Sneeuw in de Alpen door koudeput
Terwijl we in Nederland de eerste tekenen van de herfst ervaren, geldt dat ook in de Alpen. Daar is de afgelopen dagen al sneeuw gevallen, en dit weekend komt er nog meer bij. Een opvallend contrast met een week geleden, toen het nog uitzonderlijk warm was in de bergen. Hoe kwam het tot deze plotselinge omslag?Van zomer naar winter in een week
Nog maar kort geleden liep de temperatuur in veel Alpendalen op tot boven de 30 graden. Zelfs op grote hoogte bleef het bijzonder zacht: de nulgradengrens lag rond de 4500 meter, waardoor alleen de hoogste toppen, zoals de Mont Blanc, nog onder nul kwamen. Op 4365 meter hoogte werd daar zelfs nog 4 graden gemeten.
In Zermatt (1620 meter) sneuvelde een warmterecord met 28,8 graden, ruim 2 graden boven het oude record. Deze uitzonderlijke warmte was te danken aan een krachtig hogedrukgebied boven de Alpen, dat stabiel en zonnig nazomerweer bracht.
Hevige omslag met regen en sneeuw
Afgelopen dagen draaide het weerbeeld volledig om. Terwijl het in Nederland vaak zonnig was, trokken over de Alpen buien en fronten. Een koufront vanuit het westen zorgde voor veel regen in lagere gebieden, waardoor rivieren buiten hun oevers traden. Vooral Noord-Italië kreeg zware neerslag te verwerken, lokaal meer dan 200 millimeter. Dat leidde tot overstromingen, aardverschuivingen en evacuaties.
Op grotere hoogte betekende de kou dat de regen overging in sneeuw. De temperatuur daalde met zo’n 10 graden en de sneeuwgrens zakte lokaal tot rond de 1500 meter. Daarmee kregen ook veel middelhoge berggebieden al een eerste witte laag.
Wat is een koudeput?
De oorzaak van deze plotselinge weersomslag ligt bij een lagedrukgebied op hoogte, beter bekend als een koudeput. Dit is een soort bel gevuld met koude, vochtige lucht in de bovenste lagen van de troposfeer. Zo’n koudeput maakt de atmosfeer instabiel en zorgt vaak voor buiig en wisselvallig weer.
De koudeput ontstaat meestal door een afknelling van de straalstroom, waardoor een trage circulatie ontstaat die dagen kan blijven hangen. De huidige koudeput trekt langzaam richting Frankrijk en Duitsland en zal daar waarschijnlijk oplossen. Nederland lijkt net buiten bereik te blijven.

Sneeuwval vrijdagmiddag in de alpen. Bron: snow-forecast.com
Meer sneeuw dit weekend
Ook dit weekend krijgen de Alpen opnieuw te maken met regen en sneeuw. Vrijdagnacht kan de sneeuwgrens lokaal opnieuw dalen tot zo’n 1800 meter. In de hogere gebieden levert dat verse sneeuw op, terwijl lager in de dalen vooral regen valt. De hoeveelheden lijken dit keer minder extreem te worden dan de afgelopen dagen.