Foto gemaakt door Jos Hebben - Door de neerslag en het daaropvolgende zonnige weer, vond een 'groene explosie' plaats. En hoewel het nu groeizaam weer is, ligt nieuwe droogte alweer op de loer.
Foto gemaakt door Jos HebbenDoor de neerslag en het daaropvolgende zonnige weer, vond een 'groene explosie' plaats. En hoewel het nu groeizaam weer is, ligt nieuwe droogte alweer op de loer.
Nu

Hoe staat het met de droogte?

Het kan verkeren. Nog geen 2 weken geleden was de extreme droogte een groot thema in het nieuws, maar in diezelfde week veranderde de berichtgeving van droogte naar noodweer. Deze week verliep rustiger, met nog af en toe neerslag. Was die neerslag in grofweg de afgelopen 10 dagen dan genoeg om de droogte een halt toe te roepen? Nee, absoluut niet. Het zorgde voor flink wat verlichting en groeizaam weer, maar nieuwe droogte ligt op de loer.

Vanwege de droogte werd al snel alarm geslagen. Niet alleen de boeren hadden er last van, ook de natuur en specifiek dieren moesten het ontgelden. Na de zware buien van donderdag 19 en vrijdag 20 mei - waarbij in Limburg zelfs een tornado werd waargenomen - werd het kalmer, maar ook begin deze week vielen er nog een aantal stevige buien. Uiteindelijk was het de afgelopen dagen op de meeste plekken weer droog.

Nog altijd een flink neerslag tekort

De vraag is dan ook in hoeverre de droogte is opgelost en de waterreservoirs weer zijn bijgevuld. Zeker op de plekken waar in korte tijd bakken met regen viel tijdens de zware buien iets meer dan een week geleden, vermoedt men wellicht dat het droogteprobleem is opgelost. Maar niets is minder waar.

Foto gemaakt door KNMI - Een grafiek van het neerslagtekort. De neerslag van eerder deze maand is duidelijk zichtbaar en zorgt tijdelijk voor wat verlichting, maar er is weinig voor nodig om weer bij de 5% droogste jaren terecht te komen.
Foto gemaakt door KNMIEen grafiek van het neerslagtekort. De neerslag van eerder deze maand is duidelijk zichtbaar en zorgt tijdelijk voor wat verlichting, maar er is weinig voor nodig om weer bij de 5% droogste jaren terecht te komen.

Het neerslagtekort was halverwege mei, voor de buien ons land aandeden, al opgelopen tot boven de 100 mm. Daarmee lag het neerslagtekort in ons land rond de hoogst gemeten waarde ooit voor die tijd van het jaar. Sinds die piek halverwege mei zijn landelijk enkele tientallen millimeters aan neerslag naar beneden gekomen, waardoor het neerslagtekort weer (net) onder de 100 mm is gedoken. Daarmee is het nog steeds zeer droog voor de tijd van het jaar, want normaal ligt het neerslagtekort eind mei zo rond de 50 mm. Het is alleen tijdelijk wat minder extreem met de droogte gesteld, aangezien 2022 even niet meer bij de 5% droogste jaren zit.

Vrijwel altijd neerslagtekort in lente en zomer

Het is niet zo dat een neerslagtekort per definitie iets slechts is. Het is gebruikelijk dat er in de lente en zomer landelijk meer water verdampt dan dat er als neerslag naar beneden valt. Een neerslagtekort is dus eigenlijk heel gewoon. Maar in een 'normaal' jaar reikt het maximale neerslagtekort (die over het algemeen ergens in augustus bereikt wordt) tot iets boven de 100 mm, iets wat we nu halverwege mei al zagen.

Foto gemaakt door Jos Hebben - Zandbodems droger sneller uit dan andere bodems. De droogte is momenteel in het zuidoosten het grootst en zeker op de zandgronden moet dan ook alweer gesproeid worden.
Foto gemaakt door Jos HebbenZandbodems droger sneller uit dan andere bodems. De droogte is momenteel in het zuidoosten het grootst en zeker op de zandgronden moet dan ook alweer gesproeid worden.

Extreme droogte ligt nog altijd op de loer

De kans is groot dat het neerslagtekort snel weer oploopt tot die waarde die we normaal pas in augustus zien. De komende dagen wordt er weinig neerslag verwacht, vooralsnog lijkt het alleen op donderdag flink te kunnen gaan plenzen. De kans op onweersbuien neemt dan, vooral in het binnenland, toe. Maar verder schijnt de zon met regelmaat flink, waardoor er weer veel vocht kan verdampen en de droogte toeneemt.

Sowieso zou het voor de natuur beter zijn als het vaker rustig zou regenen, dan in één keer heel veel. De bodem kan namelijk niet in een keer zoveel water opnemen, en veel water stroomt dan direct weg. Meer daarover en over maatregelen tegen droogte kun je hier lezen.

Daan van den BroekMeteoroloog