De droogte wordt steeds nijpender en verscherpt verder

Nu regen uitblijft, vallen de bovenlopen van beken droog en worden de grondwaterstanden steeds lager. Vooral in delen van Oost- en Zuid-Nederland zijn ze hier en daar al uitzonderlijk laag. Zeker op de hogere zandgronden heeft de (natte) natuur daardoor steeds meer last van de droogte en in kustgebieden dringt, door de verminderde aanvoer van zoetwater via de grote rivieren, steeds meer zoutwater van zee binnen.

Op de rivieren heeft de scheepvaart in toenemende mate last van de lage waterstanden, maar ook van stremmingen bij sluizen, die minder vaak geschut worden. Door de verminderde vaardiepte, kunnen de schepen minder lading meenemen. Daardoor wordt het drukker op het water. Tegelijkertijd is op delen van de IJssel een inhaalverbod ingesteld. Daar zit er niets anders op dan achter elkaar aan te varen.

Waterkwaliteit

Ook de waterkwaliteit heeft op een toenemend aantal plaatsen van de droogte en de hoge temperaturen te lijden. Blauwalg wordt vaker vastgesteld en hier en daar komt het tot vissterfte. Hoewel er volgens Rijkswaterstaat nog voldoende water is, nemen de uitdagingen om aan alle gevolgen van het watertekort het hoofd te kunnen bieden toe.

In Twente en in Gelderland zijn tijdelijke pompen geplaatst om hogere gebieden van water te voorzien. Verder maken de provincies rond het IJsselmeer gebruik van IJsselmeerwater. De waterstand in het IJsselmeer was eerder dit jaar al verhoogd om aan die behoefte tegemoet te komen. Op dit moment heeft het IJsselmeer nog genoeg water.

Weer levert geen oplossing

Van het weer hoeft voor een oplossing van de problemen voorlopig weinig verwacht te worden. Het weer bij ons wordt ook de komende weken in grote lijnen door een hogedrukgebied, dat langere tijd op een plek ten noorden van ons land terechtkomt, beïnvloed. Dit betekent een aanhouden van het veel te droge weer met vaak veel zon en overwegend hoge temperaturen. Alleen vrijdag, zaterdag en zondag is het even iets minder warm. Morgen kan in de avond in het zuidoosten een lokale regen- of onweersbui vallen, verder staat voor de komende dagen geen of nauwelijks regen op de rol.

Ook voor de grote rivieren zijn de verwachtingen niet heel hoopgevend. Kan het stroomgebied van de Maas morgen later op de dag een regen- of onweersbui tegemoet zien, daarna wordt het weer droog. Omdat de zon vaak schijnt en de temperaturen in het algemeen hoog zijn, blijft de verdamping groot. Het is ook hierom dat de buien van morgenavond geen al te grote invloed op de waterpeilen lijken te hebben.

Hoewel in de Alpen iedere dag wel een bui kan vallen, worden geen grote hoeveelheden regen verwacht. Het waterpeil in de Rijn, dat door eerdere buien de afgelopen dagen min of meer stabiel was, lijkt aan een nieuwe daling te beginnen. Halverwege volgende week kan de waterstand in de rivier al tot 6,75 meter zijn gedaald met een afvoer van nog rond 780 kubieke meter per seconde. Normaal staat het water in de rivier ongeveer 2 meter hoger en wordt iets minder dan 1800 kubieke meter per seconde afgevoerd.

Situatie precairder

Al met al wordt de situatie precairder. Het landelijke neerslagtekort groeit de komende tijd naar rond 260 millimeter, met de grootste tekorten in het oosten, zuidoosten en zuidwesten van het land. In 2018, het laatste extreem droge jaar dat we in Nederland hebben beleefd, bedroeg het landelijke tekort nu rond 300 millimeter, maar veranderde daarna niet of nauwelijks meer omdat in augustus wel af en toe regen viel. Dit jaar lijken we evenwel aan een periode met een verdere verscherping van de droogte te beginnen. De afstand ten opzichte van de droogte in 2018 lijkt dan ook snel kleiner te worden.