Foto gemaakt door Jolanda Bakker - Zevenhuizen - Diep winters is het in Nederland nog niet, maar de weerkaarten voor de komende tijd worden - langzaam maar zeker - wel steeds kouder. Er kan vanalles gebeuren.
Foto gemaakt door Jolanda BakkerZevenhuizenDiep winters is het in Nederland nog niet, maar de weerkaarten voor de komende tijd worden - langzaam maar zeker - wel steeds kouder. Er kan vanalles gebeuren.
Nu

De weerkaarten worden steeds kouder

De decembermaand is al koud van start gegaan. Met een gemiddelde temperatuur van ongeveer 2,3 graden staat de gemiddelde temperatuur na 5 dagen zo’n 2,5 graden beneden normaal. Maar het einde is nog niet in zicht. Sterker nog: de weerkaarten worden alleen maar kouder. En donderdag/vrijdag kan dat koudere weer al beginnen.

We schreven het gisteren al: de decembermaand mag dan koud zijn begonnen, echt winters is het nog niet. Natuurlijk: het heeft gesneeuwd – een klein beetje overal wel en gisteren vooral in de Limburgse heuvels zelfs wat meer. Maar bestendig is het niet. Vandaag en morgen bij voorbeeld waait er een noordwestelijke wind die minder koude lucht, afkomstig van de Noordzee aanvoert. En dan is het wintergevoel weer even weg.

Koud vervolg

Toch wijzen de grootschalige ontwikkelingen wel degelijk op een koud vervolg. Zo ligt er boven Groenland een hogedrukgebied dat er aan zijn oostflank voor zorgt dat steeds weer nieuwe bellen met koude lucht naar het zuiden worden geblazen. Bij ons komen die bellen met kou vooral in de hogere delen van de lucht boven ons aan. Verder komt vanaf donderdag op de Noordzee, eigenlijk door de interactie van die bovenluchtkou en het nog warme Noordzeewater, een lagedrukgebied te liggen. Dat zorgt ervoor dat de wind bij ons naar het zuiden draait en dat de aanvoer van zachte zeelucht weer wordt afgekapt. Vanaf donderdag gaat het kwik dan ook omlaag en komt ook het winterse gevoel weer terug.

Vooral donderdag kunnen daarbij ook sneeuwbuien vallen. Mogelijk wordt het plaatselijk al even wit, zeker in de hogere delen van Nederland, maar een dikke laag sneeuw wordt niet verwacht. De sneeuwbuien van donderdag markeren tevens het begin van de koudere periode. Omdat het daarna een aantal dagen droog lijkt te blijven en opklaringen steeds een onderdeel van het weerbeeld zijn, gaat het in de nachten makkelijker vriezen. Daarbij wordt het ook lastiger voor de temperatuur om overdag nog boven het vriespunt uit te stijgen. De dagen zijn nu maar kort, de zon staat laag en de instraling is gering.

Botsing tussen koude en zachte lucht

Met zo’n langere, koude periode in het verschiet, een standvastig hogedrukgebied bij Groenland en lagedrukgebieden vanaf de Oceaan op een zuidelijkere koers dan normaal, is het wachten op het moment dat de situatie in Noordwest-Europa zich toespitst. Een lagedrukgebied en de bijbehorende zachte lucht vanuit het zuidwesten op ramkoers kan het al doen. Een strijd met de koude lucht bij ons, precies boven onze hoofden, kan het gevolg zijn, met alle weersverschijnselen die daar in de winter bij horen.

Het is de laatste jaren al vaker gebeurd. De opvallendste weerssituatie die daaruit voortkwam, herinneren we ons allemaal wel. Dat was in februari vorig jaar. Eerst stroomde op 6 februari 2021 koude lucht het land binnen, daarna kwam het – vooral in de nacht naar 7 februari – tot sneeuwstorm Darcy. En nadat het nog enkele dagen langer had gesneeuwd, volgden een paar steenkoude dagen met steeds meer zon. Uiteindelijk konden we op veel plaatsen schaatsen en was het winterbeeld in Nederland compleet.

Het is vaker gebeurd

De tweede keer dat het gebeurde, was laat in het seizoen., op 31 maart en 1 april dit jaar. Opnieuw stroomde vanuit het noorden koude lucht binnen, opnieuw ook was het zachte lucht vanuit het zuidwesten die de koude lucht probeerde te verdringen. Net als vorig jaar in februari won de koude lucht. Het sneeuwde en in de ochtend van 1 april was het op veel plaatsen wit. Op de hogere delen van de Veluwe lag hier en daar een laag van tussen 15 en 20 centimeter. Er volgden een paar koude dagen met redelijk wat zon.

Voor een botsing tussen de kou bij ons en zachte lucht vanuit het zuiden moeten we nu de periode rond volgende week woensdag en donderdag in de gaten houden. Dan lijkt een lagedrukgebied, afkomstig vanuit het zuidwesten van Europa, bij ons in de buurt te komen. Er vooruit draait de wind bij ons vanaf maandag of dinsdag al naar oostelijke richtingen. Tegelijkertijd stroomt vanuit Scandinavië erg koude lucht naar het zuiden.

ECMWF schiet uit zijn slof

De modelberekeningen van de verschillende computercentra voor die periode lopen nog sterk uiteen, wat laat zien dat de onzekerheid groot is en nog niets is beslist. Het Europese model heeft de botsing er nu het nadrukkelijkst in zitten. In deze berekening dringt het neerslaggebied volgende week woensdag tot Nederland door, om onze omgeving pas de dag daarna weer te verlaten. Omdat vrijwel alle neerslag in de vorm van sneeuw valt, kan zich dan een indrukwekkende laag opbouwen. Maar: de berekening is wel een uitbijter. Hoewel in die periode zeker een piekje in de kansen op sneeuw is te zien, is het verre van een gelopen koers en zeer onzeker. Het is wel een teken dat de komende tijd vanalles mogelijk is.

Reinout van den BornChef Redactie