Genieten van de late winterpracht
Hoe fraai ook laat winterweer kan zijn, bleek afgelopen vrijdag en zeker zaterdag maar weer eens. Veel mensen trokken er zaterdagochtend, onder zonnige omstandigheden, vroeg op uit om van de sneeuw te genieten, die vrijdag vooral in het noorden en midden was gevallen. Het leverde een stroom van vele honderden sneeuwfoto’s op. Er zaten prachtige beelden tussen. Reden genoeg dus om vandaag nog even terug te kijken.Voor de echte liefhebbers was het weer van vrijdag een klassieker. Met een luchtmassagrens boven het land en een lagedrukgebied, dat net ten zuiden van Nederland langs naar het oosten trok, was spektakel gegarandeerd. De laatste keer dat het zo mooi was, was waarschijnlijk op 7 februari 2021, toen sneeuwstorm Darcy toesloeg.
Friesland, Groningen en Drenthe
Het begon vorige week donderdagavond en in de nacht naar vrijdag al, in een strook van Friesland naar Groningen en Drenthe. Daar viel de neerslag als sneeuw en bouwde zich een eerste sneeuwlaagje van tussen 2 en 5 centimeter op. In de rest van het land viel regen, in het zuiden en oosten zelfs erg veel. Op diverse plaatsen kwam daar in 24 uur tijd meer dan 40 millimeter in de regenmeters terecht, erg veel voor een maartdag.
De windsprong, met aan de noordkant een oostelijke tot noordoostelijke wind en aan de zuidkant een wind uit richtingen tussen zuid en west, lag de hele dag net ten zuiden van de grote rivieren. De temperatuurverschillen waren groot. In het noorden, in Stavoren werd het niet warmer dan ruim een graad, terwijl de thermometer in het Limburgse Arcen een tijdje 12 graden aanwees. Op dat moment sneeuwde het aan de overkant van de Noordzee in Engeland al. In de omgeving van Sheffield vielen tientallen centimeters.
Status quo doorbroken
Bij ons werd de status quo vanaf ongeveer halverwege de middag doorbroken. Het was het moment waarop de kern van het lagedrukgebied, net ten zuiden van Nederland langs, naar het oosten trok. Erachter draaide de wind naar noordelijke richtingen en nam even flink toe. Aan zee kwam een stormachtige wind te staan met windvlagen tot zo’n 90 kilometer per uur. Een windpaal op de Oosterschelde meldde korte tijd een windkracht 9. (storm). De deur voor de koude lucht werd geopend en die stroomde vervolgens pijlsnel zuidwaarts.
Daarbij ging de regen in sneeuw over. Vaak was dat een kwestie van een paar minuten. Eerst werd korte tijd ijsregen gemeld, daarna zag je de eerste vlokken en voordat je het wist sneeuwde het volop. Vooral het noorden en midden van het land kregen een tijdje met sneeuwjachten te maken. Dat waren de gebieden waar de indraaiende occlusie van het lagedrukgebied passeerde. De punt, die eraan zat, kwam tot over het zuiden van het land. Ook daar sneeuwde het een tijdje, maar waren de hoeveelheden kleiner.
Sneeuwlaag groeide flink aan
Uiteindelijk groeide de sneeuwlaag in Friesland, Groningen en Drenthe op veel plaatsen tot tussen 5 en 10 centimeter aan. Ook op de Veluwe viel in korte tijd nog tussen 4 en 7 centimeter. Het landschap werd er in een winterwonderland omgetoverd. Toen ik aan het begin van de avond van Hilversum naar Arnhem terugreed, was het genieten. Een witte wereld, de hele weg vlokken in de koplampen en een harde wind. Dat bij temperaturen net iets onder het vriespunt. Het winterplaatje was compleet.
Die temperaturen waren hoe dan ook opvallend. Zelfs in de kustgebieden, waar de harde noordelijke tot noordwestelijke wind van zee kwam, daalden het kwik midden op de dag tot precies nul graden. Zelfs de stranden werden wit. Middenin de winter gebeurt dit al zelden, laat staan aan het einde ervan. In open gebieden, zoals op het Kootwijkerzand, was aantoonbaar van stuifsneeuw sprake. Tim de Lange, die de volgend ochtend daar al vroeg ter plaatse was, vond duintjes met een dikte van ongeveer 20 centimeter.
Koude nacht
De nacht was koud. Op veel plaatsen vroor het 3 tot 7 graden. In de duinpannen in het noordwesten was de locatie Bol-2 in het Bergense bos het koudst met -8,35 graden, op de (besneeuwde) Veluwe werd een temperatuur van -7,9 graden gemeten en van de officiële waarnemingsstations van het KNMI was Eelde met -7,3 graden het koudste.
Veel mensen trokken er vroeg op uit om van de sneeuw te genieten. Wat ze zagen, was vaak een winterwonderland. Met spierwitte velden, een staalblauwe lucht daarboven, een fel schijnende zon en de bomen dik onder de sneeuw. Op veel plaatsen was het door de lage temperaturen en de natte wegen ook nog spekglad. Ze gingen wandelen, maakten foto’s, bouwden sneeuwpoppen en genoten vooral van de pracht van de late winter.
Morgenavond sneeuwkansen
Lang duurde die pracht niet. Doordat de zon veel kracht heeft, liepen de temperaturen snel op en smolt de meeste sneeuw in de loop van de dag weg. Maar toen waren de foto’s al gemaakt. Een selectie ervan staat bij dit verhaal om nog even na te kunnen genieten. Helemaal klaar is het overigens nog niet, morgenavond kan het opnieuw sneeuwen.
