Hoe ontstaat een regenboog?
Met een regenachtige periode voor de boeg is er een grote kans op regenbogen zodra er een opklaring doorbreekt. Dit fenomeen ontstaat wanneer zonlicht op een regendruppel valt, en is een van de bekendste optische verschijnselen in de atmosfeer. Naast dat het mooi is om te zien en vaak prachtige foto’s oplevert, komt de regenboog veel voor in verschillende culturen en folklore. Hij staat bijvoorbeeld symbool voor vrede en de LGBTQ+ gemeenschap. Een bekende mythe is de pot met goud aan het einde van de regenboog. Maar hoe ontstaat een regenboog eigenlijk?Breking van het licht
Een regenboog ontstaat wanneer regendruppels door zonlicht worden beschenen. Dit is niet alleen in de atmosfeer te zien, maar soms ook op kleinere schaal, bijvoorbeeld in fonteinen. Regendruppels breken het licht. Zonlicht bestaat namelijk uit verschillende kleuren, die samen wit licht vormen. Elke kleur heeft een eigen golflengte en breekt daardoor net iets anders. Zo maakt elke kleur licht een andere hoek ten opzichte van de druppel, waardoor de kleuren worden gescheiden. Wanneer dit licht vervolgens in onze ogen terechtkomt, zien we een regenboog.
Kleuren altijd in dezelfde volgorde
Omdat de verschillende kleuren licht specifieke eigenschappen hebben, maken ze ook altijd dezelfde hoek met de waterdruppel. Voordat het licht de waterdruppel verlaat, wordt het weerkaatst en gebroken. De waterdruppels werken dus zowel als een spiegel als een prisma. Zo zien we het licht dat het sterkst wordt afgebogen bovenin, en het licht dat het minst wordt afgebogen onderin. Daarom verschijnen de kleuren van de primaire regenboog altijd in dezelfde volgorde: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.
Dubbele regenboog
Hoewel we vaak alleen een enkele regenboog zien, is het in werkelijkheid een cirkel. De andere helft zit onder de horizon en is alleen zichtbaar vanuit de lucht, bijvoorbeeld in een vliegtuig. Soms verschijnt er ook een dubbele regenboog. Dit gebeurt wanneer het licht binnen in de regendruppel twee keer wordt weerkaatst. De tweede regenboog is zwakker, heeft de kleuren in omgekeerde volgorde en staat altijd boven de primaire regenboog.
Ontstaan dubbele regenboog. Bron: meteo.be
Mistboog
Niet alleen de hoek van het zonlicht is belangrijk, maar ook de grootte van de druppels. Grote regendruppels geven een smalle, felle regenboog en soms meerdere (overtallige) regenbogen. Kleinere druppels maken de regenboog breder en de kleuren minder fel. Bij nog kleinere druppeltjes, zoals in mist of motregen, vloeien de kleuren in elkaar over. Dan ontstaat een mistboog: een brede, bijna witte boog. Dit komt doordat kleine druppels het licht sterker breken en de kleuren grotendeels overlappen.
Waarom meer regenbogen in de herfst?
Hoewel de zon in de zomer feller schijnt, zijn de meeste regenbogen in het voor- en najaar te zien. De zon moet namelijk relatief laag staan om de juiste hoek te maken met de regendruppels. In de herfst staat de zon over het algemeen lager en valt er vaker regen, waardoor de omstandigheden ideaal zijn voor regenbogen.
Wanneer kan je een regenboog zien?
De kans om een regenboog te zien is het grootst bij een afwisseling van buien en opklaringen, vooral in de ochtend of avond. Hoe lager de zon staat, hoe groter het deel van de regenboog zichtbaar is. Wanneer de zon hoger staat dan ongeveer 42 graden, is de regenboog niet meer te zien omdat de boog dan onder de horizon verdwijnt. Daarom zie je midden op de dag zelden een regenboog, zeker niet in de zomer.
Een regenboog is altijd te zien met je rug naar de zon. De positie verschuift mee met waar jij staat. Hoe mooi hij ook lijkt, het einde van de regenboog met de mythische pot goud is helaas nooit te vinden, hoe graag we dat ook zouden willen. Met de buien en opklaringen van de komende dagen is de kans op regen- en mistbogen groot, vooral in de ochtend of avond wanneer de zon laag staat. Dus loer deze week gerust eens naar de horizon, misschien zie je er een verschijnen.
