Spanje zucht onder de hitte, zaterdag ook bij ons extreem?

Het zijn de vroege hittegolven die de meeste overlast en slachtoffers opleveren, weten ze in Spanje inmiddels maar al te goed. Mensen hebben dan nog nauwelijks tijd gehad om zich erop voor te bereiden en in eventuele eerdere warmte te acclimatiseren. Kwetsbare groepen zijn dan bij voorbeeld ouderen, maar ook zwangere vrouwen en de mensen die hun werk tijdens de warmste uurtjes in de buitenlucht moeten verrichten.

De hittegolf van 2003

Sinds de hittegolf in de zomer van 2003, die in Europa 35.000 doden en in Spanje ongeveer 6.500 slachtoffers eiste, is er in zuidelijke landen een golf aan onderzoek losgekomen. Veel meer dan toen weten ze er nu hoe met extreme hitte om te gaan. Er wordt gewaarschuwd, er worden hitteplannen in werking gesteld en kwetsbare groepen worden extra in de gaten gehouden. Ondanks het feit dat de hittegolven in frequentie en felheid toenemen, is het aantal hittedoden sinds die hittegolf van 2003 niet verder gestegen.

Ze zijn er in Spanje trots op. Tegelijkertijd beseffen de autoriteiten ook dat het werk niet klaar is. Zo wordt nu nagedacht over de realisatie van zogenoemde hitteschuilplaatsen. Het zijn gekoelde gebouwen of ruimten waar mensen, die het als gevolg van de hoge temperaturen te kwaad krijgen, een paar uur naartoe kunnen om wat af te koelen. Dit naar analogie van de koelplekken die er in de VS en in Canada ook al zijn. Vooral voor mensen die in hun huizen geen airco hebben kunnen die schuilplekken een uitkomst zijn. Te denken valt aan bibliotheken, winkelcentra, maar ook gemeentehuizen en grote hallen.

Vergroenen van stadscentra

Andere maatregelen die op de rol staan, zijn het vergroenen van stadscentra en het aanleggen van waterpartijen, dichtbij plaatsen waar veel mensen wonen. Dit alles om de gevolgen van extreme warmte te dempen. Overigens wordt over dit laatste ook in Nederland al nagedacht. Want ook bij ons slaat hitte steeds vaker toe.

Het ziet ernaar uit dat de hitte vanaf morgen de Pyreneeën oversteekt en in het zuiden van Frankrijk terechtkomt. Ook daar kan het kwik dan plaatselijk tot in de buurt van of zelfs iets boven 40 graden oplopen. Feitelijk is dat ongekend voor Frankrijk, zo vroeg nog maar in het zomerseizoen. Gisteren hebben we in een verhaal op Weer.nl al uitgelegd waarom het zuiden van Europa nu zo gevoelig is voor die vroege hitte.

Ook bij ons zaterdag extreem heet?

Intussen lijkt het erop dat de kansen op een extreem hete zaterdag bij ons weer een stukje groter zijn geworden. Het Duitse, Amerikaanse en ook het Engelse rekenmodel komen zaterdag met bijzonder hoge temperaturen uit de bus. In een groot deel van het land zou het dan 30 tot 35 graden kunnen worden, in het zuiden wellicht nog wat warmer. Het Duitse model laat het kwik in het zuidoosten op diverse plekken tot 37, misschien wel 38 graden oplopen. Dan zouden ook in ons land de junirecords aan het wankelen komen.

De nieuwste berekening van het Europese ECMWF-model, dat we bij het maken van onze weersverwachtingen als leidend zien, komt ook met een erg warme zaterdag op de proppen. Op een hoogte van 1500 meter worden temperaturen tot 23 graden berekend (rond middernacht op de grens van zaterdag en zondag, dat wel) en met veel zon erbij en maar weinig wind zou het dan in de zuidelijke helft van het land overdag toch op meerdere plaatsen in elk geval ruim 35 graden moeten kunnen worden.

Voor zondag nog onzeker

De verwachting voor zondag is onzekerder. Daar waar veel berekeningen de warmte vanuit het noordwesten al in de nacht naar zondag lieten verdwijnen, komen de hete modellen nu met de optie waarin een storing vanuit het zuidwesten van Europa onze kant op komt. Die houdt de warmte er ook op zondag nog in. Ook het Europese model doet dit.

Al met al lijken we ons dus voor een bijzonder weekend te kunnen gaan opmaken, met als grootste aandachtspunt voorlopig de dag van zaterdag. Overigens is het dan niet alleen de hitte die we in de gaten moeten houden. Met zoveel energie in de atmosfeer, en uiteindelijk toch weer afkoeling op de loer, kunnen natuurlijk ook forse onweersbuien ontstaan.