30-Daagse: einde zachte weer in zicht, straalstroom later flink geremd
Al wekenlang zijn we in de verwachting voor de zeer lange termijn een verandering op het spoor. Met naar oost draaiende winden, meer hogedruk in het noorden en op termijn ook een daling van de temperatuur. Inmiddels naderen we het punt waarop de wind voor het eerst oostelijk moet worden. Rond de 14e, dus halverwege de maand november. En vanaf morgen gebeurt het inderdaad, zij het slechts voor een paar dagen.Tenminste, zo lijkt het nog steeds. Want er waren de afgelopen dagen elke keer ook weer modelberekeningen die de wind, in elk geval in het noordelijke deel van Nederland, wel langere tijd een oostelijke component lieten houden. Soms zelfs zo lang dat echt koudere lucht onze omgeving leek te kunnen bereiken. Met temperaturen dichtbij het vriespunt in het noorden van het land, en daar mogelijk zelfs een beetje sneeuw.
Erg warme bovenluchten
Het zijn dingen die we ons nu nog niet kunnen voorstellen. Het is nog altijd erg zacht in Nederland en dat blijft het ook nog minstens een aantal dagen. Het hogedrukgebied, dat de wind bij ons de komende dagen in de zuidoost- tot oosthoek brengt, is namelijk met erg warme lucht gevuld. Terwijl de wind bij ons naar het oosten draait, stijgen de temperaturen op een hoogte van 1500 meter boven Nederland vanmiddag even tot 14 graden. Het zijn waarden die in de zomer goed zouden zijn voor temperaturen tussen 30 en 33 graden. Maar het is geen zomer, dus moeten we het nu met 16 graden in het zuiden doen.
In het weekend schommelt de temperatuur op een hoogte van 1500 meter nog rond 11 of 12 graden. Met de zon erbij, houdt het zachte weer nog aan. In de nachten merken we al wel dat we richting de winter gaan. Doordat de wind onder de vleugels van het hogedrukgebied geleidelijk wegvalt, kunnen de temperaturen in de donkere uurtjes verder dalen. In het Limburgse Ell wees de thermometer vanochtend vroeg niet meer dan 3,6 graden aan, aan de grond koelde het al tot 1,5 graden af. Het zou zomaar kunnen dat we ergens in Nederland de komende drie nachten ook de eerste vorstdag op anderhalve meter hoogte van het nieuwe seizoen gaan meemaken. Aan de grond vriest het op uitgebreidere schaal. Verder wordt het nevelig en kunnen gebieden met mist ontstaan, die overdag weer verdwijnen.
Week 1: van maandag 14 tot en met zondag 20 november
- Wisselvallig weer met af en toe regen
- Een zuidelijke tot zuidwestelijke wind
- Temperaturen tussen 10 en 13 graden
We zien een strijd ontstaan tussen lagedrukgebieden op de Oceaan enerzijds en de hogedruk – vooral boven Finland en het noordwesten van Rusland – anderzijds. In deze eerste week lijkt die strijd in onze omgeving een soort patstelling op te leveren.
De bij de lagedrukgebieden horende storingen, met hun bewolking en regen, kunnen onze omgeving wel bereiken, maar lijken niet lang daarna op de hogedruk in het noordoosten vast te lopen. Het levert ons een wisselvallig weerbeeld op met bewolking en nu en dan regen, waarbij de meeste regen voor de Britse eilanden lijkt te zijn weggelegd.
Bij ons waait vaak een – hoe kan ook anders – zuidelijke tot zuidwestelijke wind. In het noordoosten kan de wind, door de nabijheid van het hogedrukgebied, ook zuidoostelijk zijn. De temperaturen blijven in het algemeen 1 tot 3 gaden boven het gemiddelde uitkomen.
Week 2: van maandag 21 tot en met zondag 27 november
- Wisselvallig weer met af en toe regen
- Een zuidelijke tot zuidwestelijke wind
- Aanhoudend zacht met 1 tot 3 graden bovengemiddelde temperaturen
In grote lijnen verandert op de weerkaarten niet veel. Lagedrukgebieden op de Oceaan dringen nog steeds aan, waarbij de afwijkingen van de luchtdruk omlaag in de buurt van IJsland het grootse zijn. Boven het noordoosten van Europa, de regio Finland en Noordwest-Rusland, ligt nog steeds een hogedrukgebied.
De enige verandering ten opzichte van de weerkaarten een week eerder, is dat het gebied met zuidelijke tot zuidwestelijke wind zich ook tot over de westelijke helft van Scandinavië uitbreidt. Ofwel: de westelijke flank van het hogedrukgebied moet terrein prijsgeven.
