Kusterosie neemt wereldwijd steeds meer toe
Wie in Engeland of Frankrijk weleens over de kliffen dicht langs de kust heeft gelopen, kent het beeld vast wel: dat van een afkalvende kust. De combinatie van het langzaam stijgende zeewater en het grillige water maakt dat kusterosie steeds meer om zich heen grijpt. Vaak is het onschuldig en stort alleen een stuk van een weiland in zee, soms verdwijnen hele huizen mee omlaag. In het Verenigd Koninkrijk worden meer dan een miljoen huizen op tijd van duur bedreigd, staat in een onderzoek. De bewoners ervan breken zich het hoofd over wat ze ertegen kunnen doen.We zijn in Noordwest-Frankrijk en lopen in Normandië over een pad, aan de rand van een weiland en hoog boven het strand beneden ons. Steeds hoor je het geruis van de zee die ver weg lijkt. Toch is dat water dichterbij dan je denkt. Af en toe moeten we van het pad af om een gat te passeren, dat in de wand is gevallen doordat een stuk ervan in zee is gestort. Dat gebeurt soms met meters tegelijk. Kijk je naar beneden, dan zie je de bult met zand en stenen nog liggen die door de aardverschuiving is achtergelaten. Hier leverde het verder geen schade op, maar had op deze plaats een huis gestaan, dan was dat beeld natuurlijk anders geweest. En ook dat gebeurt steeds vaker.
Kusterosie komt steeds vaker voor
Kusterosie is een probleem dat op steeds meer plaatsen op aarde voorkomt. Ook in Nederland hebben we ermee te maken. Elke keer weer als er een storm is geweest, zien we langs onze kust voorbeelden van duinafslag en (tijdelijke) verlaging van het strand. Lang duurt zo’n situatie meestal niet. Rijkswaterstaat beschikt over innovatieve methoden om de kustlijn in hoog tempo weer te herstellen, zoals met behulp van zogenoemde zandmotoren, waarbij de wind en heersende stromingen het meeste werk doen. Daar waar dit type maatregelen niet afdoende is, verschenen in de loop van de tijd de zeeweringen. En zo leven we met en aan het water.
In het buitenland wordt minder aan kustwering gedaan, omdat er ruimte is en omdat de kus er hoger is. Toch is een hogere kust geen garantie voor het buiten blijven van de zee, zo weten ze in Engeland en Frankrijk maar al te goed. Wie weleens op de Isle of Wight is geweest, weet misschien dat je er aan de noordkant van het eiland nog riviermondingen vindt van rivieren die er ooit in de bergen aan de zuidkant ontsprongen. Die bergen zijn in de loop van de vele eeuwen al lang en breed verdwenen, ten prooi als ze zijn gevallen aan de er almaar op het land inbeukende golven van de Atlantische Oceaan. Ook daar gaat kusterosie nog altijd door. Alleen de riviermondingen zijn er nog.
Belangstelling voor Nederlandse manier van kustverdediging stijgt
De belangstelling voor de Nederlandse manier van kusverdediging neemt in het buitenland toe. Ook in de kwetsbare gebieden aan de oostkust van Engeland zijn er inmiddels gemeenten die de hulp van Nederlandse ingenieursbureaus hebben ingeroepen om de kustafslag in hun regio’s in elk geval voor een tijdje aan banden te leggen. De stijging van de zeespiegel stop je er niet mee, weten ze ook daar, maar de gevolgen ervan kun je voor in elk geval een tijdje wel stilleggen.
Met enige verontrusting worden ook aan de andere kant van de Noordzee de berichten rond de Thwaites-gletsjer in het westen van Antarctica gevolgd. Deze gletsjer, die ongeveer de grootte van Groot-Brittannië heeft, ligt nu nog op het land, maar het smeltwater ervan is al goed voor ongeveer 4 procent van de wereldwijde zeespiegelstijging. Nu nog wordt de gletsjer tegengehouden door een ijsplaat op zee, maar deze ijsplaat lijkt steeds meer tekenen van ontbinding te vertonen. Deskundigen verwachten nu dat die ijsplaat binnen 5 tot 10 jaar zal versplinteren en verdwijnen.
Versnelde zeespiegelstijging
Op dat moment is de verdedigingswal die de gletsjer nu nog op het land houdt weg en zal die gletsjer versneld in zee terecht gaan komen en daar smelten. Er zit voor ongeveer een halve meter extra aan zeespiegelstijging aan ijs in de Thwaites-gletsjer, zo wordt geschat. Komt dit er allemaal deze eeuw nog bij, dan zal ook het noordwesten van Europa, Nederland incluis versneld met de gevolgen van die extra zeespiegelstijging te maken krijgen. En moeten we ons op extra maatregelen voorbereiden. Aan de kusten van Engeland en Frankrijk zal er dan nog meer kusterosie komen.
