‘Overproductie hernieuwbare energie in waterstof stoppen’

Met de almaar toenemende productie van hernieuwbare energie, komt wel weer een oud probleem omhoog. Wat doe je met de energie als er meer wordt opgewekt dan er nodig is? En dat gebeurt in droge en zonnige zomers natuurlijk steeds vaker.

Sla elektriciteit op

Opslaan is het devies, maar dat gaat niet zo makkelijk als je het over elektriciteit hebt. Er wordt wel aan gewerkt, bijvoorbeeld in de Eemshaven waar een bedrijf een grote set aan enorme batterijen neerzet, maar daarmee is het probleem nog niet opgelost. Om dergelijke batterijen te kunnen fabriceren, zijn allerlei zeldzame delfstoffen nodig die in vaak veraf gelegen landen in mijnen worden gewonnen. Zo ontstaat een afhankelijkheid, maar ook is het zo dat de productie van de batterijen veel CO2-uitstoot oplevert.

In Spanje, een nog veel zonniger en warmer land dan Nederland, speelt het probleem eveneens. Daar zetten ze hoog in op de productie van zogenoemde ‘groene waterstof’, waterstof die wordt geproduceerd door energie van wind- en zonneparken te gebruiken op de momenten dat die meer produceren dan door de consumenten gevraagd wordt.

Waterstof

Waterstof kan in de toekomst worden ingezet als brandstof voor schepen, vliegtuigen, vrachtwagens en gewone auto’s. Ook kan het als een batterij dienen. Met een overschot aan energie produceer je waterstof gestoken. De waterstof kan op de momenten, dat er veel vraag naar energie is, weer in elektriciteit worden omgezet. Een kritiekpunt van meerdere deskundigen is dat dit proces mogelijk niet voldoende energie-efficiënt is.

Koning Willem-Alexander is nu bezig aan een tweedaagse bezoek aan verscheidene waterstofprojecten in Spanje. De koning bezoekt de stad Madrid en de deelstaten Castilië-La Mancha en Andalusië. Bij een deel van het bezoek is ook de Spaanse koning Felipe van de partij. Minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie vergezelt de koning.

Spanje belangrijke leverancier

Het bezoek aan Spanje staat volledig in het teken van de groene waterstof. Spanje wordt volgens de Rijksvoorlichtingsdienst een belangrijke leverancier van groene waterstof in Europa. ‘Via Spaanse en Nederlandse havens kan waterstof vervolgens naar Noordwest-Europa worden geëxporteerd. Import- en exportcorridors binnen Europa dragen bij aan een sterkere leveringszekerheid’, aldus de RVD.

In zijn podcast ‘Door de ogen van de Koning’ sprak koning Willem-Alexander ook over het belang van waterstof. ‘Op allerlei manieren kan waterstof een belangrijke rol spelen in onze schone energievoorziening in de toekomst die we echt nodig hebben, met de klimaatverandering en bijna 8 miljard mensen op deze wereld’, zei hij.

Afgelopen vrijdag was de koning ook bij ‘Brightlands Chemelot Campus’ en industriepark Chemelot in Limburg, in het kader van waterstof. Ook opende hij in 2019 de waterstofinstallatie HyStock, sprak hij in 2021 op het congres ‘Wind meets gas’ over het belang van waterstof en bracht hij onder meer bezoeken aan de TU Delft, de Rotterdamse haven en diverse projecten op de Noordzee (in 2022) om het hierover te hebben.

Eventueel grondstoffentekort aanpakken

Het eventuele tekort aan grondstoffen en materialen, die nodig zijn voor de productie van waterstof, moet op korte termijn wel worden aangepakt. Anders kan dat ertoe leiden dat waterstof in Europa te duur wordt om een belangrijke rol te spelen in de energietransitie, zegt ondertussen het Duitse onderzoekscentrum ZSW.

Onderzoekster Maike Schmidt van het onderzoekscentrum voor zonne-energie en waterstof wijst erop dat bepaalde grondstoffen als iridium en scandium slechts in beperkte mate beschikbaar zijn. Bovendien komen die grondstoffen veelal uit landen als Rusland en China. ‘Als er schaarste optreedt, gaat de prijs omhoog. En stijgende kosten zorgen er op hun beurt voor dat waterstof duurder wordt.’

Hergebruik van grondstoffen

Waterstof wordt geproduceerd in zogeheten elektrolyse-apparaten. Die scheiden de waterstof en zuurstofmoleculen die in water zitten. Makers van die apparaten zouden er goed aan doen om het gebruik van iridium en scandium terug te dringen. Ook zou Europa meer op hergebruik van de grondstoffen in moeten zetten en materialen uit andere apparaten door middel van recycling moeten terugwinnen.

Waterstof wordt, zoals al aangegeven, gezien als een mogelijke brandstof voor schepen, vliegtuigen en vrachtwagens, maar ook voor de industrie. Bovendien kan waterstof als een soort batterij dienen door het te produceren als er meer stroom uit zonne- en windenergie komt dan gebruikt kan worden. Als er minder stroom uit groene bronnen komt dan er vraag is, kan de waterstof weer worden omgezet in stroom.

ANP / Weer.nl