Bijzonder hoge temperaturen in Europa en op Groenland

Hoewel de warme lucht, waarin het allemaal gebeurde, ook bij ons in Nederland aanwezig was, konden we hier van de volle potentie ervan niet profiteren. Doordat een front, dat eerst vaak ten westen van Nederland werd berekend, uiteindelijk boven onze hoofden lag, was het bewolkt en regende het op veel plaatsen. Het natst was het in een strook van Brabant via Gelderland naar Overijssel en Drenthe. Op veel plaatsen viel daar 10 tot 15 graden. De omgeving van Arnhem kreeg het meest; daar viel ongeveer 17 millimeter.

Nauwelijks beweging

Door de wolken en de regen zat er nauwelijks beweging in de temperaturen. Hoewel je voelde dat de luchtsoort bijna zomers was, werd het toch niet warmer dan tussen 16 en 19 graden. En zelfs die temperaturen lagen al ver boven het in deze tijd van het jaar gebruikelijke gemiddelde. Overdag zou het rond 14 graden moeten zijn.

In Groenland schoot het kwik omhoog. Vooral de lagere delen van de ijskap kregen met dooi te maken. Op de ijskap schoot de temperatuur omhoog van tussen -30 en -40 graden in de voorgaande dagen tot ongeveer -10 graden gisteren. Verder viel op de ijskap veel sneeuw. Het bijzondere in Groenland is dat de temperaturen er, onder de bijzondere omstandigheden van dit moment, in deze tijd van het jaar op veel plaatsen nog laag genoeg zijn om het – in elk geval op de ijskap – flink te laten sneeuwen. De massa ervan neemt daarmee zelfs wat verder toe, zo laten ook de metingen van de laatste tijd zien.

Golvende straalstroom

Verantwoordelijk voor de ‘hitte’ in Groenland en in Europa is de sterk golvende straalstroom van dit moment op het Noordelijk Halfrond. Gebieden met noordelijke en zuidelijke winden wisselen elkaar daarbij af. Zo is de wind zuidelijk boven het westelijke deel van de VS, op het westen van de Oceaan en in Groenland en boven Europa. Noordelijke winden vinden we boven het oosten van de VS, het midden en oosten van de Oceaan, delen van Rusland en het oosten van Azië. De zuidelijke winden voeren daarbij (erg) warme lucht aan, de noordelijke winden koudere, al is in vrijwel heel Rusland warmer dan normaal.

Omdat lagedrukgebieden zich de komende tijd op de Oceaan als een vis in het water voelen en de luchtdruk boven het Europese continent steeds hoog blijft, houdt het vaak (erg) warme weer in onze omgeving voorlopig aan. Alleen morgen is het even wat minder warm. Dan waait er een oostelijke wind die ons nog een vleugje meegeeft van een golf met koudere lucht die over het oosten en zuidoosten van Europa zuidoostwaarts stroomt.

Vanaf donderdag opnieuw warm

Donderdag keert de warme en vochtige lucht terug, voorafgegaan door opnieuw wolken en een tijdje regen, plaatselijk ook onweer. In Spanje en in delen van Frankrijk kan het dan al bijzonder warm worden. In Spanje zijn in het zuiden temperaturen van 35 graden mogelijk, in Frankrijk kan het in het zuiden 30 graden worden. In Nederland staan temperaturen tot in het zuiden 20 graden op het programma, overigens niet alleen donderdag, maar ook in de dagen daarna en mogelijk zelfs een groot deel van volgende week.

Oktober is daarmee op weg een behoorlijk warme maand te worden, al blijft het record van 2001 voorlopig nog buiten beeld. Toen bedroeg de gemiddelde oktobertemperatuur maar liefst 14,1 graden, dit jaar komen we waarschijnlijk ergens tussen 12 en 13 graden uit. Daarbij kunnen de regenhoeveelheden nog flink oplopen. Op Groenland gaat het kwik nu even omlaag, alvorens ook daar vanaf vrijdag een nieuwe golf met warmte vanaf het zuidwesten binnendringt. En zo blijft het herfstweer voorlopig op veel plaatsen bijzonder.