Derecho legde delen van Frankrijk plat
Woensdag kwam het tot noodweer in Frankrijk. Het heeft geleid tot enkele slachtoffers en gewonden en meer dan 100.000 huishoudens zaten na woensdagavond zonder stroom. De titel van dit bericht kan vrij letterlijk worden genomen. Honderden bomen zijn omgewaaid, vijf elektriciteitsmasten braken en de klokkentoren van een kerk in Normandië stortte in. De kracht van de wind heeft nogal wat schade aangericht. Dit alles werd veroorzaakt door een zogeheten ‘derecho’.Het legde een langgerekte route af
Een storm of buienlijn wordt tot derecho benoemd wanneer deze een rechte lijn van minimaal 400 kilometer aflegt en windstoten geeft van minimaal 50 knopen (92,6 km/h). De storm in Frankrijk legde een pad af van meer dan 700 kilometer en op deze lijn werden op veel plekken windstoten gemeten tussen de 90 en 135 km/h. De naam is afgeleid van het Spaanse “todo derecho”, wat rechtdoor betekent. Doorgaans vormen derecho’s in de middag of vroege avond en houden de hele nacht aan.
Schade door een derecho wordt vaak ten onrechte toegeschreven aan een tornado. Beide kunnen uitgebreide schade veroorzaken, maar bij een tornado wordt puin in meerdere richtingen verspreid en heeft het schadepad cirkelvormige kenmerken, en bij een derecho gebeurt dat voornamelijk in één richting.
Frankrijk en België werden van 25 tot 26 juni overspoeld met bliksemontladingen. Bron: Blitzortung.org
Rondom Parijs werden windstoten van 100-120 km/h gemeten en bovenop de Eiffeltoren kwam een windstoot van 111 km/h voor om 10 uur ’s avonds. Op een weerstation ten noorden van de hoofdstad werd een windstoot van 140 km/h geregistreerd. Het was voor de tweede keer een indrukwekkende avond in Frankrijk, en ook nog eens in hetzelfde gebied als een tweetal weken eerder (13 juni). Onder meer de regio Normandië werd zwaar getroffen. Het beeld van de bliksemactiviteit is behoorlijk imposant; in bijna het hele land werd in een periode van 12 uur onweer waargenomen (25 juni 13:00 - 26 juni 01:00).
Tijdelijke afkoeling
Grote hagelstenen veroorzaakten lokaal hagelschade en zware regenval leidde tot overstromingen. De buien kwamen tot ontwikkeling na enkele zeer warme dagen met temperaturen van boven de 30 graden. Op 25 juni werd het in centraal-Frankrijk warmer dan 37 graden en lokaal werd de 40 graden aangetikt. De onweersbuien zorgden wel voor verkoeling, want een dag later was het tot wel 10 graden minder warm dan een dag eerder. De temperatuurdaling was echter van korte duur en vanaf donderdag werd het er weer heet. In het zuidoosten kwam het zaterdag opnieuw op meerdere plaatsen tot 40 graden.
Meerdere elektriciteitsmasten legden het loodje door de zeer zware windstoten. Bron: BMFTV
Verschillen met de VS
Gemiddeld komen er ongeveer 20 derecho’s per jaar voor in de Verenigde Staten. In Europa zijn ze een stuk zeldzamer. Slechts een paar zijn hier formeel gedocumenteerd, en alle daarvan na 2000. Een studie uit 2024 identificeerde 38 derecho’s tussen 2000 en 2022. De derecho gebeurtenissen treffen volgens de studie voornamelijk het noordoosten van Frankrijk en gaan doorgaans gepaard met een zuidwestelijke circulatie. Ze vertonen een piekactiviteit in juli.
In 2010 doorkruiste een derecho Frankrijk, België en Nederland. Van 7 t/m 14 juli heerste een hittegolf in België en (delen van) Nederland, wat gepaard ging met drie grote buiencomplexen. De derde deed zich voor op 14 juli. Die dag veroorzaakte een derecho zeer grote windschade en daarbij kwamen minstens twee mensen om het leven. De meeste schade werd veroorzaakt door een krachtige wind op rechte lijn, maar er werd één tornado waargenomen over het noorden van Nederland. Voor zover bekend was het de eerste beschrijving van een derecho in België.
