Fonkelend blauwe gloed: zeevonk
Af en toe komen er alweer wat foto’s van binnen: zeevonk. Felblauw oplichtende vlakken in de branding en tussen de golven die je in deze tijd van het jaar (ruim) na zonsondergang soms aan de Noordzeekust kunt zien. De bijna fluorescerend blauwe kleur is aan het einde van de lente en begin van de zomer het beste te zien tijdens de donkere avonduren en in de nacht, en vooral als je het (ondiepe) water met je handen of voeten in beweging zet.Dit bijna magische fenomeen op de overgang van de lente naar de zomer, tijdens een (lange) periode met heel rustig en warm weer soms langs de Noordzeekust te zien. En laat dat juist nu al enige tijd het geval zijn. De temperaturen zijn vooral de afgelopen dagen ineens flink omhoog gegaan, het is al lange tijd erg droog in het land en er staat ook niet zoveel wind.
Snelle opwarming aan de kust
In de loop van juni breidt de algenpopulatie zich over het algemeen snel uit. Hoe warmer het is, des te beter de algen kunnen ontwikkelen en hoe meer blauw er dus te zien is. En juist nu valt dat dus mooi samen met de meest gunstige weersomstandigheden. Aan de kust is er dan ook al regelmatig zeevonk gezien. Het hoogtepunt van zeevonk is vaak eind juni, begin juli.
Algensoort
Zeevonk is eigenlijk niets anders dan een grote verzameling eencellige organismen, van circa een millimeter groot, die zich bij warm weer snel vermenigvuldigen. Het wordt gezien als een algensoort die zowel eigenschappen van een plant als een dier heeft. De algen lichten onder de juist (weers)omstandigheden meestal blauw, maar soms ook groen op in bewegend water.
Blauwe gloed zichtbaar door beweging
Is de zee wild, dan zie je ze meestal niet, dan begeeft zeevonk zich naar dieper water. Maar is het water relatief rustig, dan zie je het vaak dichtbij het strand, in de branding. Vooral als het water in beweging wordt gebracht door golven of als je zelf door de branding loopt, ontstaat een chemische reactie waardoor de zeevonk zijn felle blauwe licht even produceert en dan zie je dus die prachtige blauwe gloed tijdelijk in het water.
Licht maar kort zichtbaar
Het licht verdwijnt meestal na 1 of 2 seconden alweer. De zeevonk-algen zijn lichter dan water, dus ze drijven altijd weer naar de oppervlakte, maar als je net flink door het water hebt gelopen en de felle blauwe gloed hebt gezien, kan het vervolgens weer even duren voor ze weer terug naar het oppervlak drijven en het nog een keer lukt.
Chemische reactie
Het licht van zeevonk is over het algemeen blauw, omdat deze kleur in water het verst reikt. Andere zeewezens kunnen de kleur blauw ook goed waarnemen, anders dan bijvoorbeeld de kleur rood die veel zeedieren juist niet kunnen zien. De blauwe kleur licht zo fel op, omdat de chemische reactie een hele efficiënte is: alle energie die vrijkomt wordt omgezet in licht, en natuurlijk omdat er miljoenen van die eencelligen bij elkaar op en in het water liggen.
Functie van het licht
Lichtgevende wezens komen overal in de natuur voor. Niet alleen vissen en andere zeedieren gebruiken licht, maar ook sommige planten, zwammen en insecten. Een aantal jaar geleden werd in Brazilië bijvoorbeeld ook een lichtgevende kikker ontdekt. Het licht heeft niet voor iedere soort dezelfde functie, want bij de een is het bedoeld om een partner aan te trekken, bij de ander juist om vijanden af te schrikken. Voor zeevonk geldt het laatste.