Foto gemaakt door John Oomen - Leerdam - Heeft de winter van 2023 dan toch nog een (late) verrassing voor ons in petto? Bijna vanuit het niets lijkt het daar nu op.
Foto gemaakt door John OomenLeerdamHeeft de winter van 2023 dan toch nog een (late) verrassing voor ons in petto? Bijna vanuit het niets lijkt het daar nu op.
Nu

Heeft de winter toch nog een verrassinkje voor ons in petto?

Heeft de winter van 2023 dan toch nog een (late) verrassing voor ons in petto? Bijna vanuit het niets lijkt het daar nu op. Waar alles de afgelopen tijd vooral in de richting van een westcirculatie, wisselvallig en zacht weer leek te wijzen, staat er in steeds meer berekeningen nu voor de periode na het weekend ineens een hogedrukgebied boven Scandinavië op de rol, met bij ons een oostenwind en flink lagere temperaturen.

Het is een beetje het verhaal van deze winter. Vaak lijkt het vanuit het perspectief van de liefhebber van winterweer nergens op, en dan ineens komt er toch iets van winterweer om de hoe kijken. Het begon natuurlijk al met de koude eerste helft van december, toen we uiteindelijk zelfs nog even op de schaats kwamen, op natuurijs.

Zeer zachte periode

Daarna was het de beurt aan de (zeer) zachte wintervariant. Vanaf 18 december tot halverwege januari regeerde de westcirculatie, was het bijzonder nat en af en toe recordzacht. Denk aan de jaarwisseling, die we bijna in ons T-shirt konden vieren.

Hoewel de eerste helft van de januarimaand recordzacht verliep, gaat januari als geheel uiteindelijk niet als zachtste eerste maand van het jaar de boeken in. Verre van zelfs. De tweede helft van de maand verliep een stuk kouder, nu en dan bijna winters zelfs, met in delen van het land ook sneeuw en een flink aantal vorstnachten. Hier en daar tekenden we ijsdagen aan. We komen voor de eindafrekening straks waarschijnlijk op 5,8 graden uit, goed voor een 9e plaats op de lijst van warmste januarimaanden ooit.

Lopende winter

De lopende winter koerst op een gemiddelde van 4,8 graden, 0,9 graden hoger dan gebruikelijk. Hiermee staat de winter van 2023 voorlopig op een 21e plaats in de lijst van warmste winters ooit. Van de februarimaand zal afhangen of deze, af en toe wat stiekeme winter (die steeds weg lijkt, maar dat nooit helemaal is) verder omhoog of juist ook iets omlaag mag kijken. En daar speelt het weer van volgende week een grote rol in.

Van de korte termijn hoeven we weinig te verwachten. De drukverdeling is nu nog volstrekt antiwinters. Hogedrukgebieden regeren in het zuiden, lagedrukgebieden in het noorden. Daartussen waait bij ons een straffe westenwind die af en toe behoorlijk toeneemt. Nu en dan doen storingen onze omgeving aan, zoals morgen als een stoet aan buien over het land trekt, mogelijk met hagel. Aan weerszijden van het buiengebied is er ook wat zon en vooral een straffe wind, die in het Waddengebied tot windkracht 8 kan aantrekken.

Af en toe regen

Donderdag trekt het buiengebied vanuit het zuidwesten naar het noordoosten terug. Ook dan is het bewolkt met af en toe regen en weinig zon. Misschien dat de zon in het noordoosten nog even te zien is. De wind neemt al wel af en net als morgen zijn de temperaturen met tussen 7 en 10 graden hoog voor de tijd van het jaar.

Tijdens het weekend liggen we aan de noordflank van het hogedrukgebied, dat zelf over Frankrijk naar het noorden trekt. Vrijdag en zaterdag voert een westelijke wind zachte en vochtige lucht naar ons land, waarin vrij veel wolken voorkomen. Daaruit kan lokaal een spatje regen of motregen vallen, maar grote hoeveelheden worden niet verwacht. Wel is het zowel in de nachten als overdag zacht, met overdag soms dubbele cijfers.

Vanaf zondag interessant

Vanaf zondag wordt het interessanter. Ten eerste trekt een lagedrukgebied over de Noordzee naar het oosten. Erachter ontstaat een rug van hogedruk en daar vooruit kan een aantrekkende noordwestenwind een golfje met koudere lucht naar het zuiden blazen, dat Nederland zondag en maandag bereikt. Dan trekt de noordwestenwind even flink aan en kunnen in het noordoosten nog een paar winters getinte buien vallen.

Daarna schiet de rug door naar Scandinavië, waar zich een apart hogedrukgebied opbouwt. Als dit inderdaad gebeurt, draait de wind bij ons naar het oosten. Omdat de koudere lucht al aanwezig is, kan het kwik dan vrij snel omlaag gaan. In de hoofberekening van het Europese model gebeurt dit ook. Binnen enkele dagen vriest het in de nachten licht tot matig en komen de temperaturen ook overdag met moeite enkele graden boven het vriespunt.

Nog koudere bovenlucht

Het Amerikaanse model laat iets dergelijks zien, maar dan met een nog koudere bovenlucht dan die in de Europese berekening. Maar: een inkoppertje is het zeker niet. Er zijn ook nog veel berekeningen die het niet laten gebeuren, die de wind bij ons gewoon uit het zuidwesten laten waaien en die met zacht weer op de proppen komen. In de pluim zie je dat ook duidelijk terug. Er is nog een flinke groep met zachte berekeningen.

Het zou leuk zijn, als dit gebeurt. Bij een stiekeme winter hoort dat je telkens weer verrast wordt. Daarbij zou een (licht) winterse periode in februari natuurlijk een mooi slotakkoord van de winter zijn, voordat we de lente induiken. Dan moet het nu wel allemaal kloppen. En moeten we niet ook met dat koudere weer op het verkeerde been worden gezet.

Reinout van den BornChef Redactie