Zo extreem kan het in november
Al dagenlang is het weerbeeld vrij saai. Op de zware buien in de nacht van vrijdag naar zaterdag na, gebeurde en gebeurt er weinig. Het is grijs, er staat weinig wind, soms valt er wat regen en daar blijft het wel bij. En eigenlijk komt dit rustige en 'saaie' weertype vrij vaak voor de novembermaand. Maar kan het ook anders in november? Kan de winter in november al losbarsten? Of kan het nog tot nazomerweer komen? En blijft deze november zo saai? Je leest het hier.Het huidige weertype is redelijk normaal voor november. Er zijn slechts twee maanden in het jaar waarin de zon gemiddeld nog minder schijnt, en dat zijn december en januari. En qua temperatuur heeft in deze maand een bereik waardoor echt nazomerweer net niet mogelijk is en sporadisch winterweer over het algemeen beperkt blijft tot het einde van de maand. Zeker in een warmer klimaat is van winterweer in november nog maar weinig sprake. Maar het weer in november is zeker niet altijd rustig. En november kent ook zo zijn extremen.
Slechts één maand met meer zware stormen
Nu is het misschien moeilijk voor te stellen, maar gedurende de herfstmaanden komen gemiddeld genomen de meeste stormen voor in november. In december en januari komt het nog iets vaker tot storm, maar in die zin is november dus allerminst rustig.
Kijken we naar zware stormen (uurgemiddelde wind van 10 Beaufort of meer), dan springt november er nog duidelijker uit. Sinds het begin van de metingen kwamen maar liefst 12 zware stormen voor in november. De enige maand waarin meer zware stormen werden gemeten, is januari. In die maand kwam het namelijk 15 keer tot een zware storm.
Kan het nog nazomeren in november?
Warme dagen, zeker richting het einde van november, gaan vaak gepaard met bewolkt weer en veel wind. Als het in november kraakhelder weer is, dan verlopen de dagen (en vooral de nachten) vaak al relatief koel omdat de nachten in november al lang zijn en de zon niet zoveel kracht meer heeft. Zachte dagen komen vaak tot stand met een vochtige zuidwestelijke stroming. Zeker later in november gaan de zachtste dagen zoals gezegd dus niet gepaard met een al te mooi weerbeeld. Zo werd het op 25 november 2006 in Ell en Maastricht maar liefst 18,9 graden bij een weerbeeld zoals hierboven beschreven.
Toch had de allerwarmste novemberdag ooit gemeten wél een (na)zomers weerbeeld. Op 1 november 2014 steeg het kwik in Ell naar 22 graden en op die dag scheen de zon flink en stond er niet al teveel wind. Nazomer in november kan dus wel, maar bij voorkeur in het begin van de maand. Meestal zijn in november de dagen met het mooiste weer niet de warmste dagen. Wellicht dat we in een warmer klimaat vaker nazomerse dagen in november gaan zien.
Winterweer in november
Wat in november meer voor de hand ligt dan nazomer, is winterweer. Goed, de laatste jaren komt er van winterweer in de één na laatste maand van het jaar weinig terecht, maar vroeger was het niet raar om in november al de eerste winterse speldenprikjes of zelfs een heuse winterinval te zien. Gemiddeld komt het in november tot 5 vorstdagen in de Bilt en soms komt het zelfs al tot een ijsdag. Landinwaarts gebeurt dat nog vaker.
In 1921 kwam het op 29 en 30 november tot een minimumtemperatuur van -15 in De Bilt, de laagste temperatuur ooit in deze maand op dit station. In datzelfde jaar kwam het maar liefst op 22 dagen tot vorst, ook een record. Meer recent, in 1993, kwam het in november tot 5 ijsdagen. Ook dat is een record voor de Bilt. Op 30 november 1973 werd de laagste novembertemperatuur ooit in Nederland gemeten. Toen werd het op het weerstation Ten Post -16,7.
Zelfs in het eerste decade van november kan het al streng vriezen, zo werd het op 10 november 1908 -10,1 graden in Sittard. Meer recent, op 5 november 1995, werd het -9,2 graden in Enschede. In 2010 was er in de laatste dagen van november sprake van een winterinval. Op 29 november daalde het kwik 's nachts naar -5,2 en de twee novemberdagen daarna bleef het ook overdag vriezen. Op de laatste dag van de maand viel er in een groot deel van het land sneeuw. 2010 is dan ook meteen het laatste jaar waarin het in november serieus winterde, want sindsdien is een ijsdag in november niet meer voorgekomen.
De bizarre weerdag van 25 nov 2005
Een van de meest extreme en memorabele weerdagen ooit in november is misschien wel 25 november 2005. Die dag had alles, maar het meest opmerkelijke was toch wel het bizarre pak sneeuw in het oosten van het land. Een fel lagedrukgebied trok over het land, waardoor het in een groot deel van het land stormde. In het oosten van het land viel enorm veel sneeuw, die ook een fractie nat en daardoor zwaar was. Het gevolg was schade aan bomen, gebouwen en hoogspanningsmasten.
In het noorden van het land was het toen onder de kern van het lagedrukgebied rustig en van tijd tot tijd zelfs zonnig en in de Hoek van Holland werd een van de zwaarste windstoten ooit in ons land gemeten met maar liefst 173 km/uur. In De Bilt was het tenslotte de donkerste dag sinds het begin van de metingen, nog nooit was de globale straling zo laag als toen.
Dit jaar nog iets interessants in de verwachting?
Momenteel verloopt het weerbeeld dus rustig en dat blijft voorlopig zo. Morgen en dinsdag is het overwegend bewolkt, vanaf woensdag neemt de neerslagkans en staat er wat meer wind, niks buitengewoons. De weerkaarten worden wel interessanter tegen het einde van het volgende weekend, want dan lijkt de wind naar noord te draaien en neemt de kans op kou, nachtvorst en wellicht de eerste winterse neerslag toe.
