Foto gemaakt door M.E Putto - Ruige rijp op conifeer
Foto gemaakt door M.E PuttoRuige rijp op conifeer
Nu

Russische kou naar Europa richting half november met toenemende kans op lichte tot matige vorst en sneeuwval

Gisteren was het maandag 3 november 2025. Op dat moment was een portie zeer zachte maritiem tropische lucht: de officiële benaming van deze uit Zuid-Europa afkomstige zwoele oprisping, en route Benelux. Vandaag op dinsdag is dat nog steeds het geval. Joviale topmaxima tussen 16 en 20 graden staan gepland voor het midden van de week.

Begin november 1980 steenkoud

Exact vijfenveertig jaar terug op maandag 3 oktober 1980 was het echter ontzettend koud voor de tijd van het jaar en vroor het ook overdag! Het werd die maandagmiddag niet milder dan -1 tot -2 graden in een flink deel van Nederland. Een snerpende oostenwind gaf gevoelstemperaturen van bijna -15 graden die eerste novemberdagen.

In de nacht naar 4 november vroor het ruim 8 graden in Midden-Brabant. Dat was direct het dieptepunt van de zeer opmerkelijke koudegolf.

Een dik pak sneeuw van soms 15 centimeter completeerde het wintergevoel nog eens enkele dagen daarna op 7 november. Later die maand werd het trouwens zeer zacht in Nederland.

Het wordt kouder met oostenwinden

Het huidige zeer zachte weerpatroon maakt plaats voor een gevoelig kouder plaatje halverwege deze slachtmaand. Luchtdrukstijgingen boven het noordoosten van Europa in combinatie met zich ontpoppende lage barometerstanden in de buurt van Zuid-Europa, doen de wind in de oosthoek belanden.

Zeer koude Russische lucht naar Europa

Tegelijkertijd zien we een portie met zeer koude Russische vrieslucht via het noordwesten van Rusland richting Scandiland en Oost-Polen uitvloeien. Waarschijnlijk centreert dit specifieke paarse gebied op de kaart zich voornamelijk ten oosten van Polen en taait dan geleidelijk zuidoostelijk af. Het draait hier om bovenluchttemperaturen tot minus 22 graden (op 1500 meter hoogte)

Foto gemaakt door WXCharts.com - Ferme koubuffer vanuit Rusland naar Noordoost-Europa
Foto gemaakt door WXCharts.comFerme koubuffer vanuit Rusland naar Noordoost-Europa

We zien rond die tijd ook (als gevolg van de positie van een vrij diep laag bij Zuid-Portugal) hete woestijnlucht vanuit Algerije noordwaarts opkruipen richting Alpen.

In ieder geval worden de meteorologische schaakstukken draconisch her gegroepeerd vanaf pakweg 10-11 november en ontstaat een omvangrijk gebied met hoge luchtdruk dat via Schotland en Scandinavië zuidoostwaarts loopt naar Zuid-Polen.

Boven het zuiden van Europa ontstaan dus met nadruk lagedrukgebieden die daar wat langer gaan bivakkeren.

Foto gemaakt door WXCharts.com - Eind oktober was de koude ontwikkeling al zichtbaar op de prognosekaarten
Foto gemaakt door WXCharts.comEind oktober was de koude ontwikkeling al zichtbaar op de prognosekaarten

Zelfs toenemende kans op wat sneeuw

In de dan inmiddels heersende oostelijke circulatie op onze breedtegraad kan op een gegeven moment ook nog een storing ontstaan waarbij de kans op tijdelijk wat neerslag toeneemt voor Nederland en België.

Gezien het temperatuurprofiel van de (boven) lucht kan dat de eerste sneeuwval van het seizoen betekenen. De sneeuw kan regionaal ook blijven liggen.

Tja het is even ‘omdenken’ voor een aantal waarschijnlijk. Eerst bijna nazomers met een graad of 19 medio deze week en koud een weekje later misschien wel wat witgoed in bos en beemd constateren..

Geen langdurige koude

Waarschijnlijk is het te verwachten koude intermezzo geen lang leven beschoren. Er is een reële mogelijkheid dat in een later stadium de stroming omgaat naar noordelijke richtingen onder auspiciën van oplopende barometers nabij Schotland en IJsland. Dan wordt weer een heel andere luchtsoort aangevoerd met een lang traject over zee en lijkt de kans op enkele winterse buien toe te nemen.

Normaal zonaal patroon blijft vooralsnog uit

Een overgang naar het normale (zonale) patroon, dus met regulier overtrekkende oceaandepressies, annex regenfronten die ook veel wind met zich kunnen meebrengen, zit er de komende twee of drie weken nog niet in.

Saai wordt het dus allerminst aan het weerfront de komende pakweg tien tot veertien dagen.

Voordeel is droog weer met regelmatig zon

Het voordeel komende tijd, hoe koud het ook moge worden in ons land gesitueerd in de periferie van de echte koude pool, is dat het vrijwel voortdurend droog blijft met ook heel regelmatig de novemberzon er nog bij.