Waarom zijn wolken grijs?

Terwijl je misschien liever denkt aan een lekker sneeuwdekje onder een stralend blauwe lucht, is een flinke grijze wolkendeken eigenlijk veel typerender voor de Hollandse winters. Dat hebben we ook de afgelopen dagen wel weer gemerkt. Wat een wolkenbrij.

Als je wat beter kijkt, zie je natuurlijk allerlei variaties in dat wolkendek. Qua vorm, maar ook qua kleur. Soms is de bewolking heel licht van kleur, tot bijna wit. Soms juist heel donker. Je kent dat misschien ook wel van zo’n dreigende bui, waarbij de lucht soms bijna zwart kleurt en je echt even snel dekking moet gaan zoeken. Waardoor ontstaan eigenlijk al die kleurvariaties?

Water

Daarvoor moeten we even terug naar wat wolken eigenlijk zijn. Een wolk is niets meer en niets minder dan een verzameling zwevende waterdruppeltjes. Die druppeltjes, in combinatie met de stand van de zon, bepalen de kleur van de wolk. 

Vliegtuig

Bij een lage zonnestand en laaghangende wolken, schijnt de zon wel bovenop de wolkendeken, maar komt er niet doorheen. Dat is wat we vandaag en de afgelopen dagen veel zien. Hoe dikker de wolken zijn, hoe minder zonlicht wordt doorgelaten en hoe donkerder ze kleuren. Als je wel eens in een vliegtuig boven zo’n wolkendek hebt gevlogen, dan weet je dat daar wel de zon er direct op schijnt, en aan die kant zien diezelfde wolken er spierwit uit.

Megadruppels

Ook de dikte van de druppels waaruit de wolken bestaan, hebben invloed op de grijstint die de wolk krijgt. Die druppels weerkaatsen het licht van de zon weer terug naar boven. Die dreigende zwarte bui de we al noemden, bestaat uit héle dikke druppels. Hoe dikker de druppels, hoe meer licht er wordt teruggekaatst, dus hoe donkerder de kleur. Dit is ook de reden waarom een wolk vaak aan de onderkant een veel donkerder kleur heeft dan aan de bovenkant.

Standpunt

Zodra druppels zwaar genoeg zijn, vallen ze naar beneden, en regent het. De kleur van de wolk zegt dus zeker iets over de kans dat het gaat regenen. Maar het maakt ook een groot verschil vanuit welk standpunt je een wolk bekijkt. Als je naar zo’n geïsoleerde bui kijkt met de zon in je rug, kan hij heel wit zien. Daarmee zal hij vrij onschuldig lijken, maar dezelfde wolk kan aan de andere kant diep en diep donkergrijs zijn. Schijn kan dus bedriegen; uiteindelijk word je er net zo nat van.

Zachtere winters, grijzere winters?

Nu we steeds van die zachte winters hebben, is de kans dat het bewolkt is ook aan het groeien. Warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht. En hoe hoger de temperaturen, hoe meer water er continu verdampt uit zeeën en meren. Dat gaat allemaal de lucht in en vormt daar wolken. Dat mooie winterplaatje met die stralend blauwe lucht, zou ook wel eens steeds zeldzamer kunnen worden.