Smeren is een must

Nu de zomer echt op het punt van losbarsten staat, lijkt het hele land in rep en roer. Allerlei organisaties zijn druk met voorzorgsmaatregelen. Waarschuwingen voor koud zeewater, extreme fileverwachtingen, extra treinen naar de kust, en festivals creëren extra schaduwplekken en waterpunten. Ook word je er overal aan herinnerd om je goed in te smeren – er wordt zelfs gratis zonnebrand uitgedeeld – en dat is niet voor niks.

In het voorjaar komt de zon steeds hoger in de lucht te staan en de UV-straling, ofwel de zonkracht, neemt hierdoor toe. Bij een lage zonkracht (0-4) verbrandt je huid minder snel dan bij een hoge (5-8) zonkracht. De schaal loopt trouwens van 1 tot 10, maar zonkracht 9 of 10 komt in ons land niet voor. Wel zijn we inmiddels in de tijd van het jaar beland dat de zon z’n hoogste punt aan de hemel bereikt, en de zonkracht erg hoog is.

Zonkracht 7

De afgelopen dagen zaten we nog op een UV-index van 6, komend weekend gaan we naar 7. Daarmee kun je met 10 tot 15 minuten al verbranden. Hoe snel dat exact gaat, heeft te maken met wat voor soort huid je hebt. We hebben in Nederland te maken met een enorme variatie aan huidtypen, dus voor iemand die gemakkelijk verbrandt is die tijd korter en voor mensen die minder snel verbranden iets langer. Vaak zie je je huis ook pas uren later echt rood kleuren, en dan is het natuurlijk al te laat.

Temperatuur maakt niks uit

Ook vergissen veel mensen zich in andere zaken. Het is bijvoorbeeld niet zo dat je sneller verbrandt als het warmer is: de temperatuur heeft niets met de kracht van de zon te maken. Het enige is dat mensen zich bij hogere temperaturen luchtiger kleden, en er meestal dus minder huid bedekt is. Nu het voor het eerst dit jaar tropisch warm wordt, zal het misschien ook voor velen de eerste keer sinds maanden zijn dat ze weer in zwemkleding rondlopen. Je huid – of delen daarvan – zijn misschien nog niets gewend en verbranden ligt dan al heel snel op de loer.

Soms waait er een verkoelend briesje, waardoor het allemaal niet zo heet aanvoelt. Ook daar moet je je niet door laten bedotten. Ook de wind heeft geen effect op wel of niet verbranden, de zonkracht wordt daar niet minder van. Zelfs bewolking, schaduw, en kleding heeft maar een beperkt effect. Daar wordt de UV-straling wel iets door afgeremd, maar stel dat het komende zaterdag de hele dag bewolkt zou zijn, dan nog kun je binnen een half uur al verbranden.

Schade

‘Ach, dat wordt vanzelf wel weer bruin,’ hoor je dan vaak. Dat mag misschien zo zijn, maar verbranden zorgt toch voor schade aan je huid. Je huid wordt rood, het kan gaan zwellen, veel huidcellen gaan dood (dat merk je doordat je vervelt) en in ergere gevallen krijg je zelfs blaren of koorts. Ook wordt het risico dat je huidkanker ontwikkelt groter als je (vaak) verbrandt. Huidkanker is de meest voorkomende soort kanker in Nederland, en steeds meer mensen krijgen het. In 2021 kregen meer dan 80.000 Nederlanders de diagnose huidkanker. Ook als je als kind vaak bent verbrand, loop je veel risico. Een kinderhuid is een stuk kwetsbaarder dan een volwassen huid. Zorg dus ook dat kinderen goed ingesmeerd zijn.

Wat doet zonnebrandcrème eigenlijk?

Er zijn twee soorten UV-straling: UVA en UVB. Niet alle zonnecrèmes beschermen tegen beide soorten, maar dat is wel wat je wil. Zonnebrandcrème die alleen tegen UVB beschermt, bevat een filterende stof die de straling omzetten in een onschadelijke vorm. Nog veel beter werken de cremes die beschermen tegen zowel UVA als UVB. Die bevatten twee stoffen die samen als een soort spiegel werken, en de zonnestraling weerkaatsen. Ook de factor (SPF) is natuurlijk van belang. Hoe hoger de factor, hoe beter de bescherming. Het is afhankelijk van je huidtype welke factor je nodig hebt.

Gratis smeren!

Goed smeren dus, het is belangrijk. Gelukkig word je daar tegenwoordig steeds meer bij geholpen. Verschillende gemeentes aan de kust stellen tegenwoordig gratis zonnebrandcrème beschikbaar. Ook op sommige scholen wordt het uitgedeeld. Bij verschillende strandopgangen of recreatiebadjes staan speciale palen waar je zonnebrandcrème kunt ‘tappen’. In Katwijk, Velsen, Domburg, Zoutelande en Oostkapelle kun je ze al vinden. Ook in sommige binnensteden staan er van deze dispensers voor terrasbezoekers.

Bronnen: KWF, ANP