Zo snel worden de dagen korter
‘Wat wordt het al vroeg donker zeg!’ Je hoort het aan alle kanten deze dagen. Dat is niet zo vreemd: want juist in deze tijd gaat het heel hard achteruit met de daglichtperiode.Nee, we gaan het nog niet over winterzonnewendes hebben, en ook het verzetten van de klok naar wintertijd duurt nog een hele tijd. Maar langzaam maar zeker is Nederland aan het overschakelen op herfst. Dit weekend gaan we dat ook echt voelen (ga maar vast op zoek naar een jas en een stevige paraplu). Dat het zonnige en warme weer helemaal voorbij is, zullen we nu nog niet beweren. Dat kan in het najaar nog best, en zoals dat gaat komt een nieuw seizoen met horten en stoten.
Maar ondertussen gebeurt er iets anders, met juist heel veel regelmaat. De laatste tijd merk je heel goed dat die zwoele avonden steeds korter worden. Aan alle kanten hoor je mensen verzuchten hoe vroeg het al weer donker is. De steeds latere zonsopkomst valt nu misschien nog wat minder op, omdat het gros van de mensen nog (net) niet in het donker wakker wordt. Maar ook dat zal niet lang meer duren.
Waarom valt het juist nu zo op?
Zoals je waarschijnlijk weet ligt de langste dag van het jaar, 21 juni, al weer ver achter ons. Sindsdien zijn de dagen dus al korter aan het worden. Toch hebben we daar maandenlang weinig van gemerkt. Het was zomer, het was warm, maar daar lag het niet alleen aan; er was ook daadwerkelijk nauwelijks iets van te merken. Want in het begin van de zomer, dichtbij die kortste dag, is het verlies van daglichttijd soms maar een paar seconden per dag.
Tollen
Als je een grafiekje zou tekenen van hoeveel daglicht je in de loop der tijd verliest, zou dat geen rechte lijn zijn. Eerst gaat het langzaam, dan steeds sneller, en dan weer langzamer. Dat heeft te maken met de baan van de aarde om de zon, én met het feit dat de aarde een beetje schuin staat. Je kunt het zien als een tol, die soms grotere, en soms kleinere rondjes draait. Gedurende de zomermaanden worden de sprongetjes waarmee de zonsondergang eerder komt, en de zonsopgang later, steeds een beetje groter. Dat duurt nog tot 22 september.
Half uur per week
Vandaar dat het nu zo hard gaat. Bijvoorbeeld: vanmorgen kwam de zon op om 7.11 uur. Iets daarvoor wordt het natuurlijk al een beetje licht. Vanavond gaat ie weer onder om 20.00 uur precies, en een half uur later is het echt wel donker. Dat maakt dat de daglichtperiode vandaag 12 uur en 49 minuten duurt. Vergelijk je dat met volgende week dinsdag, dan zie je dat de zonsopkomst om 7.22 uur is en de zonsondergang om 19.44 uur, wat een daglengte van oplevert van 12 uur en 21 minuten. Zo is er in een week tijd dus al bijna een half uur van ons daglicht afgesnoept. Zo hard gaat het dus.
Die steeds snellere verkorting van de dagen gaat nog door tot in volgende week. Daarna verliezen we natuurlijk nog steeds elke dag een beetje licht, tot de kortste dag op 21 december, maar dan worden de stappen weer steeds kleiner. Dan hebben we even de tijd om er rustig aan te wennen.
Of om de kerstboom vast op te tuigen natuurlijk...
Foto: Joost Mooij, Alphen aan den Rijn, 13 september (jawel).
