Foto gemaakt door NASA (https://wvs.earthdata.nasa.gov); Earth Observing System Data and Information System (EOSDIS) - Grote rookpluimen van de branden die Yellowknife omsluiten. Satellietbeeld van een aantal dagen geleden.
Foto gemaakt door NASA (https://wvs.earthdata.nasa.gov); Earth Observing System Data and Information System (EOSDIS)Grote rookpluimen van de branden die Yellowknife omsluiten. Satellietbeeld van een aantal dagen geleden.
Nu

Druppels op een gloeiende plaat: regen niet genoeg om droogte en natuurbranden Canada te stoppen

Het is een exodus zoals Yellowknife nog nooit gezien heeft: 19.000 van de ongeveer 20.000 inwoners zijn geëvacueerd, terwijl natuurbranden de stad en omliggende gebieden bedreigen. Woensdag, lokale tijd, bevolen de autoriteiten de inwoners van Yellowknife om de stad te verlaten. Nog voor het weekend verlieten bijna alle inwoners de stad, via land en door de lucht. De Northwest Territories snakken naar regen. Hetzelfde geldt voor de provincies Brits-Columbia en in mindere mate Alberta. En regen komt er ook, maar de droogte houdt aan.

Met de aanhoudende droogte, komt aan de natuurbranden voorlopig ook nog geen einde. Droog is het eigenlijk al sinds de lente. De eerste natuurbranden kwamen dan ook al in mei tot stand. Aanvankelijk werd de provincie Alberta vooral hard getroffen. Later kwamen onder andere in Quebec grote branden tot stand. De rook van die branden verduisterden de hemel zelfs in het noordoosten van de VS. Op dit moment zijn vooral Brits-Columbia en dus de Northwest Territories aan de beurt.

In die laatstgenoemde regio woeden nu ruim 230 branden, waarvan een zeer grote brand het noordwesten van Yellowknife momenteel tot op 15 km nadert. In heel Canada zijn ruim 1100 bosbranden actief. Sinds het begin van de metingen zijn natuurbranden op deze schaal in Canada nog niet voorgekomen.

Foto gemaakt door NASA/EOSDIS (https://firms.modaps.eosdis.nasa.gov/) - Bovenstaande kaart laat alle grote bosbranden die momenteel in Canada woeden zien. Let op; dit zijn alleen nog maar de branden met een oppervlak van meer dan 10.000 hectare!
Foto gemaakt door NASA/EOSDIS (https://firms.modaps.eosdis.nasa.gov/)Bovenstaande kaart laat alle grote bosbranden die momenteel in Canada woeden zien. Let op; dit zijn alleen nog maar de branden met een oppervlak van meer dan 10.000 hectare!

Ook evacuaties in Brits-Columbia

In totaal moest 65% (ongeveer 29.500 mensen) van de inwoners van de Northwest Territories geëvacueerd worden, waarvan veruit het grootste deel dus uit Yellowknife komt. Krap 3 dagen na de start van de evacuaties in Yellowknife kwamen verder naar het zuidwesten, in Brits-Columbia, ook nog eens 15.000 huishoudens onder evacuatiebevel te staan door snel verspreidende branden.

Droog, heet en veel wind

Hoewel het in de geteisterde gebieden al lang droog is, waren een verdere verscherping van hitte, droogte en een aantrekkende wind de laatste weken de hoofdoorzaak van het aanwakkeren van de branden. En zo konden de branden de afgelopen weken dus snel verder uitbreiden.

De droogte is een gevolg van de aanhoudende invloed van standvastige hogedrukgebieden in Canada en omgeving. De hogedrukgebieden houden regenstoringen op afstand, terwijl de zon volop kan schijnen en de temperaturen naar grote hoogten kunnen stijgen.

Foto gemaakt door CBC.ca - Vooral in de Northwest Territories houden nu branden huis. Na 2014, is dit jaar het grootste oppervlak sinds het begin van de metingen in vlammen opgegaan. Daarbij komen veel inwoners in gevaar.
Foto gemaakt door CBC.caVooral in de Northwest Territories houden nu branden huis. Na 2014, is dit jaar het grootste oppervlak sinds het begin van de metingen in vlammen opgegaan. Daarbij komen veel inwoners in gevaar.

Even zit het weer mee

Over heel juli moest Yellowknife het met een kleine 8 mm neerslag doen. In augustus viel tot aan de evacuaties zelfs helemaal geen neerslag. De luchtvochtigheid nam af en ook de wind trok nog eens aan. En toen Yellowknife bijna helemaal geëvacueerd was, en de brandweer zich kon focussen op het bestrijden van de vuren rondom Yellowknife, zat het weer opeens even mee.

Waar de verwacht werd dat de branden op zaterdag nog eens 5 of 6 kilometer richting Yellowknife zouden oprukken, daar boekte de brand door lagere temperaturen, een hogere luchtvochtigheid, bewolking en een iets kalmere wind slechts 1 km progressie. En zowaar viel er iets meer dan 2 mm regen.

De grootste vuurbestrijdingsoperatie in de geschiedenis

Daarmee is het gevaar echter niet geweken. De magere 2 mm aan regenval is niet genoeg om het vuur te doen doven, laat staan de droogte teniet te doen. Het voorkwam alleen tijdelijk een verdere uitbreiding van het vuur. Desalniettemin maakt de brandweer dankbaar gebruik van de tijdelijk meevallende weersomstandigheden.

Foto gemaakt door CBC.ca - Een greep uit de branden die momenteel in Canada woeden. De rode gebieden zijn de gebieden die momenteel door brand geteisterd worden. De branden ten noorden van het grootste meer op de kaart zijn de branden die Yellowknife insluiten.
Foto gemaakt door CBC.caEen greep uit de branden die momenteel in Canada woeden. De rode gebieden zijn de gebieden die momenteel door brand geteisterd worden. De branden ten noorden van het grootste meer op de kaart zijn de branden die Yellowknife insluiten.

In de grootste vuurbestrijdingsoperatie in de geschiedenis van de Northwest Territories ‘bombardeerden’ elf blusvliegtuigen het vuur met water. Tegelijkertijd werd een vuurlinie van 10 kilometer gegraven en installeerden de brandweerlieden 20 km brandslang en vele waterpompen om Yellowknife te beschermen. Het Canadese leger en blusploegen uit andere landen, waaronder Zuid-Afrika, staan de Canadese brandweer bij.

Gevaar ondanks regen niet geweken

Ondanks de beperkte uitbreiding van het vuur dit weekend, is het gevaar nog verre van geweken. Na de magere regenval van dit weekend, is het namelijk weer een aantal dagen droog. Tevens lijkt de wind naar het noorden te draaien, waardoor de branden ten noordwesten van Yellowknife precies op ramkoers met de stad komen te liggen. Canada, en dan vooral de noordwestelijke provincies en territoria, smachten naar regen van betekenis.

Dinsdag gaat in delen van de Northwest Territories, waaronder mogelijk ook Yellowknife, opnieuw wat regen vallen. Opnieuw zal dit echter niet regen van grote betekenis zijn. En buiten die regen op dinsdag, lijkt het zeker de komende 10 tot 15 dagen verder vrijwel droog te blijven. Een hogedrukgebied vanuit het westen houdt de geteisterde gebieden, zoals al zo vaak de afgelopen maanden, opnieuw in de greep. En de magere regenval van dit weekend en eventueel dinsdag, is dan ook niet meer dan een druppel op een, bijna letterlijke, gloeiende plaat.

Daan van den BroekMeteoroloog