Zeer koude lucht verovert Amerika, ook in Europa spannender

Het is een opmerkelijke omwenteling van het weer daar, want het oosten van Canada en de VS hadden, net als wij hier in Europa, tot nu toe juist met ongebruikelijke hoge temperaturen voor de tijd van het jaar te maken. Langere tijd lag over het midden van Canada en de VS een langgerekte, noord-zuid gerichte grens, met de koude lucht aan de westzijde en de warme lucht aan de oostzijde. Inmiddels is die grens in beweging gekomen en rukt de koudere lucht verder naar het oosten op. Ook wordt de kou vanuit noorden intenser.

Uitzonderlijk lage temperaturen

Erg koud was het de afgelopen tijd al nu en dan in delen van Canada. In de staat Alberta daalden de temperaturen in de nachten al soms tot beneden -30 graden, uitzonderlijk lage temperaturen voor deze fase van november. Ook de komende dagen houdt het (zeer) koude weer van de laatste tijd daar nog aan. Een deel van die koude vorstlucht is inmiddels het noorden van de VS binnengedrongen. Op de overgang met minder extreem koude lucht, verder naar het zuiden is in staten als North-Dakota en Minnesota plaatselijk al tussen 15 en 30 centimeter sneeuw gevallen, lokaal nog meer. De sterke wind waarmee de sneeuwval gepaard ging, veroorzaakte hier en daar sneeuwstormcondities.

Het koude weer breidt zich in het weekend verder, tot over het – nu nog vrij warme – oosten van de VS uit, al lijken de afwijkingen daar iets minder extreem te zijn dan in de koudste noordelijke delen van het land. Omdat ook het zuiden van de VS een veeg van de koudere lucht meekrijgt, kan het zo zijn dat een groot deel van Noord-Amerika (mogelijk met uitzondering van Alaska en een deel van West-Canada) volgende week beneden normale temperaturen voor zijn kiezen krijgt. Dat gebeurt tegenwoordig niet vaak meer.

Ook in Europa grotere tegenstellingen

Niet alleen in Noord-Amerika overigens, maar ook in Europa spitsen de tegenstellingen zich de komende tijd geleidelijk toe. Een hogedrukgebied, dat nu nog – gevuld met warme lucht – boven Centraal-Europa ligt, trekt na het weekend Scandinavië binnen en verliest dan het contact met de warme lucht in het zuiden. Vanuit het noordoosten en oosten dringt tegelijkertijd wel wat koudere lucht Europa binnen.

Heel erg koud is die lucht nog niet, maar wel koud genoeg om het straks in een vrij groot deel van West-Rusland en Scandinavië winters te laten worden, met vorst in de nachten en overdag temperaturen dichterbij het vriespunt. Er kan in die gebieden, tot in het noordoosten van Polen aan toe, dan ook sneeuw gaan vallen. De wintergrens komt uiteindelijk ergens in het gebied van Noordoost-Polen naar het zuiden van Noorwegen te liggen, tegen het noorden van Denemarken aan dus en niet heel ver weg.

Doordat het hogedrukgebied nog niet sterk genoeg lijkt om een vuist te maken, krijgen we in Nederland nog niet met die koudere lucht te maken. Bij ons dringen vanaf dinsdag juist vaker storingen door, gaat het regelmatig regenen en trekt de zuidelijke wind nu en dan flink aan. Daarbij doen de temperaturen een stap terug, omdat met name de bovenluchten kouder worden dan ze de laatste tijd zijn geweest. Dat wordt weer even wennen.

Het wordt wat spannender

De fronten, die vanaf dinsdag met enige regelmaat tot onze omgeving doordringen, lopen iets verder naar het noordoosten, in de buurt van het noorden van Denemarken dus, vast op het hogedrukgebied boven het noordoosten van Europa. De weerkaarten worden daarmee, uiteindelijk ook voor Nederland, toch wat spannender. Als je nu in de pluim kijkt, houdt de overgrote meerderheid van de berekeningen ons de komende tijd in de relatief zachte lucht aan de zuidkant van de wintergrens, maar zijn er – zeker in het noodoosten – wel degelijk lijntjes te vinden die de kou toch (af en toe) naar het zuiden laten komen. Daarmee krijgen we dus ook in Europa een situatie die we de komende tijd in de gaten moeten houden.