46-Daagse: de wereld op zijn kop en Nederland op de grens
Het natste voorjaar sinds 1901 was dat van 1983. Dat jaar volgde een zonnige, warme en zeer droge zomer. Het voorjaar van 2023 is tot nu toe één van de natste voorjaren ooit, al zal het record van 1983 niet worden gehaald. En ook nu heeft het er alle schijn van dat we aan de vooravond staan van een lange periode met vaak droog, zonnig en geregeld ook warm zomerweer. Al moet de warmte nog wel een beetje op gang komen.Hogedrukgebieden in het noorden en lagedrukgebieden boven Zuid-Europa. Dat is het beeld wat we de komende – eigenlijk zes – weken op de weerkaarten zien. Met in het zuiden voor de tijd van het jaar ongewoon natte omstandigheden en steeds beneden normale temperaturen en in de noordelijke helft van Europa een inzettende, of beter een zich verder uitbreidende droogte met juist voortdurend boven normale temperaturen.
Nederland komt de hele periode op de grens van die twee gebieden terecht. En eigenlijk is ook dat niks nieuws. Al maandenlang bevinden we ons op de grens van verschillende weertypen. Was dat een groot deel van de lente de kou in het noorden en het warmere weer in het zuiden, de komende tijd liggen de verschillen vooral in het al dan niet mogelijk zijn van buien. Voor Scandinavië lijkt die vraag de komende tijd redelijk makkelijk te beantwoorden: daar valt geen of nauwelijks neerslag. In de zuidelijke helft van Europa zijn de neerslagkansen een stuk groter. En voor Nederland: tja, van beide een beetje.
Week 1: van maandag 22 tot en met zondag 28 mei
- Noordelijke winden
- Opnieuw een wat koelere fase
- Wel steeds meer zon
Op de Oceaan in de buurt van de Azoren ligt een hogedrukgebied met een uitloper in de richting van de Britse eilanden. In de loop van de week breidt die uitloper zich steeds verder over onze omgeving uit, waarbij de as van de hogedruk net ten noorden van onze omgeving ligt. Kan er aan het begin van de week nog een lokale bui vallen, de rest van de week verloopt droog. Verder waait er een meest noordelijke wind die rond het weekend weer wat meer noordoost van noord komt te liggen. In eerste instantie gaat de temperatuur omlaag van 20 tot 26 graden op maandag naar 17 tot 20 graden in de dagen daarna, om dan tegen het weekend weer duidelijk boven die 20 graden uit te komen. De doordeweekse kilte wordt voor de zoveelste keer dus door een warm weekend gevolgd.
Week 2: van maandag 29 mei tot en met zondag 4 juni
- Zomerweer
- Veel zon
- Oostenwind
Het hogedrukgebied komt in de regio van Schotland naar Scandinavië terecht. Bij ons steekt een oostelijke tot noordoostelijke wind op. Het hogedrukgebied is zo sterk dat de invloed van de lagedrukgebied in het zuiden tot België beperkt blijft. Dat is dichtbij, maar zou als het zo uitkomt ons toch een echte zomerweek opleveren, met veel zon en temperaturen die gemiddeld 1 tot 3 graden boven normaal liggen. In deze tijd van het jaar betekent dat zomerweer met temperaturen bijna dagelijks boven 25 graden.
Week 3: van maandag 5 tot en met zondag 11 juni
- Een regen- of onweersbui
- Aanhoudend warm
- Oostenwinden
Het zwaartepunt van de hogedruk komt iets westelijker op de Oceaan uit, meer in het gebied ten zuiden van Groenland en IJsland. Een uitloper reikt nog steeds tot boven Scandinavië, maar wat verder noordelijk dan een week eerder. Daardoor kunnen de lagedrukgebieden in het zuiden hun invloed wat verder noordwaarts uitbreiden en neemt in onze omgeving de kans op een regen- of onweersbui weer toe. Wel blijft het warm met nog steeds 1 tot 3 graden boven normale temperaturen. En een vaak oostelijke tot noordoostelijke wind.
Week 4: van maandag 12 tot en met zondag 19 juni
- Een regen- of onweersbui
- Warme lucht dichtbij
- Winden tussen noord en oost
Het hogedrukgebied wordt in twee stukken uiteen getrokken, met kernen in het zeegebied ten zuiden van IJsland en Groenland en een ander boven het noordoosten van Europa. Ertussen ligt een bovenluchttrog, ook boven onze omgeving. En die zorgt ervoor dat de lucht onstabiel van opbouw is, met kans op een enkele regen- of onweersbui.
Aan de westkant van de trog is de wind noordelijk en worden de temperaturen wat gedrukt, aan de oostkant is de wind oostelijk en bevindt zich de warme lucht. Die warmte is boven Duitsland vrijwel steeds aanwezig en lijkt ook het oosten van ons land af en toe te kunnen bereiken. Het westen is gevoeliger voor de noordelijke wind en daar lijken de temperaturen wat lager uit te komen. De onzekere factor deze week is de hoeveelheid neerslag.
Week 5 en 6: van 20 juni tot en met 3 juli
- Wellicht eerst zomerweer
- Daarna op de grens
- Oostenwinden
Het hogedrukgebied lijkt weer boven Scandinavië terecht te komen en drukt in week 5 de invloed van de lagedrukgebieden in het zuiden wat naar het zuiden terug, België in. Tenminste, als deze weerkaarten ook zo letterlijk uitkomen. Het blijft immers een verwachting. In week 6 spant het erom. Dan komt de grens weer meer boven Nederland te liggen. En zou bijvoorbeeld het zuiden weer voor een paar buien gevoelig kunnen zijn, met in het noorden misschien wel aanhoudend droge omstandigheden.
Samenvattend
Al met al is het de komende weken dus een beetje de wereld op zijn kop in Europa. Met de hogedrukgebieden in het noorden. Daar ook de hoge temperaturen en het droge weer. Tegelijkertijd komen we de lagedrukgebieden vooral boven het zuiden van Europa tegen. Met daar de buien, de regen en de beneden normale temperaturen, en dat mogelijk dus gedurende langere tijd. Het kan wel zes weken doorgaan.
In Nederland liggen we toch weer op de grens, en kunnen we van beide invloeden het een en ander meekrijgen. Of afwisselend iets van het ene en dan weer het andere. Het is een situatie die we dit voorjaar eigenlijk al heel lang kennen. En daarin verandert niet zoveel. Wat waarschijnlijk wel verandert, is dat we vaker aan de droge kant van de lijn terechtkomen. En dat het vaker warmer dan normaal zal zijn. En als het eenmaal warmer dan normaal is, kunnen we steeds ook van zomerweer spreken. Een zomer, die mogelijk lang gaat duren.