La Niña begint te borrelen
Het is lang stil geweest met nieuws over de tropische Stille Oceaan. Aan het begin van het jaar was het oceaanwater koeler dan normaal en werd het benoemd tot een kortstondige La Niña. In maart namen ENSO-neutrale omstandigheden weer de overhand. Stilaan begint dit te veranderen, met komende winter een aanzienlijke kans dat La Niña terugkeert.Wat is La Niña ook alweer?
De El Niño-Southern Oscillation, afgekort tot ENSO, is de koppeling tussen de oceaan en atmosfeer in de tropische Stille Oceaan. De temperatuur van het oceaanwater bepaalt of het systeem in de El Niño, La Niña of neutrale fase zit. De neutrale fase beschrijft de gemiddelde patronen van de atmosfeer- en oceaancirculatie. Tijdens El Niño zijn de circulatiepatronen omgedraaid en is het water warmer dan normaal, terwijl het water kouder is dan normaal en de patronen worden versterkt tijdens La Niña. De drempelwaarden van de temperatuurafwijking in het interessegebied is +0,5°C voor El Niño en -0,5°C voor La Niña.
Watertemperatuur daalt
Modellen geven voorkeur aan de ontwikkeling van La Niña gedurende de komende maanden. In augustus zakte de temperatuurafwijking naar tussen de -0,2°C en -0,4°C en zat het nog steeds binnen de neutrale waarden. Als deze afwijking blijft dalen en vervolgens drie maanden lang lager is dan -0,5°C, is het officieel een La Niña.
De kans op het ontwikkelen van de nieuwe La Niña is 71% tijdens de periode oktober tot december. In het winterseizoen neemt deze kans af tot 54% en vindt waarschijnlijk een overgang tot ENSO-neutraal plaats. Het zal daarom opnieuw een vrij korte gebeurtenis worden.
De laatste keer dat er een dergelijk lange periode met een 3 maanden lopend gemiddelde van ENSO-neutrale condities was, was in 2020. Daarna vond twee jaar op rij een lange La Niña plaats, waarna deze in 2023 overging in een krachtige El Niño.
Andere neerslagpatronen
Het systeem van ENSO heeft merkbare gevolgen in de atmosfeer. Vooral het weer in de landen rond de Stille Oceaan wordt beïnvloed. Tijdens La Niña zijn de passaatwinden sterker dan gemiddeld en neerslagpatronen veranderen. Over Noord-Amerika verschuift de straalstroom naar het noorden. Hierdoor is het noorden van dit continent meestal kouder en natter en het zuiden vaak warmer en droger. Ten noorden en oosten van Australië is het vaak natter. In Nederland is er een grotere kans op een droog voorjaar tijdens La Niña, maar dit verband is niet sterk. Wel was het afgelopen voorjaar bijzonder droog en heerste er inderdaad een zwakke La Niña.
