Extreme regenval: overstromingen in Oostenrijk, stijgende Rijn bij ons
In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland heeft het de afgelopen dagen flink geregend. Regionaal kwam meer dan 100 mm water naar beneden. In Oostenrijk kwam het zelfs tot een regenrecord: in Bregenz viel 214 mm neerslag. De overvloedige regenval zorgde voor overstromingen en modderstromen, maar heeft ook een positievere kant: het momenteel zeer lage waterpeil in de Rijn gaat weer omhoog.In het zuiden van Duitsland begon het op donderdavond met regenen. Voornamelijk in de regios Allgäu en Oberbayern veroorzaakte de regenval hoogwater en werden rondom riviergebieden maatregelen getroffen. De meeste regen viel op vrijdag. Toen werden ook het westen van Oostenrijk en delen van Zwitserland getroffen. In Bregenz viel 214 mm neerslag. Dat is de grootste hoeveelheid neerslag ooit gemeten in Vorarlberg; het vorige neerslagrecord werd gemeten in 1968, toen kwam er in één dag 174 mm naar beneden.
Ook in andere delen van deelstaat Vorarlberg regende het flink. In het Kleinwalsertal kwam bijvoorbeeld 100 mm water naar beneden. Ter vergelijking: normaal valt in de hele maand augustus zo'n 200 mm neerslag.
Overstromingen, modderstromen en wegafzettingen
In Zwitserland bleef de schade, ondanks lokale overstromingen, op de meeste plekken beperkt. In delen van Vorarlberg waren de gevolgen serieuzer. Straten en kelders liepen onder, evenals de belangrijke snelweg Rheintalautobahn. Veel wegen werden afgezet als gevolg van (dreigende) overstromingen en modderstromen. In totaal moesten de veiligheidsdiensten zo'n 1.400 keer in actie komen. Voor zover bekend vielen er geen gewonden.
Hogere waterstanden in rivieren en meren
Vanzelfsprekend zorgde de extreme regenval voor hoogwater en oplopende waterstanden. Drooggevallen beekjes veranderden in kolkende watermassa's en ook in de grote rivieren steeg de afvoer razendsnel. In de Bodensee, die voor zomerbegrippen bijna recordlaag stond, steeg het waterpeil met 18 centimeter tot 3,24 meter. Daarmee ligt het peil echter nog altijd zo'n driekwart meter onder het gemiddelde voor deze tijd van het jaar.
De Dornbirner Ach, een van de rivieren die uitmond in de Bodensee, veranderde - net als de andere rivieren in de omgeving - binnen een dag van een verkapt beekje naar een gevaarlijke, hoogstaande, snelstromende rivier: zie bijvoorbeeld de tweets hieronder.
Hoogtelaag met warme, vochtige lucht uit Middellandse Zeegebied
De oorzaak van de zeer zware regenval is een lagedrukgebied in de bovenlucht boven het (zuidelijke) Alpengebied. Rond dit lagedrukgebied waait de wind tegen de klok in. Warme en vochtige lucht vanuit het Middellandse Zeegebied draait zo om de Alpen heen tegen de noordkant van de Alpen aan. Die vochtige lucht wordt als het ware uitgeperst tegen de bergen, waardoor het langdurig zwaar kon regenen.
Komende dagen o.a. oosten van Oostenrijk aan de beurt
In de omgeving van Vorarlberg is de rust vandaag teruggekeerd en dalen de waterstanden van de rivieren langzaamaan weer. Op een enkele bui na blijft het vandaag droog in de regio. In het oosten van Oostenrijk wordt nu daarentegen juist gewaarschuwd voor veel neerslag. Ook in het zuidoosten van Duitsland, delen van Tsjechie, Slowakije en Hongarije kan tot en met dinsdag zeer veel neerslag vallen, lokaal tot meer dan 150 mm.
Recordlage waterpeil Rijn stijgt weer
Door het eerdere zeer droge weer en het gebrek aan smeltwater in het Alpengebied, staat het waterpeil van de Rijn op een recordlaag niveau op de plaats waar de Rijn Nederland binnenkomt. Het waterpeil schommelt bij het meetpunt bij Lobith momenteel rond de 6,50 meter, maar op donderdag meldde Rijkswaterstaat aan NU.nl dat er een waterpeil van 6,48 meter werd gemeten, en dat is een fractie onder het record van 29 oktober 2018. Toen stond het waterpeil op 6,49 meter. Normaal ligt het waterpeil deze tijd van het jaar tussen de 8,50 en 9 meter.
Hoewel het waterpeil recordlaag is, is dat niet het geval voor de afvoer. De hoeveelheid water die door de Rijn bij Lobith stroomt is wel extreem laag, maar in 1947 was de afvoer nog lager dan de huidige afvoer van 680 kubieke meter per seconde.
Door de enorme regenval in het Alpengebied gisteren, stijgt het waterpeil in de Rijn momenteel. Naar verwachting zal het peil bij Lobith tegen het eind van komende week ongeveer een meter hoger uitkomen dan nu het geval is. De waterafvoer verdubbelt dan bijna en neemt waarschijnlijk toe tot tussen de 1100 en 1200 kubieke meter per seconde rond 27 augustus. Hiermee komen het waterpeil en de afvoer even op meer normale waarden uit voor de tijd van het jaar, maar na volgende week lijkt het waterpeil weer tot onder die normale waarden te dalen.
