Vulkaan op IJsland barst opnieuw uit

De vulkaan, Fagradalsfjall en ook wel Gelldingadalir genoemd, barstte vorig jaar rond 19 maart voor het eerst uit. Toen werd het deel van IJsland, waar de uitbarstingen zich nu afspelen, door enkele tienduizenden kleine aardbevingen getroffen. Soms leek het wel of de grond aan een stuk door bleef bewegen.

Rond 19 maart trok een eerste scheur in de bodem waaruit lava begon te stromen. Op die plaats heeft zich nu de Geldingadalur op het IJslandse schiereiland Reykjanes gevormd, de vulkaan waaruit ook nu weer lava stroomt. Lag de vulkaan eerst aan de bovenzijde van een vallei, de bewuste vallei is inmiddels voor een groot deel met lava gevuld.

Geiser

Later kreeg de uitbarsting het gedrag van een Geiser. Eens in de 7 tot 9 minuten golfden grote hoeveelheden lava uit de krater en werden soms tot wel enkele honderden meters hoogte de lucht in gespuwd. Tegelijk stroomde de lava het land in. Meer dan 1 tot 2 minuten duurde zo’n puls niet. Daarna was het een tijdje rustig voordat de volgende puls volgde. De uitbarstingen zagen er indrukwekkend uit en leverden prachtige plaatjes op.

Omdat veel mensen uit het dichtbijgelegen Reykjavik naar de uitbarsting kwamen kijken, ontstond in de omgeving van de vulkaan een waar padenstelsel waar al tienduizenden mensen overheen zijn getrokken. Ook ’s avonds, als de lava prachtig oplichtte tegen de donkere lucht, zag je rond de vulkaan de lampjes van de mensen die er omheen liepen.

Onduidelijk hoe lang het doorgaat

Later hebben zich in het gebied nieuwe scheuren geopend waaruit lava vloeide. De uitbarsting was en is opnieuw van het type dat ook bekend is van Hawaï, een eiland middenin de Grote Oceaan met een paar enorme vulkanen van tot ruim vierduizend meter hoog. Enkele van die vulkanen zijn zeer actief en barsten vrijwel voortdurend uit.

Zowel IJsland als Hawaï liggen in vulkanisch actieve gebieden, middenin een oceaan. De oceaanbodem beweegt hier twee kanten op, die precies tegengesteld zijn. Om de bodem, die twee kanten op wijkt, te kunnen aanvullen, komt vanuit het diepste van de aarde magma omhoog. Dit dient als brandstof voor de vulkanen, die vaak onderzees liggen. Steken ze hun toppen wel boven het zeewater uit, dan ontstaan eilanden, zoals dus IJsland en ook Hawaï. Feitelijk zijn het de toppen van enorme vulkanen op de zeebodem, die zo hoog zijn dat ze boven het water uit komen.

Webcams

Hoe lang de nieuwe uitbarsting gaat duren en of hij weer zo actief wordt als de vorige, weet nu nog niemand. Wel kan iedereen het verloop van de uitbarsting via de webcams die in het gebied van de vulkaan zijn geplaatst. Eén ervan vind je in dit verhaal terug.