Spectaculaire Dolomieten kunnen wel wat meer sneeuw gebruiken
Is het weer in Nederland deze winter erg saai met gedurende lange perioden bewolking, nevel en mist en weinig beweging in de atmosfeer, in landen als Portugal, Spanje en Italië, die voortdurend in de regenschaduw van het hogedrukgebied bij ons liggen, maken de mensen zich steeds meer zorgen over de almaar toenemende droogte. Met de zomer straks in aantocht moeten de stuwmeren weer vol. Maar aan die klus is deze winter nog maar nauwelijks begonnen.Het is dinsdag 18 januari, rond half 9 in de ochtend in Wolkenstein, een plaatsje aan de voet van het Italiaanse Sella massief, in de Dolomieten in Zuid-Tirol. We staan op een besneeuwd veld, naast ons hotel. Het vriest een graad of 8 en in de verte is het gegrom van een helikopter hoorbaar die snel dichterbij komt. Even later landt de machine op maar een paar meter afstand van ons in de sneeuw, de harde wind van de wentelwiek doet de sneeuw opstuiven.
In helikopter de lucht in
Een medewerker van het helikopterbedrijf, normaal actief voor de bosbouw en andere klussen op hoogte in het gebied, pakt een samengebonden pakket aan ski’s op en laadt het snel in de helikopter. Wij rennen met zijn zessen gebukt naar de wentelwiek en stappen zo snel als we kunnen in. We zitten nog niet of de helikopter kiest weer het luchtruim. We winnen snel hoogte terwijl we op een rotswand, recht voor ons af vliegen. Beneden is de Val Gardena zichtbaar, het dal waarin Wolkenstein en enkele andere dorpjes liggen. De lucht is blauw, het dal ligt nog in de schaduw.
Duidelijk is te zien hoe het zonnige weer op de zuidhellingen sneeuw heeft laten smelten. In de schaduw is het land wel met sneeuw bedekt, maar duidelijk minder dan in andere jaren. We komen hier nu voor de vijfde keer en het is voor het eerst dat we op de (goed geprepareerde) pistes, die nog wel allemaal wit zijn, ijzige stukken tegenkomen. In de loop van de week worden het er langzaam wat meer. Normaal gesproken zouden ze hier dan de sneeuwkanonnen aanzetten om het euvel te verhelpen. Maar er is in de bekkens weinig water; ze zijn er zuinig mee.
Sella Ronda
De helikopter klimt verder en de rotswand komt dichterbij. In het midden is een smalle spleet zichtbaar. We vliegen er doorheen. Onder ons bevindt zich een hut die op de rots is geplakt. Van achter de rotswand komt door de spleet de zon tevoorschijn. Het is een spectaculair gezicht. Na een duik aan de andere kant van het rotsmassief (in de helikopter wordt even gegild) vliegen we over een besneeuwd plateau met daarop diverse pistes (een dag eerder hebben we er nog geskied), verder naar het Sella Massief, waar alle skigebieden in de regio omheen liggen. Ze zijn met elkaar verbonden door de beroemde Sella Ronda, die in twee richtingen geskied kan worden. Het is misschien wel het mooiste skigebied van de Alpen, met in totaal maar liefst 1200 kilometer aan pistes.
Ook het Sella Massief passeren we door een smal dal. De beelden buiten de helikopter blijven spectaculair. Gelukkig staat er buiten maar weinig wind. De vlucht verloopt dan ook relatief rustig. Toch voel je je in de helikopter machtig klein ten opzichte van het imposante Dolomietenlandschap om je heen. Een brede vallei volgt met veel dennenbomen en behoorlijk wat sneeuw. In de buurt van de beroemde skiplaats Cortina d’Ampezzo passeren we de Cinque Torri, een kleine maar zeer markante berggroep, bestaande uit vijf toppen, waarvan er één een aantal jaren geleden is ingestort. De helikopter houdt even in, zodat we ze goed kunnen zien.
