Hitte komt dichterbij, zaterdag in Nederland

In Spanje heeft de hitte van de laatste dagen tot nu een hoogste temperatuur van 43,2 graden opgeleverd, afgelopen zondag in Almadén. Dat is een plaatsje in Castilla la Mancha, in de provincie Ciudad Real in het zuiden van Spanje, maar ten noorden van Andalusië. De temperatuur is er daardoor iets beneden de door de Spaanse weerdienst verwachte lokale 44 graden gebleven, maar van schroeihitte was hoe dan ook sprake.

Toulouse

Inmiddels is de hete lucht onderweg naar het noorden. Vandaag worden de hoogste temperaturen in Spanje dan ook in het noordelijke laagland verwacht, in de buurt van de stad Lleida, even ten zuiden van de Pyreneeën. In het laaggelegen land rond de stad kan het vanmiddag 42 graden worden. Morgen, vrijdag en zaterdag is Frankrijk dan aan de beurt. De Franse weerdienst komt in de omgeving van Toulouse, net ten noorden van de Pyreneeën voor vrijdag met temperaturen tot 38 graden. In de verwachting van Weer.nl staat voor vrijdag voor Toulouse zelfs een temperatuur van 39 graden.

Een stukje naar het noorden lijkt de omgeving van Parijs zaterdag in de heetste lucht terecht te komen. Daar verwacht de Franse weerdienst zaterdag 37 graden, in de verwachting van Weer.nl staat voor de Franse hoofdstad 39 graden. De warmte wordt naar het noorden gevoerd door een thermisch lagedrukgebied, dat de wind aan de noord- en oostzijde uit richtingen tussen noordoost en zuid laat waaien. Op die manier maakt veel koelere lucht, die in het noodwesten wel degelijk dichtbij is, nog niet meteen kans om de warme lucht te verdringen. En wordt het warmtepotentieel maximaal gebruikt.

Bij ons vrijdag voor het eerst tropisch

In Nederland komt een voorloper van de warmste lucht op vrijdag het land binnen. Dan is er in de ochtend mogelijk even wat bewolking, maar in de loop van de dag breekt de zon door en wordt het warm. In het zuiden kunnen de temperaturen in de loop van de dag tot tussen 30 en 32 graden stijgen. En ook De Bilt maakt al kans op zijn eerste tropische dag.

Volgens onder meer het Amerikaanse GFS-model, het Franse model Arpege en het Engelse UKMO-model komt Nederland zaterdag ook in de allerwarmste lucht. Op een hoogte van 1500 meter lijken de temperaturen boven Nederland, zeker in de zuidoostelijke helft tot tussen 20 en 22 graden te stijgen. Voor het bepalen van de maximumtemperatuur mag je hier tussen 16 en 18 graden bij optellen. Dan zou je in de warmste delen van het land onder ideale omstandigheden dus ruim boven 35 graden moeten kunnen uitkomen.

ECMWF: zaterdag grote verschillen

Het Europese model, dat bij het maken van de verwachtingen bij Weer.nl leidend is, heeft het lagedrukgebied met de bijbehorende extreem warme bovenluchten er ook in zitten, maar nu wel zo dat het westen en noorden zaterdag al met een koelere noorden- tot noordoostenwind te maken krijgen. De warmte is dan een zaak van het zuidoosten. Daar zou het met op 1500 meter hoogte 20 tot 21 graden en op 400 meter een temperatuur van maximaal 31 graden in Zuid-Limburg lokaal 35 tot 37 graden kunnen worden, als dit echt de situatie is zoals we die aanstaande zaterdag gaan beleven. In het westen en noorden wordt het niet warmer dan tussen 20 en 25 graden. Grote verschillen dus.

Zo’n situatie, waarin het aan het aardoppervlak erg warm wordt, onder meer doordat de bovenlucht zover opwarmt, wordt in de VS een ‘heat-dome’, een hittekoepel genoemd. Omdat we rond het weekend ook in Nederland zoiets lijken te krijgen, kunnen we dan even van ons eigen hittekoepeltje spreken. Voor maar korte tijd, dat wel.

Duitse model: overal al koeler

Het Duitse Icon-model is nu de voornaamste vertegenwoordiger van de lijn waarin er geen lagedrukgebied is dat de warmte boven Nederland zaterdag op zijn plek kan houden. In de Duitse ogen begint de koelere lucht vanuit het noordwesten meteen met een opmars. Als dit de juist visie is, wordt het in het noorden en midden niet meer warm, en komen we in het noorden regionaal mogelijk niet aan 20 graden toe. In het zuidoosten zou het dan nog wel tussen 30 en 35 graden kunnen worden. Verder zou de bewolking vanuit het noordwesten toenemen en zou het op steeds meer plekken kunnen gaan regenen.

Vanaf zondag lijken de temperaturen dan weer wat omlaag te gaan, al blijft de echte warmte ten oosten van Nederland dan nog wel in de buurt. En zondag zou het in het zuidoosten van het land mogelijk daardoor nog een keer tropisch kunnen worden. Stapelwolken en de zon wisselen elkaar af en de kans op een verspreide regen of onweersbui neemt toe.