de middag de eerste onweersbuien. Later op de middag werden ook buien in België gezien op de radarbeelden, welke een lijn vormden van noordwest naar zuidoost. Tegen het begin van de avond waren de onweersbuien vrij actief met het strooien van bliksem rondom de grens tussen België en Frankrijk. Uiteindelijk kwam het noordelijker ook tot regen en onweer, zoals tussen Gent en Brugge. Rond 8 uur ’s avonds hing een grote onweersbui boven Brussel, die vanuit midden-Nederland waarneembaar was. Het aambeeld van de onweerswolk (cumulonimbus) kon goed groeien in de instabiele lucht en reikte tot hoog in de troposfeer, waardoor deze meer dan 100 kilometer verderop nog duidelijk te zien was.

Windschering

Uit het ontstaan van deze buien bleek de onstabiele situatie van de lucht boven Noord-Frankrijk en België. Rond 21 uur was het raak en bleek er even wat rotatie te ontstaan bij de bui die benoemd werd tot supercell. Rotatie vormt bij windschering tussen twee luchtlagen, wat wil zeggen dat de windrichting en -snelheid van de twee lagen verschillend is. Hierdoor ontstaat wrijving en horizontale draaiing die door de stijgende luchtbewegingen in de wolk verticaal wordt. De warme instroom en koudere uitstroom draaien tegen elkaar in, maar blijven gescheiden. Op dit punt heet het ook wel een mesocycloon. Door de afzonderlijke instroom en uitstroom van de lucht bij de wolk heeft een mesocycloon een lange levensduur. Het buienfront groeit en geeft zware neerslag en windstoten en vaak is de bliksemactiviteit hoog.

De supercell bij Brussel op maandagavond 12 mei had deze kenmerken. Het dropte hagelstenen van 1 tot 2 cm en rondom de stad viel tot wel 30 mm neerslag binnen het uur. Op de neerslagradar is terug te zien dat de supercell van Brussel richting Gent trok. Gedurende de avond nam de buienactiviteit weer af. De volgende ochtend lagen nog veel hagelstenen op de grond die langzaam wegsmelten door de steeds sterker wordende zon.

Het was de eerste hevige buiensituatie in de Benelux van dit jaar. Vorig jaar kwam het in de week van 13 t/m 21 mei tot zwaar weer in Nederland en werden diverse imposante wolkenstructuren op de foto gezet. Een ‘shelf cloud’ liet zich meermaals zien en is een voorbode van zware neerslag en onweer. Dit jaar is er tot nu toe weinig gebeurd in Nederland en hebben stormfanaten het moeten opzoeken in buurlanden België en Duitsland.

Hieronder enkele foto's van de mesocycloon.