IJslandse vulkaan barst voor derde jaar op rij uit
Afgelopen vrijdag schreven we in deze rubriek al over de mogelijke vulkaanuitbarsting op het IJslandse schiereiland Reykjanes en gisteren was het zover. Het was geen standaard eruptie, met een enorme lavafontein en een kilometers hoge aswolk, maar er ontstond een scheur in de grond tussen Fagradalsfjall en Keilir, waaruit op meerdere plekken lava omhoog borrelde en uitstroomde. Deskundigen houden het hele gebied goed in de gaten, want misschien blijft het hierbij, maar het kan ook slechts het begin zijn van een grotere uitbarsting.De uitbarsting begon gisteren, maandag 10 juli, in het gebied Litla Hrút (‘Kleine Ram’) tussen Fagradalsfjall en Keilir. Dit was ook precies het gebied dat de afgelopen dagen in de gaten werd gehouden, want op die plek bevond zich het zwaartepunt van de seismische activiteit.
Scheur van ongeveer 200 meter
Eerder deze week werden daar de eerste aardbevingen gemeten, maar die bevonden zich nog op een diepte van ongeveer 8 kilometer. Kort daarna werd ook steeds dichterbij bij het aardoppervlak seismische activiteit waargenomen, op circa 2-3 kilometer diepte. Een grote hoeveelheid lava had zich daar toen al onder de grond verzameld en gisteren borrelde het via een grote scheur in de aarde omhoog. De lengte van de scheur wordt geschat op ongeveer 200 meter. In die scheur is overal lava te zien, maar het is nu nog vooral de rook die van de lava afkomt, die de plek van de eruptie verklapt.
Luchtvaart ervaart nog geen problemen
De kleine uitbarsting is op ongeveer een uur rijden vanaf de IJslandse hoofdstad Reykjavik, maar tot op heden hebben ze er daar nog geen last van. Wel wordt de hoeveelheid vulkanisch gas ook in die omgeving continu gemeten. De uitbarsting bevindt zich wel relatief dichtbij de belangrijkste luchthaven van IJsland, Keflavík. Amper 30 kilometer verderop stijgen en landen dagelijks talrijke vliegtuigen en deze zijn zeer gevoelig voor het vulkanische as. Het vliegveld en de luchtvaart hebben tot nu toe echter nog geen last van de eruptie.
Tektonische platen
IJsland ligt op de grens van de Euraziatische en de Noord-Amerikaanse tektonische platen en is daardoor een vulkanische hotspot. Die tektonische platen bewegen over de jaren heen heel erg langzaam in tegengestelde richting van elkaar en dit veroorzaakt vulkaanuitbarstingen en aardbevingen.
Derde keer op rij raak op Reykjanes
Het schiereiland Reykjanes ligt in de zuidwesthoek van IJsland, ten zuiden van de hoofdstad Reykjavik. Het kwam er de afgelopen jaren al meerdere keren tot een vulkaanuitbarsting. In maart 2021 ontstond in het gebied rond Fagradalsfjall, met 385 meter het hoogste punt van Reykjanes, ook een scheur van 500 tot 750 meter lang in de grond en daaruit stroomde in de periode van 19 maart tot 18 september langdurig veel lava. Het werd een echte toeristische attractie, omdat je de gloeiende lava van relatief dichtbij kon bekijken. Daarna werd het bijna een jaar weer rustig, maar in augustus 2022 was het wederom raak. En nu, weer bijna een jaar later, is het voor de derde keer tot een uitbarsting gekomen.
Live meekijken
Via deze webcam kun je live meekijken naar de uitbarsting:
