De Europese moesson komt er weer aan! Maar of we daar blij mee moeten zijn?
Ook zo’n zin in de Europese moesson, ook wel schaapscheerderskou genoemd? Nou, het wachten wordt beloond, hij komt eraan! Vanaf zaterdag zoekt de wind de noordwesthoek op om daar, zoal het nu lijkt, in de periode daarna niet meer uit te komen. Daar waar het doorbreken van de moesson in een land als India echt een ding is, omdat het eindelijk wat afkoelt en de regen begint, is het bij ons in Nederland een stuk minder spannend. Want als bij ons de moesson begint, krijgen we… koel weer en Noordzeewolken.Dat wordt een weerbeeld om je vingers bij af te likken. Er zijn jaren dat we deze singulariteit in het weer overslaan, maar veel vaker komt een periode, zoals hiervoor beschreven, wel. Aan het einde van de lente of aan het begin van de meteorologische zomer. Ook al staat in de boekjes dat de schaapscheerderskou meestal tussen 5 en 20 juni valt, laat een precieze datum zich er niet echt op plakken. Het kan, zeker in de tijden van het nieuwe klimaat waarin we steeds meer leven, ook best (zoals dit jaar) een paar weken eerder zijn.
Eenvoudig
De dynamiek achter de Europese moesson is relatief eenvoudig. Als we een paar warme dagen hebben gehad, zoals vorige week, raakt de lucht boven het Europese continent in een stijgbeweging. Het gevolg hiervan is dat de luchtdruk daar daalt. Ondertussen is het zeewater voor de kust van Europa nog koud. Daar blijft de luchtdruk juist relatief hoog. Vanaf zaterdag komt ten noordwesten van Nederland zelfs een groot hogedrukgebied te liggen. Tussen dit hogedrukgebied en het gebied van relatief lage drukstanden boven Europa steekt een noordwestenwind op die koele lucht van zee en Noordzeewolken aanvoert.
Schapen scheren
Omdat de schaapscheerderskou ook in de zomers van vroeger een veelvuldig voorkomend fenomeen was, maakten de boeren er gebruik van om hun schapen te scheren. Daar ontleent het fenomeen ook zijn naam aan. Het was aangenamer voor boer en schaap om dit werk in deze koelere periode te doen. Bovendien leden de schapen minder onder de zon, die in deze tijd van het jaar bijna op zijn hoogste punt staat en erg fel kan schijnen.
Nieuwe millennium
Tot in de eerste jaren van dit millennium bleef de Europese moesson een regelmatig terugkerend fenomeen. Op de Wadden kon het in die tijd begin juni weleens niet warmer dan tussen 11 en 14 graden worden met wolkenvelden en af en toe lichte buitjes. Een kille noordwestenwind erbij maakte de sensatie compleet. In de jaren negentig van de vorige eeuw kon het uit de wolken ook lange tijd motregenen. Als je pech had en je langere tijd onder zo’n strook met dikkere bewolking lag, dan kon de neerslagsom daar tot meerdere millimeters oplopen. En had je met een behoorlijk somber weertype te maken.
Noorden van het land
Wat dat betreft, is de schaapscheerderskou tegenwoordig de schaapscheerderskou niet meer. De wolkenvelden van weleer zijn er nog wel, maar zijn niet meer zo dik als toen en breken nu in de loop van de dag ook vaker op, zeker in het midden en noorden van het land. Daar kunnen de temperaturen dan toch nog aardig oplopen. Wil je evengoed toch een beeld krijgen van hoe die schaapscheerderskou er in die vroegere tijden uitzag, ga dan naar het noorden van het land. Want daar lijkt het er af en toe nog wel wat op.
