Nieuwe Europese satelliet geeft beter zicht op extreem weer en luchtkwaliteit

Op z’n plek

De satelliet Metop-SG (Meteorological Operational satellite, Second Generation) werd op 13 augustus gelanceerd vanaf Frans-Guyana, door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Afgelopen weekend is de satelliet succesvol in de juiste baan om de aarde gebracht. Hier zal hij de komende jaren verschillende metingen gaan doen, met zowel opvolgers van bestaande instrumenten als compleet nieuwe meetapparatuur, om zo de weersvoorspellingen te verbeteren.

Satellieten cruciaal

Meer dan 95% van de data die wordt gebruikt in weermodellen is afkomstig van satellieten. Omdat zij de aarde van een afstand kunnen observeren, zijn ze een van de belangrijkste bronnen voor mondiale en regionale datasets. Verschillende weermodellen gebruiken deze geobserveerde data om te berekenen hoe de atmosfeer zich in de toekomst zal ontwikkelen. Hoe gedetailleerder de data, hoe beter de uitkomsten van de weermodellen. Zo draagt de nieuwe satelliet bij aan verbeterde weersverwachtingen en een nauwkeuriger beeld van het klimaat.

Polaire satelliet

Deze satelliet is een polaire satelliet, wat inhoudt dat hij een baan maakt van pool tot pool. Dit in tegenstelling tot een geostationaire satelliet, die een vaste positie ten opzichte van de aarde heeft en met de aarde mee roteert. Geostationaire satellieten brengen daardoor altijd hetzelfde deel van de aarde in beeld. De nieuwe satelliet bevindt zich op een hoogte van 800 km boven het aardoppervlak en passeert daarbij elke plek op aarde twee keer per dag.

Metop-serie

De komende jaren worden er meer satellieten uit de Metop-serie gelanceerd. De pas gelanceerde satelliet is de eerste uit een serie van drie ‘tandem’-satellieten die samen gaan werken. Deze bestaan uit de Metop-SGA en de Metop-SGB. De vorige week gelanceerde Metop-SGA1 is de eerste van de reeks. Volgend jaar wordt het paar compleet gemaakt met de lancering van de Metop-SGB1-satelliet. De Metop-serie zal zo tot 2045 zorgen voor gedetailleerde weer- en klimaatmonitoring. In combinatie met de in juli gelanceerde geostationaire satelliet kan zo een brede reeks aan metingen worden gedaan die elkaar aanvullen.

Betrouwbaarder weerbericht

Met de lancering van deze satelliet wordt meer data verkregen waarmee betere voorspellingen kunnen worden gedaan voor extreem weer. Dit gebeurt door middel van zes instrumenten die in hoge resolutie meten. Elk instrument richt zich op een ander type gegevens. Zo wordt gedetailleerde informatie verzameld over de temperatuur en luchtvochtigheid op verschillende hoogtes in de atmosfeer. Deze data wordt gebruikt om weersverwachtingen van 12 uur tot 10 dagen nauwkeuriger te maken en om het klimaat beter te volgen. Ook bevat de Metop-SGA1 de Copernicus Sentinel-5, die wordt ingezet om gassen in de atmosfeer en de luchtkwaliteit te monitoren. Daarmee draagt de satelliet bij aan het volgen van luchtvervuiling.

Europees samenwerkingsproject

De Metop-satellieten van de tweede generatie zijn het resultaat van Europese innovatie en technologie. Het is een samenwerking tussen de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, het Copernicus-programma van de Europese Unie, de Franse ruimtevaartorganisatie CNES, de Duitse ruimtevaartorganisatie DLR en een tijdelijk samenwerkingsverband geleid door Airbus. De Metop-satellieten maken deel uit van het ‘Joint Polar System’, een netwerk van satellieten van de Amerikaanse NOAA, waar EUMETSAT aan bijdraagt.

Early Warnings for All

De meer gedetailleerde weersvoorspellingen zullen worden gebruikt om op tijd waarschuwingen uit te geven wanneer er gevaarlijk weer aankomt. Dit is onderdeel van het initiatief Early Warnings for All, dat bescherming moet bieden tegen hydrologische, klimatologische en andere klimaatgerelateerde rampen. Met behulp van verbeterde waarschuwingssystemen kunnen levens worden gered door op tijd te alarmeren voor stormen, overstromingen en droogte, vooral in minder ontwikkelde gebieden.