Het levert ons onverminderd wisselvallig weer op met af en toe de passage van storingen die bewolking en regen met zich meebrengen. Ze passeren van zuidwest naar noordoost en buigen dan noordwaarts af. De wind bij ons is nog steeds zuidelijk tot zuidwestelijk en de temperaturen blijven 1 tot 3 graden boven normaal uitkomen
Week 3: van 28 november tot en met 4 december
- Overgang naar rustig weer met meer zon
- Wind, draaiend naar oostelijke richtingen
- Temperaturen dalend naar normale waarden
Het hogedrukgebied boven Finland en het noordwesten van Rusland herstelt zich en breidt zich opnieuw westwaarts uit, zo geven de weerkaarten voor die periode nu tenminste aan. Het zou bij ons een naar oost tot noordoost draaiende wind kunnen opleveren.
Door de uitbreiding van het hogedrukgebied kunnen storingen van de Oceaan ons land even niet meer bereiken. Het lijkt dan ook verregaand droog te blijven en met een beetje geluk komt ook de zon er weer behoorlijk door.
Koude lucht is nog niet voorradig, zo hebben we ook in voorgaande weken bij de besprekingen van de 30-daagse steeds gezien. Daardoor gaan de temperaturen wel wat omlaag richting normale waarden voor de tijd van het jaar, maar zit meer dan een graadje vorst tijdens een heldere nacht er vooralsnog niet in.
Week 4: van maandag 5 tot en zondag 11 december
- Nog steeds rustig weer met een afwisseling van wolken zon
- Een zwakke wind uit noord tot noordwest
- Temperaturen rond normaal
Het hogedrukgebied in het noodoosten lijkt wat naar Rusland op te schuiven. Tegelijkertijd stijgt de luchtdruk in het zeegebied bij IJsland en Groenland. Dit hogedrukgebied lijkt een uitloper tot over de Britse eilanden te krijgen.
Als het zo zou gaan als deze berekening aangeeft, draait de wind bij ons naar noord tot noordwest en komt wat zachtere lucht van de Noordzee het land binnen. Vooral de nachten worden in dat geval weer warmer. Verder kunnen wolkenvelden het land opkomen. Later, als de rug boven onze omgeving terechtkomt, kan het – als het zou opklaren – vooral in de nachten door stralingskou ook weer wat kouder worden.
Gemiddeld komen we rond normaal uit en veel neerslag wordt niet verwacht.
Week 5 en 6: tot en met maandag 25 december
- Geleidelijk weer iets wisselvalliger
- Temperaturen rond normaal
- Windrichting onduidelijk
Het boeiende van de laatste twee weken van deze verwachting is dat de westcirculatie zo’n beetje over de volle breedte van de Oceaan en boven geheel Europa en Rusland wordt afgeremd en soms behoorlijk wordt afgeremd. Overal komen we afwijkingen ten opzichte van de gebruikelijke windsterkten tegen en soms zelfs behoorlijk. Dit is iets wat we niet vaak op de weerkaarten zien en het is moeilijk om aan te geven hoe het komt, zeker gezien het feit dat wel voortdurend een sterke poolwervel wordt berekend. Er is, als dit zo uitkomt, ontegenzeggelijk iets bijzonders aan de hand. We komen er nog wel achter.
Voor het weer in Nederland moeten we nog steeds naar het noorden kijken, waar we beide weken de grootste kansen op drukafwijkingen naar boven zien. In week 6 zou een lagedrukgebied dan wel tot onze omgeving kunnen doordringen.
In elk geval lijkt het langzaam weer wat wisselvalliger te worden en zien we een temperatuur die zich in de buurt van normaal blijft ophouden. Geen echte bijzonderheden dus.
Al met al
Al met al is de belangrijkste ontwikkeling toch wel dat de komende twee weken een einde lijkt te komen aan de absurd zachte periode, waarin we ons nu sinds de tweede helft van oktober, en dus al een volledige maand ophouden. In week 1 en in week 2 worden nog wel 1 tot 3 graden boven normale temperaturen berekend en is het in het algemeen wisselvallig, daarna komt hogedruk dichterbij en wordt het even rustiger en droger. Dat bij temperaturen die tot ongeveer gemiddelde waarden terugzakken.
In de laatste twee weken is het vooral opvallend op welke schaal de westcirculatie aan banden lijkt te worden gelegd, en dat om nog onduidelijke redenen. Verder wordt het in die periode weer iets wisselvalliger, maar blijven de temperaturen heel gemiddeld.
