Nieuw en potentieel flink onweer dient zich alweer aan, tijdens de Pinksterdagen

In de eerste week van juni is er iets met onweer. In het verleden is het aan het begin van de junimaand al vaker tot zwaar onweer gekomen. Het laatste sprekende voorbeeld wat dit betreft is juni 2019, toen het in Nederland vlak na elkaar tot twee grootse onweerssituaties kwam. Op 4 juni 2019 hoorde daar een echte uitbraak van tornado’s bij, met de tornado van Rheden uiteindelijk als de bekendste.

Ook dit jaar zou het weer kunnen gebeuren. De eerste contouren van een nieuwe onweerssituatie zijn inmiddels zichtbaar en dat onweer zou weleens precies tijdens de Pinksterdagen kunnen vallen. Eerst wordt het weer bij ons beter en gaan de temperaturen omhoog. Wel liggen ten zuiden van Nederland al onweersbuien te broeden, maar tot en met zaterdag weten ze ons land nog niet te bereiken. Alleen het zuiden van Limburg zit al een beetje in de gevarenzone. Zondag en maandag komt vanuit het zuiden een lagedrukgebied dichtbij. Dan neemt de kans op onweer wel flink toe.

Onweerssituatie heeft potentie

Het is allemaal nog ver weg en de details kunnen nu zeker niet worden ingevuld, maar dat een mogelijke onweerssituatie tijdens de Pinksterdagen potentie heeft, lijkt toch al wel duidelijk te worden. In een verhaal, dat we eerder op deze site al hebben geplaatst, hebben we uitgelegd wat er in Nederland nodig is om tot zwaar onweer te komen. Dat was voorafgaand aan de buien die op vrijdag 20 mei in het zuiden van Limburg, in een strook van Beek naar Schinnen, een tornado veroorzaakten.

Van belang is dat de lucht voldoende onstabiel is, zodat de torenhoge stapelwolken zich kunnen vormen die bij onweersbuien nodig zijn. Ook moet er voldoende vocht in de lucht zitten, anders komen zulke wolken niet goed van de grond. Verder is windschering nodig. Dit wil zeggen dat de wind met de hoogte van richting verandert en in kracht toeneemt. Daarbij is vooral de onderste kilometer van de atmosfeer van belang. Ook helpt het als het voor de buien uit voldoende warm wordt. Dan vormen de buien zich gemakkelijk.

In de aanloop naar de Pinksterdagen gaan de temperaturen in Nederland eerst omhoog. Wordt het donderdag in het zuiden al 22 of 23 graden, vrijdag maken de zuidelijke provincies kans zomerse temperaturen van rond 25 graden. Ook zaterdag en mogelijk zondag kunnen de temperaturen in grote delen van het land tot ruim boven 20 graden oplopen. Daarbij is er donderdag en vrijdag veel zon en lijkt het overal droog te blijven. Alleen het uiterste zuiden van Limburg maakt vrijdag al kans op een lokale onweersbui.

Zondag wordt het interessant

Zaterdag zou er in de loop van de middag op meer plaatsen in het zuiden een regen- of onweersbui kunnen vallen. In het midden en noorden lijkt het ook dan nog droog te blijven. Zondag wordt de situatie interessant. Dan zien we het lagedrukgebied boven Frankrijk vanuit het zuidwesten dichterbij komen. In de hogere delen van de atmosfeer wordt dit lagedrukgebied ondersteund door een bel met relatief koude lucht.

Het gedrag van deze bel, dat door computermodellen altijd lastig te berekenen is, zal mede bepalend zijn voor hoe het zondag en maandag met de buien afloopt. Niet alleen bepaalt dit systeem in de bovenlucht waar en wanneer de lucht het onstabielst is, ook hangen de plekken ervan af waar de windschering het grootst is. Verder bepaalt de wind in de hogere delen van de atmosfeer hoe de (zwaarste) buien trekken en welke gebieden ermee te maken krijgen. Een deel van die details wordt pas op het laatste moment ingevuld.

Mogelijk flinke buien

Al met al neemt de kans toe dat we zondag met onstabiele lucht te maken krijgen, waarin voldoende vocht aanwezig is en dat er in de onderste kilometer van de atmosfeer ook flinke windschering zal zijn. Dan ligt de weg open naar het ontstaan van flinke buien. Komen ze wat later op de dag, dan kan het er vooruit ook nog even lekker warm worden. In het zuiden kan het kwik dan wellicht tot tussen 23 en 25 graden stijgen. Lukt dit ook, dan zijn het die hogere temperaturen die de buien nog een extra zetje kunnen geven.

Vanaf Pinkstermaandag lijkt het weer iets koeler te worden. De buien, die dan nog wel vallen, zijn niet meer zo zwaar, omdat vanaf dat moment niet meer aan alle voorwaarden wordt voldaan, nodig om tot de vorming van de echt zware buien te komen.