Aardbeving na tyfoon in de Filipijnen, toeval of samenhang?
Vlak nadat twee tyfoons ravage aanrichtten op de Filipijnen eiste dinsdagavond een aardbeving er zijn tol. Hebben deze natuurrampen met elkaar te maken, of is het puur toeval?Tyfoon Ragasa
Maandag 22 september trok supertyfoon Ragasa met aanhoudende windsnelheden van 250 km/u langs het noorden van de Filipijnen. De storm had grote gevolgen voor het eiland Luzon, waar het hevige regenval en zeer krachtige wind bracht. Ragasa veroorzaakte overstromingen in delen van Luzon en golven tot 3 meter hoog in de kustgebieden van Cagayan.
Tyfoon Bualoi
Enkele dagen later was het de beurt aan een andere tropische storm om het gebied te verstoren. Van donderdag 25 tot vrijdag 26 september trok tropische storm Bualoi over het centrum van de Filipijnen met wind van 110 km/u. Het leidde tot grote schade op de eilanden Masbate en Biliran en het zuiden van Luzon, onder meer door plotselinge overstromingen. Na het passeren van de Filipijnen ontwikkelde Bualoi door tot een tyfoon voordat het aan land kwam in Vietnam.
Meerdere aardschokken
De aardbeving van dinsdag vond plaats op de open zee in het centrale gedeelte van de Filipijnen. De beving had een magnitude van 6,9 op de schaal van Richter met het epicentrum op een diepte van ongeveer 5 kilometer. Daarna zijn er nog enkele naschokken geweest met magnitude 5 of lager. De stad Bogo City op het eiland Cebu werd het zwaarst getroffen
Ring of Fire
De Filipijnen is één van de meest rampgevoelige landen ter wereld en worden vaak getroffen door aardbevingen en vulkaanuitbarstingen. Dit komt door zijn ligging op de Pacifische Ring van Vuur. Dit is een hoefijzervormig gebied rond de Grote Oceaan waar veel geologische activiteit plaatsvindt. Ongeveer 90% van alle aardbevingen vindt plaats in de Ring van Vuur omdat aardplaten er continu op elkaar botsen. De grens van de Pacifische plaat wordt getekend door subductiezones – waar de ene aardplaat onder de andere schuift. Deze bewegingen gaan met enorme kracht en soms schiet zo’n plaat ineens een stukje los op een breuklijn, waardoor een aardbeving in gang wordt gezet.
Jaarlijks komen ook gemiddeld 20 tropische stormen voor rond de Filipijnen. Dit heeft wederom te maken met de locatie van de eilandengroep. Het ligt in de westelijke Pacific Typhoon Belt, een gebied met constant warm zeewater en vochtige tropische lucht die de nodige energie levert voor de vorming van tropische cyclonen. De overheersende windrichting is westelijk door de passaatwinden, waardoor de stormen krachtig blijven wanneer ze de Filipijnen naderen.
Niet een direct verband
Cebu ligt verdacht dichtbij Masbate en Biliran, waar tropische storm Bualoi slechts een paar dagen eerder zware weersomstandigheden gaf. Het lijkt een logische gedachtegang om deze evenementen met elkaar in verband te brengen. Immers is het ook aangetoond dat extreem weer de trigger kan zijn van een vulkaanuitbarsting.
Er zijn geen onderzoeken die aantonen dat er een causaal verband is tussen tyfoons en aardbevingen in dezelfde regio. Ze kunnen toevallig na elkaar voorkomen, waardoor er dubbele gevolgen zijn. Berghellingen zijn na zware regenbuien gevoeliger voor aardverschuivingen en modderstromen door de schokken van een aardbeving. Daarnaast kan de grote hoeveelheid neerslag, samen met het beven van het oppervlak, het risico op overstromingen vergroten.
Een studie uit 2020 onderzocht het effect van erosie door een zware tyfoon op de activiteit van aardbevingen in hetzelfde gebied. In augustus 2009 viel er in drie dagen tijd meer dan 2500 millimeter regen in Taiwan door tyfoon Morakot. De enorme regensommen veroorzaakten wijdverspreide overstromingen en aardverschuivingen. De onderzoekers toonden aan dat er in de tweeënhalf jaar na de tyfoon significant meer lichte en ondiepe aardbevingen waren dan daarvoor, en dat deze verandering alleen plaatsvond in het gebied met uitgebreide erosie. Bewegingen aan het oppervlak verandert de spanning in het bovenste deel van de aardkorst. Deze studie toont een verband aan, maar dan wél na een enorme gebeurtenis en over een langere tijdsspanne. Of de opeenvolgende tyfoons inderdaad een rol hebben gespeeld in de aardbeving in de Filipijnen, is zonder verder onderzoek niet met zekerheid te zeggen.
