Foto gemaakt door webcam - Finse - Ook in het op ruim 1200 meter hoogte gelegen Finse valt nu regen.
Foto gemaakt door webcamFinseOok in het op ruim 1200 meter hoogte gelegen Finse valt nu regen.
Nu

Extreem weer in Noorwegen eist steeds meer zijn tol

Het extreme weer, waardoor vooral het westen en de centrale delen van Noorwegen worden getroffen, begint meer en meer zijn tol te eisen. Tientallen mensen zijn in verband met het stijgende water, overstroomde huizen en aardverschuivingen al geëvacueerd. Vele passen en wegen zijn dicht en sommige gebieden dreigen van de buitenwereld afgesloten te raken.

In het midden van Noorwegen valt tot en met vanavond zo tussen 80 en 150 millimeter aan regen. Omdat de temperaturen hoog zijn voor de tijd van het jaar, komt die regen ook in de hogere delen van de berggebieden terecht. Daar waar het water op een bevroren ondergrond valt, ontstaan dikke ijslagen die ook het verkeer in grote moeilijkheden brengen. Verscheidene vrachtwagens zijn al naast de weg terechtgekomen. Het strooien tegen gladheid van de wegen is erg moeilijk omdat het zo hard waait. Het zout is al weggeblazen voordat het op de weg ligt.

Rivieren stijgen

De rivieren in het gebied stijgen snel, door de combinatie van regen en smeltende sneeuw. Op diverse plaatsen zijn kleinere rivieren al buiten hun oevers getreden, of dreigen dat te doen. Meerdere huizen zijn op die manier onder water komen te staan en op sommige plaatsen moesten de bewoners ervan worden geëvacueerd. Omdat enkele fjorden, door aardverschuivingen en afgesloten wegen, van de buitenwereld afgesloten dreigen te raken, wordt jagers in die gebieden aangeraden om hun communicatieapparatuur op te laden. Niet overal is er mobiele dekking of het netwerk is uitgevallen. Op die manier kan er toch nog gecommuniceerd worden.

Hogerop in de bergen is het gevaar voor lawines sterk toegenomen. Als je alles bij elkaar optelt, is het nog niet eerder gebeurd dat zo massaal voor lawines wordt gewaarschuwd. Zelfs in Finse, waar het station op een hoogte van ongeveer 1200 meter ligt, en waar het in de winter bijna altijd sneeuwt, is de sneeuw gisteren in regen overgegaan. Ook vanochtend regende het er nog steeds bij een temperatuur van 3 graden. De sneeuwlaag was er inmiddels kleddernat geworden en ook hier lijkt het water alle kanten op te stromen.

Dynamisch weer in het noorden

Daar waar het weer in Nederland vrijwel steeds onder invloed van een hogedrukgebied staat, is het verder naar het noorden in Europa dus een stuk dynamischer in de atmosfeer. Daar trekken voortdurend lagedrukgebieden over die afwisselend zachte en koude lucht met zich meebrengen. Door de grote drukverschillen tussen het hogedrukgebied bij ons en de lagedrukgebieden in het hoge noorden, waait het bovendien erg hard.

Vooral de zachte lucht brengt veel vocht met zich mee. Zodra die lucht tegen de bergen in West-Noorwegen op botst en in een stijging wordt gedwongen, ontstaan wolken waaruit het in de lagere delen dichtbij hard regent en pas op grote hoogte sneeuwt. Niet alleen komt het er daarbij hard uit, ook duurt de neerslag erg lang. De hoeveelheden lopen dan ook sterk op. In grote delen van Midden-Noorwegen, met uitzondering van de gebieden die in de regenschaduw van de bergen liggen, kan tot en met vanavond tussen 80 en 120 en lokaal wel 150 millimeter vallen. Gisteren viel op veel plaatsen al 30 tot 50 millimeter, de afgelopen nacht regende het gewoon door.

Overstromingen en aardverschuivingen

Daar waar het regent, blijven gevolgen hiervan natuurlijk niet uit. Veel water kan in de bevroren bodem niet wegzakken en stroomt omlaag richting zee. De niet bevroren gebieden aan de kust raken juist verzadigd. Zo kan zich in de dalen steeds meer water verzamelen en is er kans op overstromingen en aardverschuivingen. Heel hoog in de bergen valt veel sneeuw, maar wat dat betreft, zijn ze in Noorwegen het nodige gewend. De infrastructuur is er helemaal op ingericht. En, hoeveel sneeuw er ook valt, het leven gaat in de gebieden met sneeuw gewoon door.

In elk geval tot en met vanavond lijkt deze eerste golf met neerslag aan te houden, daarna verbetert het weer even als vanuit het westen een rug van hogedruk overtrekt. Vanaf zondag liggen nieuwe lagedrukgebieden klaar en worden volgende golven met neerslag verwacht. Omdat de aangevoerde lucht daarbij volgende week steeds kouder wordt, gaat het vanaf dan ook in het laagland steeds vaker om sneeuw. En dan zijn de overstromingen voor enige tijd voorbij.

Reinout van den BornChef Redactie