Extreme hitte in Noord-Amerika verbreekt records
Veel regio’s in Noord-Amerika wordt al tijden geteisterd door een zware hittegolf. In juni domineerden bovengemiddelde temperaturen grote delen van de Verenigde Staten en Canada. De eerste helft van de maand bracht hittegolven in het westen van de VS en in de tweede helft waren er hittegolven in de centrale en oostelijke delen van het land. Op dit moment is het op veel plekken nog steeds erg heet en lopen de temperaturen op tot boven de 40 graden Celsius.
De verwachte temperaturen in de VS voor donderdag 11 juli. De meeste warmte bevindt zich boven het westelijke staten. Bron: NWS/NOAA
Heat Dome veroorzaakt hittegolf
De juni hittegolf was ongebruikelijk vroeg en langdurig, vergeleken met de patronen die typisch gezien worden in het noordoosten van de VS. De extreme temperaturen hadden te maken met een ‘heat dome’ boven de oostelijke helft van het land. Een heat dome (warmtekoepel) is een hogedruksysteem in de bovenste lagen van de atmosfeer. De lucht onder het systeem wordt samengedrukt en daardoor stijgen de temperaturen in de onderste lagen van de atmosfeer. Warme lucht zet uit en een warmtekoepel ontstaat.
Een heat dome bevindt zich binnen het atmosferische systeem en dat heeft effect op mensen en dieren op de grond. Dat effect wordt aangeduid met het begrip hittegolf, dat omschrijft hoe intens en langdurig de warmte is. Daarom is een langdurige periode met 30+°C in Texas niet abnormaal, maar verder naar het noorden geldt zo’n periode als een hittegolf omdat de bevolking daar niet gewend is aan hoge temperaturen.
Hoe warm werd het?
In grote delen van onder andere het Middenwesten, Noordoosten en het Zuiden van de VS werd het in juni warmer dan gebruikelijk en liepen de temperaturen op tot ver boven de 30 graden Celsius. Bijvoorbeeld in de omgeving van Detroit was het warmer dan 32°C, terwijl normale temperaturen in deze periode hier rond de 27°C zijn. Op 17 juni werd in Chicago het record uit 1957 verbroken toen het 36,1°C graden werd. In de omgeving van Phoenix is een temperatuur van 40°C normaal voor deze tijd van het jaar, maar nu werd daar 45 tot 47 graden verwacht.
De hitte-index ligt op veel plekken een aantal graden hoger vanwege de onbewolkte lucht en hoge stand van de zon. Een temperatuur van 36°C kan dan aanvoelen als 38 of zelfs 40°C. Deze extreme warmte kan leiden tot ernstige watertekorten en hitte-gerelateerde aandoeningen of doden.
Warmte houdt aan in juli
Nadat in juni de hittegolven verschillende gebieden in de VS troffen, zijn er ook in juli hittewaarschuwingen voor bijna de helft van de Amerikaanse populatie. Een actieve hittegolf bevindt zich boven het westen van de VS en zal gedurende het weekend oostwaarts bewegen.
Het voorspelde risico op hittegerelateerde gezondheidseffecten in de Verenigde Staten op donderdag 11 juli. Donkerdere kleuren staan voor hogere risiconiveaus. Bron: CNN
Opnieuw zijn er warmterecords gesneuveld door de aanhoudende extreme temperaturen. In Las Vegas werd zondag de hoogste temperatuur aller tijden van 48,9°C (120°F) geregistreerd. Daarnaast koelt het ’s nachts nauwelijks af met minimale temperaturen van rond de 28-30 graden Celsius. In Texas heeft storm Beryl schade aangericht aan het stroomnetwerk. Stroomstoringen, in combinatie met de hoge temperaturen, zijn een grote zorg voor de populatie van het gebied.
In Death Valley kan de zomertemperatuur normaal gesproken oplopen tot 49°C, maar afgelopen weekend werden dag records verbroken toen het daar ruim 53°C werd. De Amerikaanse weerdienst meld temperaturen verspreid tussen de 32 en 43 graden in het westen van het land. In Californië zien mensen niet alleen de heetste dag die ze ooit hebben meegemaakt, maar ook de heetste dag die hun ouders of grootouders ooit zouden hebben meegemaakt.
Bosbranden
De hoge temperaturen dragen bij aan het uitbreken van nieuwe bosbranden. In de westelijke staten leiden de hete, droge omstandigheden en uitgedroogde, brandbare grassen tot natuurbranden. In Californië zijn duizenden hectares grond verbrand en zijn de branden niet onder controle. Ten noordwesten van Santa Barbara groeide een bosbrand uit tot bijna 27 duizend hectare, waardoor evacuaties en wegafsluitingen noodzakelijk waren.
Ook in Canada vormen de extreme hitte en droge omstandigheden een aanzienlijk risico op bosbranden. Er zijn meer dan 60 actieve branden in Alberta, waarvan er 14 niet onder controle zijn. De brandweerindex wijst op een zeer hoog tot extreem brandgevaar in het noorden van Alberta. De hitte over het westen van Canada is een neveneffect van de heat dome boven de VS, hoewel de warmte hier minder intens is dan dat van de heat dome in 2021.
