Paddenstoelen, ze hebben een belangrijke rol in de natuur

Stap momenteel ergens de natuur in en het zal niet lang duren voordat je een paddenstoel ziet. De bekende vliegenzwam of inktzwam, maar ook elfenbankjes, eekhoorntjesbrood en bovisten. Alleen in Nederland komen al ruim 5000 verschillende soorten paddenstoelen voor en in het herfstseizoen schieten ze plotseling in grote getale uit de grond.

Meest gunstige (weers)omstandigheden

Paddenstoelen komen in principe het hele jaar door voor, alleen in de winter vinden ze het vaak te koud en zien we ze niet of nauwelijks. In de lente en zomer zijn ze vooral in nattere en koelere perioden ook te zien, maar de (weers)omstandigheden zijn voor de paddenstoel in de herfst het meest gunstig. De dagen worden (snel) korter, de temperaturen zijn weer lager, en het regent en waait vaak harder. Dit zorgt ervoor dat de blaadjes van de bomen beginnen te vallen en de natuur een beetje afsterft. En dat betekent vervolgens weer dat er ineens heel veel voeding is voor de schimmels in de grond en dus ook de paddenstoel.

Schimmel

Een paddenstoel is niet zo maar een los organisme dat op een dag besluit te gaan groeien. Het is slechts een onderdeel van een organisme; een schimmel. Onder de grond, maar ook in bomen, zijn het hele jaar door complete netwerken van schimmeldraden aanwezig en daar zien we eigenlijk niets van. Wat we wel zien, is de ‘vrucht’ van dat hele dradennetwerk – de paddenstoel – die zich ontwikkelt als de omstandigheden goed zijn. Afhankelijk van de beschikbaarheid van voeding, water en de juiste temperatuur komt een paddenstoel op.

Afbraak organische reststoffen

Schimmels leven van organisch materiaal: takken, bladeren, naalden, en ga zo maar door. Daardoor hebben ze ook een belangrijke rol in de natuur. Meer dan 90% van de afbraak van organische reststoffen gebeurt door schimmels. Zonder schimmels zou een bos in zijn eigen afval verstikt raken. Ook brengen de vele soorten schimmels dit materiaal zo weer terug in de voedselkringloop in het bos, want er zijn allerlei soorten dieren die paddenstoelen eten.

Celstrekking i.p.v. celdeling

Paddenstoelen groeien ontzettend snel. De ene dag zie je nog niks, de volgende dag kan er ineens een joekel van een paddenstoel staan. Dit heeft te maken met de manier waarop ze groeien. Dat gaat niet zoals bij planten via celdeling, maar door ‘celstrekking’. De cellen in een schimmel zuigen zich helemaal vol met water dat in de herfst vaak in overvloed beschikbaar is. De cellen strekken of rekken zich dus letterlijk uit en dat gaat vaak supersnel. Een jonge paddenstoel bestaat dan ook uit ongeveer evenveel cellen als een compleet volgroeide. Bij planten en dieren heeft een volwassen exemplaar vele malen meer cellen dan een ‘jonkie’.

Zonnige bos- of natuurwandeling

De komende tijd kunnen we dus weer volop paddenstoelen spotten in de natuur. Ondanks het vrij zonnige weer, trekt de wind de komende dagen ook flink aan, waardoor er flink wat blad zal gaan vallen. Als er dan ook nog wat regen gaat vallen, zoals woensdagavond, dan is de kans groot dat we de dagen daarna veel paddenstoelen gaan zien. En het weer doet wat dat betreft deze week ook lekker mee. Het is prima wandelweer, met geregeld zon en overdag meest droge omstandigheden, dus op zoek naar paddenstoelen!