Kansen op warmte, later in mei nemen toe
Nu het zo lang droog blijft, de zon vanaf komende zondag weer volop lijkt te gaan schijnen en de wind in Europa de komende weken vaker in de zuidhoek terecht lijkt te komen, neemt de kans op zeer warm weer in de tweede helft van mei toe.We zeiden het al in ons verhaal over de droogte, maar in de vandaag verschenen kaarten voor de lange termijn vallen twee dingen op. Allereerst lijkt de wind, na een lange tijd in de noordhoek te hebben gebivakkeerd, de komende weken vaker in de zuidhoek terecht te komen. Oorzaak hiervan is dat de hogedrukgebieden, die tot nu toe vaak ten westen en noordwesten van Nederland lagen, hun werkterrein meer naar het centrale deel van Europa lijken te verleggen. Omdat het daarbij nog wel steeds om hogedrukgebieden gaat, die het weer bij ons in de greep hebben, lijkt de droogte zich verder te verscherpen.
Combinatie van factoren
Om het in Nederland echt warm te laten worden, is een combinatie van meerdere factoren nodig. Zo moet de zon natuurlijk hoog genoeg staan, om de lucht goed te kunnen verwarmen. Inmiddels zijn we in de meimaand terechtgekomen en wordt aan die voorwaarde volop voldaan. Verder hebben we de aanvoer van warme lucht nodig, vanuit het zuiden. In de zomer, als het centrale deel van het Europese continent goed is opgewarmd, werken oostenwinden overigens ook prima. Ook bij het vervullen van die voorwaarde lijken we de komende tijd steeds vaker in de buurt te komen.
Ten slotte kan droogte een rol spelen. Als de bodem nauwelijks vocht bevat, gaat maar weinig straling van de zon verloren aan het laten verdampen van bodemvocht. Dat verdampen kost energie en gaat ten koste van de temperatuursoploop. Is het vocht er niet, dan wordt alle straling in warmte omgezet. De temperatuur loopt dan niet alleen sneller op, maar komt per saldo ook hoger uit. Extreme voorbeelden hiervan maakten we bij voorbeeld in de zomer van 2019 mee, toen alles meewerkte en het in Nederland voor het eerst in de moderne weergeschiedenis warmer dan 40 graden werd. Vorig jaar beleefden we een nattere zomer en bleven de temperaturen per saldo ook wat lager.
Kansen op warmte nemen toe
Al met al nemen de kansen op zeer warm weer in Nederland de komende tijd dus toe. Dit wil niet zeggen dat we er meteen al mee te maken krijgen. Op de wat kortere termijn zijn de temperaturen eerder normaal, vooral ook omdat de wind eerst nog uit richtingen tussen west en noord blijft waaien. Vanuit die hoek hoeven we geen echt warme te verwachten. Wel is het aangenaam met temperaturen van noord naar zuid vaak tussen 15 en 20 graden. Daarbij wisselen wolkenvelden en zonneschijn elkaar met regelmaat af en kan vooral donderdag (Bevrijdingsdag), vrijdag en zaterdag een lokale bui vallen.
Vanaf dinsdag opletten
Vanaf zondag komt ten noorden van ons een hogedrukgebied te liggen. Met een naar oost tot noordoost draaiende wind wordt dan lucht aangevoerd waarin de temperaturen voor het eerst in langere tijd op meerdere plaatsen tot boven 20 graden kunnen stijgen. Daarbij verdwijnt de neerslag uit beeld en gaat de zon een prominente rol in het weer spelen. Na dinsdag wordt het beeld onduidelijker. De wind waaiert qua richtingen dan veel meer uit en de onzekerheid neemt toe. Wel zien we de eerste echt warme lijntjes in de pluim verschijnen. Vanaf dat moment moeten dus goed gaan opletten.