Foto gemaakt door New South Wales Rural Fire Service - Wyangala Dam - Onnoemelijke hoeveelheden water stromen uit de Wyangala Dam (still uit video)
Foto gemaakt door New South Wales Rural Fire ServiceWyangala DamOnnoemelijke hoeveelheden water stromen uit de Wyangala Dam (still uit video)
Nu

‘Tsunami boven land’: extreme overstromingen teisteren Australië

Er is in Australië zó veel regen gevallen, dat een groot deel van het land te maken heeft met zeer zware overstromingen. Reddingswerkers staan voor ‘de grootste overstromingsoperatie in de geschiedenis van de Australische staat’. Wat is er aan de hand?

Vaak horen we uit Australië berichten over extreme hitte, extreme droogte, en verwoestende bosbranden. In het zuidoosten van het land, waar steden als Sydney en Melbourne liggen, zorgt nu water juist voor noodsituaties. Er zijn meerdere steden waar het water meters hoog staat, sommige dorpen zijn door het water compleet weggevaagd. Soms ging het zo snel dat evacueren niet meer mogelijk was en bewoners naar hoger gelegen gebieden zijn gestuurd.

Afgelopen weekend en maandag viel er een enorme hoeveelheid regen. Volgens de Australische weerdienst is er in sommige gebieden in 24 uur tijd evenveel regen gevallen als er normaal in een hele maand valt. En zaterdagavond kwam er in de stad Grafton zo'n 61 millimeter regen neer in slechts een uur tijd. Ter vergelijking: dat is bijna wat er bij ons in een hele maand valt.

Mensen in bomen

De stortregens gingen gepaard met honderdduizenden (!) blikseminslagen en veel wind, wat de problemen alleen maar groter maakte. Door de harde wind zijn bomen omgewaaid en zitten meer dan duizenden huizen nog altijd zonder stroom. Intussen proberen reddingswerkers uit binnen- en buitenland te helpen. Er zijn al honderden mensen uit het water gered en ook moesten mensen met helikopters van daken of uit bomen gehaald worden.

Dam

En het gevaar is nog niet geweken. Door de enorme hoeveelheid water is een grote stuwdam opengegaan waardoor er een niet te bevatten hoeveelheid water het land in stroomt. Beelden daarvan zie je hieronder. Verschillende steden en dorpen in dit stroomgebied zijn al ondergelopen en steden tot meer dan 100 kilometer verderop worden geëvacueerd. Vandaag worden weer nieuwe recordhoge waterstanden verwacht.

Warmer, natter

Hoe kan het dat de overstromingen nu zo extreem zijn? Het is allemaal een opstapeling van gebeurtenissen. De aanjager van de hevige buien is La Niña; een koude golfstroom die juist warmer zeewater naar deze kant van Australië stuurt. Hoe warmer het water, hoe sterker de voedingsbodem voor zware buien. Daarnaast speelt ook hier de opwarming van de aarde een rol. In dit soort extreme scenario’s kan de atmosfeer nu eenmaal veel meer vocht bevatten. Een zeer recente studie laat zien dat snelle, korte regen-‘bursts’ in de regio rond Sydney met 40% zijn geïntensiveerd in de afgelopen 20 jaar, vertelt professor Ashish Sharma aan The Guardian.

Maar daar komt nog iets bij: dit gebeurt nu al drie jaar achter elkaar. Daarom is de grond inmiddels zó nat, dat er geen water meer opgenomen kan worden en alles dus ergens anders heen moet stromen. Afgelopen oktober was in sommige van deze regio’s al met afstand de natste ooit, en ook toen al overstroomden sommige stuwdammen voor het eerst in vele jaren. Met een kletsnatte bodem komt het vervolgens veel sneller tot overstromingen, en het water stijgt dan supersnel. Zo zijn veel plaatsen verrast door het snel stijgende water. Er wordt op sommige plekken gesproken van een ‘tsunami boven land’.

In Australië begint nu het zomerseizoen en de komende maanden zou La Niña weer moeten afzwakken. Het is voor de Australiërs te hopen dat zij zich volgend jaar wat rustiger houdt.

Dorien BouwmanMediameteoroloog