Foto gemaakt door Dilia van Zon - de Lek - De uiterwaarden beginnen vol te stromen
Foto gemaakt door Dilia van Zonde LekDe uiterwaarden beginnen vol te stromen
Nu

Het water stijgt

Het zal je niet verbazen, maar de waterstanden zitten overal in het land behoorlijk in de lift. Na al die berichten over droogte, kunnen we de komende tijd weer eens aan ouderwets hoogwater gaan denken.

Al een hele tijd zit er niet één volledig droge dag bij in Nederland. Tussen de buien, de motregen of regelrechte stortregen is het deze dagen nogal zoeken naar de mooie, vriendelijke momenten. Die zijn er zeker – vandaag is weer een mooi voorbeeld. Maar binnen 24 uur zitten we er alweer compleet anders bij, en zijn we op sommige plekken zo maar weer 30 mm verder.

Je ziet het overal. Modderige weggetjes, weilanden die half onder water staan, en beken en sloten die weer flink zijn gegroeid. En eigenlijk is dat hartstikke goed nieuws. We bouwen een mooie basis op voor het groeiseizoen. Ondertussen zijn er nog steeds plekken waar het neerslagtekort van afgelopen aar nog niet voldoende is aangevuld, met name aan de oostkant van het land. Maar zelfs daar gaat het de goede kant op.

Ook de grote rivieren beginnen intussen flink te stijgen. Nederland is niet de enige plek waar het nat is. Ook in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas is het af en toe flink nat en ook de komende tijd komt daar een respectabele plens regen naar beneden. Op sommige plekken kan binnen een paar dagen zo 100 mm vallen – dat is meer dan er bij ons gemiddeld in een hele maand valt. Daarmee zullen de waterstanden bij ons ook flink gaan oplopen. Dat gebeurt natuurlijk heel vaak in de eerste maanden van het jaar, en is eigenlijk wel weer eens geruststellend nieuws na al die eindeloze droogteberichten.

Vee

Zo heeft Rijkswaterstaat natuurbeheerders, boeren en gemeenten inmiddels gewaarschuwd dat de uiterwaarden gaan onderlopen. Vee en losse spullen moeten worden verplaatst. Ook lage kades zouden wel eens kunnen gaan onderlopen. Er is overigens nog geen sprake van alarmerend hoogwater, dus de zandzakken kunnen nog in de opslag blijven.

Vooral donderdag zal het in het stroomgebied van de Rijn hard gaan regenen. Dat water stroomt in een paar dagen tijd naar Nederland. Rijkswaterstaat verwacht dat de hoogste waterstand van ruim 13,5 meter boven NAP bij Lobith komende dinsdag wordt bereikt. Het water blijft dan een paar dagen zo hoog staan voor het weer gaat zakken. Ook het water in de Maas zal gaan toenemen. Door de vele regen die in Nederland al is gevallen staat ook het water in het IJsselmeer, het Markermeer en de Veluwerandmeren al een paar dagen hoog.

Echt hoogwater is het pas als de Rijn op 15 meter boven NAP of hoger komt te staan bij Lobith. Dan start ook speciale hoogwaterberichtgeving, onder andere voor de binnenvaart. Een waterstand zoals die van volgende week komt meerdere keren per jaar voor.

Afvoeren?

Als in Nederland het water te hoog komt te staan, is dat ook het moment waarop allerlei stuwen weer open gaan en gemalen gaan draaien, om al dat water af te voeren. Uiteindelijk komt dat in zee terecht, en zijn we het weer kwijt. Zo gaat het al jaren. Maar met al die extreem droge zomers van tegenwoordig, klinkt dat toch een beetje cru. Is het niet zonde om al dat waardevolle water door onze vingers te laten glippen?

Dat is het zeker, en gelukkig zijn we daar ook al een tijdje van op de hoogte. Inmiddels wordt er al van alles gedaan om het water in tijden van overvloed beter vast te houden. Dan moet je denken aan het langer hoog houden van de waterpeilen, of het aanleggen van waterbergingsgebieden. Maar van oudsher is ons waterbeheer vooral ingericht om vooral water af te voeren en hier veilig te kunnen wonen. Voor een boer is het bijvoorbeeld ook een probleem als het land zo nat is dat je er niet op kunt.

De meeste maatregelen die er zijn, zijn erop gericht om het water dat in de zomer wél valt, te behouden. En dat zo’n extreme zomerse plensbui niet meteen wegstroomt. Het zal misschien nog wel even duren tot hier een beter evenwicht in gevonden is, en we ook iets hebben verzonnen voor het overschot dat we in de winter vaak hebben. Die bak regen die er de komende dagen valt, zou je toch eigenlijk het liefst opvangen en een paar maanden ergens opbergen...

Dorien BouwmanMediameteoroloog