Foto gemaakt door Diana Huntjens - Simpelveld - Worden droge zomers met veel zon en geregeld hoge temperaturen in Nederland in de toekomst de norm. Wellicht is er een ontwikkeling die dat mogelijk maakt.
Foto gemaakt door Diana HuntjensSimpelveldWorden droge zomers met veel zon en geregeld hoge temperaturen in Nederland in de toekomst de norm. Wellicht is er een ontwikkeling die dat mogelijk maakt.
Nu

Worden droge zomers in Nederland de norm?

Er is dit zomerhalfjaar weer vanalles aan de hand op het noordelijk halfrond. Zo verdwijnt de sneeuw ook dit jaar eerder dan gebruikelijk en is het in Canada, de noordelijke helft van Europa en in grote delen van Siberië opnieuw behoorlijk droog aan het worden (met in Canada al een ontelbaar aantal natuurbranden tot gevolg). Tegelijkertijd zien we dat het Arctische zeeijs dit voorjaar juist rustiger smelt dan in veel andere jaren.

De luchtdrukverdeling boven het noordelijk halfrond is op dit moment zeer opvallend. Om de Noordpool zien we een ring van hogedrukgebieden, zo tussen 55 graden en 60 graden noord, met de belangrijkste centra boven Canada, in de buurt van de Britse eilanden (vaak met het centrum net ten westen van Schotland) en boven de Oeral in Rusland. Die verdeling lijkt erg persistent te zijn en is bovendien heel anders dan we altijd gewend waren, namelijk met hogedrukgebieden op de Atlantische Oceaan bij Bermuda en de Azoren en hogedrukgebieden ten westen van de VS op de Grote Oceaan. Niet op de breedtegraad tussen 55 en 60 graden noord van nu, maar rond 30 graden noord.

KNMI

Het KNMI schreef vorig jaar al over het ontstaan van een tweede straalstroom, langs de noordrand van de continenten op het noordelijk halfrond Je ziet die tweede straalstroom ontstaan op het grensvlak van de in het voorjaar (door die snel verdwijnende sneeuw) vlot opwarmende continenten en het poolgebied, dat door het smeltende zeeijs in de wateren daar nog wel relatief koud blijft. In het vacuüm tussen de subtropische straalstroom in het zuiden en die nieuwe straalstroom in het noorden, lijken de hogedrukgebieden van weleer een sprong naar het noorden te hebben gemaakt, naar 55 tot 60 graden noord.

De Noord-Amerikaanse klimaatonderzoeker Judah Cohen, die veel onderzoek doet naar het gedrag van de poolwervel in de winter en de gevolgen daarvan voor het winterweer in Noord-Amerika en Eurazië, noemt het één van de meest dramatische veranderingen die hij de laatste jaren in de drukverdeling boven het noordelijk halfrond heeft gezien. Als dit standhoudt, kan zo’n nieuw regime in het zomerhalfjaar grote gevolgen hebben voor het weer in het noorden op de continenten. Zomerdroogtes met daarbij behorende uitdagingen als natuurbranden zouden dan weleens veel meer dan nu de norm kunnen worden

Smelt van het Arctische zeeijs

Tegelijkertijd kan zo’n nieuwe zomerdrukverdeling ook een matigende invloed hebben op de smelt van het Arctische zeeijs, zo schrijft hij in zijn meest recente blog op de site van AER, de instelling waarbij hij werkt. Middenin die ring van hogedrukgebieden ligt namelijk een lagedrukgebied, vaak boven de Noordpool. Zo’n lagedrukgebied zorgt er met zijn rond de kern het noordpoolgebied in draaiende winden voor dat de koude lucht daar beter wordt geconserveerd. En ook dat warme lucht op de continenten er omheen minder kans maakt om tot het poolgebied door te dringen. Zo kan het zeeijs er wat langzamer smeten.

Nu is een periode van 5 of 6 jaar, de periode waarover we het nu hebben, veel te kort om conclusies op te baseren. Maar stel dat een trend, zoals hierboven beschreven, er wel zou zijn, dat zou die voor ons begrip van het weer in het zomerhalfjaar grote wijzigingen met zich meebrengen. De kans bestaat dan dat we in grote delen van Europa in grote lijnen naar twee jaargetijden toe groeien. Met in de winter een vrij lange periode met wisselvallig, windrijk en vaak zacht weer, ergens in de lente gevolgd door een omslag naar een periode met stabiel, droog, zonnig en vaak vrij warm weer, gedurende het zomerhalfjaar. Het zou de weerbeleving er in een land, dat aan vier jaargetijden is gewend, niet spectaculairder op maken. En vooral in de zomermaanden ook de nodigde hoofdbrekens met zich meebrengen.

Reinout van den BornChef Redactie