Cortina d’Ampezzo
Nieuw gegil volgt als we daarna in een steile en snelle bocht naar links afbuigen, op weg naar de bergtop waar de helikopter ons af zal zetten. De piloot heeft er een galavoorstelling van gemaakt. Niet de beloofde 10, maar 20 minuten hebben we gevlogen. Eenmaal geland, stappen we uit en nog voor we goed en wel in de sneeuw staan, is de helikopter alweer verdwenen. Omlaag gaat het over een lange piste, die ons van de top van de rotswand naar beneden brengt, naar het skigebied van Cortina d’Ampezzo. Op de achtergrond is de stad zichtbaar waarin veel Italianen een tweede huis hebben. Het is er dan ook vaak rustig, op enkele hoogtijdagen, verdeeld over het jaar na.
Ook Cortina heeft relatief weinig sneeuw. De pistes liggen er prachtig bij. Medewerkers van het skigebied werken hard om één van de pistes klaar te maken voor de Wereldbekerwedstrijden die er voor het weekend erna geprogrammeerd staan. Zowel de afdaling als de Super-G voor de dames zullen worden gehouden. Minutieus wordt ieder stukje van de steile piste afgespeurd op oneffenheden. Er is zelfs een man met een stofzuiger actief, die stukjes hout en steen, door de wind op de piste gebracht, verwijdert. Zo zal het de komende dagen steeds gaan.
Hellingspercentage van 62 procent
Via een zwarte piste, het grootste hellingspercentage ervan bedraagt maar liefst 62 procent zo kunnen we lezen, verlaten we het gebied. Zo wit als de pistes zijn, zo bruin is het af en toe in de omgeving, zeker waar de zon steeds schijnt. Koud is het niet. Op enige hoogte schommelen de temperaturen rond het vriespunt en in de loop van de dag er zelfs boven. De laatste keer dat het gesneeuwd heeft, is enkele weken geleden. Daarvoor, en dat moet al in november zijn geweest, kwam de eerste lading. Verder mijden storingen het noorden van Italië. Ook in de zomer was het al erg droog en daarmee begint de watervoorraad behoorlijk te slinken.
Het noorden van Italië staat niet alleen. Het midden en zuiden van Portugal en Spanje ondervinden eveneens de negatieve gevolgen van het maar niet wijkende hogedrukgebied bij ons. Storingen blijven er weg, tot regen is het er deze winter nog niet of nauwelijks gekomen en het waterniveau in de stuwmeren daalt nog, in plaats van weer te stijgen. Alleen de noordkant van de Alpen, de noordzijde van de Pyreneeën en de noordelijke delen van Spanje worden door de vaak noordelijke wind in die gebieden wel van ruim voldoende neerslag voorzien. Zolang er in het weer in onze omgeving niets verandert, hoeven ze in de gebieden aan de zuidkant van de hoogste bergketens en ook in het midden en zuiden van Spanje en Portugal op maar weinig te rekenen.
Terug naar Wolkenstein
We gaan op weg terug naar Wolkenstein, over lange pistes die door het droge weer van de laatste weken duidelijk ijziger zijn dan we van de laatste jaren gewend zijn. Het spectaculaire berglandschap om ons heen en het heerlijke weer maken dat kleine ongemak meer dan goed.
Na een uitgebreide middagpauze in één van de hutten in het gebied moeten we vaart maken om nog voor het sluiten van de liften weer in Wolkenstein terug te zijn. Er mag niemand vallen en ook andere vertragingen moeten uitblijven, dan kunnen we het nog halen. Anders wordt het toch een taxi om weer in het hotel terug te keren. We halen het uiteindelijk op slechts één minuut.
Weersverandering
Een prachtige dag zit erop. Toch hoop ik op een snelle weersverandering, niet alleen voor onszelf om van die saaie winter af te komen, aar ook voor al die andere plekken in het zuiden van Europa die het regenwater in de winter zo hard nodig hebben. Om straks die lange, warme zomer door te kunnen komen. En dat gaat nu eenmaal veel beter met voldoende water in de bekkens.