De natuur ontwaakte nog nooit zó vroeg uit haar winterslaap
Dit jaar stak op 6 maart de eerste asperge al de kop op, een nieuw record! Overal om ons heen is het te merken, want nooit eerder hadden de bomen half april zoveel groene bladeren. Diverse planten zetten hun bloei al vroeg in februari in, bomen begonnen half maart al met het kweken van nieuwe blaadjes. Dat is zo’n vijf weken eerder dan halverwege de vorige eeuw gebruikelijk was, volgens het IVN (Instituut voor Natuureducatie). Het kan ook bijna niet anders na zo’n zachte winter. Misschien lijkt dat alleen maar fijn, maar het brengt nog behoorlijk wat risico’s met zich mee.Het is goed zoeken naar de laatste keer dat het vroor: in de nacht van 28 februari werd het -0,1˚C in De Bilt, daarna is het er nooit meer toe gekomen. En dat als afsluiter van de warmste februari ooit sinds het begin van de metingen (in 1901), die zelfs warmer was dan een gemiddelde maartmaand(!). En ook maart zette die trend voort: opnieuw een zeer zachte maand, die net als zijn voorganger bovendien heel wat neerslag met zich meedroeg. Alleen nog wat zon en het startschot is gelost. Een ideale situatie voor de natuur dus, die reageerde met een vroege uitbarsting van de knoppen, zoals ook duidelijk merkbaar was voor diegenen die aan hooikoorts lijden.
Voor de mensen die het niet zo hebben op de winter is het een verademing, maar de risico’s moeten niet onderschat worden. Het is al meerdere jaren voorgekomen dat er na een vroege lente-uitbarsting zich plotseling een plotselinge koude-inval voordeed, met meerdere nachten vorst, die vervolgens een verwoestende invloed had op alle bloesems en gewassen. Dat kan dan ook zomaar resulteren in een tegenvallende oogst, want zonder bestuiving geen vruchten. Dit jaar valt dat echter mee: tot het moment van schrijven is er geen vorst meer gekomen, maar er is een kleine kans dat volgende week nog weleens roet in het eten kan gaan gooien, al zijn de kansen niet overduidelijk. En niet alleen de planten hebben er last van, want ook de kleine diertjes, zoals de egel, die elk jaar een winterslaap houden, “ontwaken” een stuk vroeger dan gewoonlijk. Maar als het zo warm is terwijl voedsel nog schaars is, sterft de egel letterlijk van de honger…
Wat ook anders is dan andere jaren, is het feit dat er weinig sprake is van droogte tot nu toe. Sterker nog, de afgelopen maanden regende het zoveel dat we kunnen spreken van het natste winterhalfjaar ooit. Dat heeft onder andere te maken met El Niño, die zorgt bij ons meestal voor een natter voorjaar (eerder deze week schreven we al een artikel met meer achtergrond over El Niño). Maar ook klimaatverandering speelt hierin een rol, want door hogere temperaturen koelt de zee niet af, waardoor water makkelijker verdampt. En dat zorgt dan weer voor regen boven land. Waar de mensen er niet altijd even gelukkig van worden, geniet de natuur daar in ieder geval met volle teugen van.
De lente is er dus weer vroeg bij dit jaar en dat lijkt ook nog wel even zo te blijven. De bomen staan tegen de eerste weken van mei al volledig in het blad en dat fleurt de landschappen mooi op! Hopelijk laten ze zich niet kisten door het aanstaande slechte weer.
