Vuelta start met zinderende hitte
Spanje krijgt te maken met ongekende hitte de komende dagen. Laat nu net de Vuelta a España van start gaan. Oef.Hitte in Spanje in augustus: daar staat niemand van te kijken. Maar de hitte die er nu aankomt is zelfs voor Spaanse begrippen extreem. Ondanks dat de Ronde van Spanje niet in het heetste gebied begint, gaat een hele dag op de fiets zitten en op topniveau moeten presteren, het uiterste vragen van de renners.
Van klamme broeikas naar woestijnhitte
De bloedhete Olympische Spelen domineerden tot voor kort onze sportzomerberichten. Daar was het juist de extreem hoge luchtvochtigheid die een mega-obstakel vormde. In Spanje lijkt exact het tegenovergestelde te gebeuren. Bij die hele hoge temperaturen zal de luchtvochtigheid extreem laag zijn. Met een paar procenten is het wel bekeken. (Voor de kenners: de dauwpunten liggen nota bene geregeld onder nul!) Woestijntaferelen.
In principe is hitte bij een lage luchtvochtigheid veel beter te verdragen. Het is dan makkelijker om vocht, en daarmee warmte, kwijt te raken. Maar nu beloven de temperaturen zo hoog te worden, dat ook dat voordeel zo’n beetje teniet gedaan wordt. Als de temperatuur zelfs hoger ligt dan je gebruikelijke lichaamstemperatuur, en je gaat ook nog eens topsport bedrijven, beginnen allerlei lichamelijke processen moeilijker te worden.
Lichaamsfuncties
Dat zit zo: de energie die het lichaam van een wielrenner opwekt, wordt maar voor een deel gebruikt voor het daadwerkelijke fietsen. Meer dan de helft gaat naar allerlei andere processen in het lichaam, zoals koelen. Hoe warmer het is, hoe meer energie daar naartoe moet, alleen al om alle functies draaiende te houden. Bij hogere temperaturen kun je dus verhoudingsgewijs minder energie in het fietsen stoppen.
Vocht is daarbij extreem belangrijk. Met de verwachte temperaturen (waarover verderop meer) zal het zweet zo'n beetje in watervallen van de renners afstromen, en al dat vocht moet natuurlijk aangevuld worden. Maar dat is nog niet zo eenvoudig. Tijdens een gemiddelde grote rondedag zit een renner al gauw 6 uur lang op de fiets, en drinkt in z'n eentje makkelijk zo’n 6 a 7 liter water. Een gemiddelde maag kan eigenlijk niet meer dan een liter water per uur verwerken. Maar in de hitte is dat veel te weinig, want aan alle kanten vraagt je lichaam juist om méér vocht.
Dikker bloed
Als je te weinig vocht in je lichaam hebt, wordt je bloed dikker, en wordt het transport van zuurstof naar je spieren trager. Je hart moet harder werken om de boel rond te pompen. Ook is er vocht nodig om suikers te kunnen omzetten in energie. Bij een tekort zal ook dat moeilijker gaan en heb je dus nog minder energie beschikbaar. Ondertussen is je lichaam ook nog eens druk bezig om het beschikbare vocht naar je huid te sturen om af te koelen (zweten). Kortom: vrijwel alles in je lichaam wordt dus moeilijker bij extreme temperaturen.
Van het loeihete WK Wielrennen in Qatar in 2016 weten we dat sommige renners zo 3 bidons per uur leegdronken. Maar alleen water drinken is niet genoeg, en kan zelfs gevaarlijk zijn. Als je te veel water drinkt kan je elektrolytenbalans verstoord raken, en kan zelfs watervergiftiging optreden. De renners zullen hun bidons dus ook moeten aanvullen met voldoende mineralen.
Bidon-obstakels
Alsof dat allemaal nog niet uitdagend genoeg is, zijn er ook nog de nodige sport-specifieke obstakels. Er worden natuurlijk wel meer topsportevenementen in de hitte gehouden, en of dat al dan niet te doen is verschilt nogal per sport. Bij een sport als tennis bijvoorbeeld, is de piek-inspanning heel groot, maar daarbij heb je wel veel ingebouwde pauzemomenten in de wedstrijd om even in de schaduw te zitten en te drinken.
Bij wielrennen is even uitrusten er natuurlijk niet bij. Ook is het niet altijd even makkelijk om aan drinken te komen. Je moet bidons aanpakken langs de weg, of iemand van de ploeg moet het gaan halen bij een van de volgwagens die vaak helemaal achteraan rijden. Er zijn zelfs reglementen over het aanpakken van bidons van een andere ploeg. Bij extreme hitte regelt de organisatie overigens wel vaak extra bidons vanuit ‘neutrale’ motoren, en ook de ploegen zelf zullen meer verzorgers langs het parcours plaatsen. Het publiek wil ook nog wel eens klaarstaan met water dat de renners graag over zich heen gooien.
Zaterdag: tijdrit Burgos
Wat voor omstandigheden kunnen we dan verwachten? Gelukkig gaat het parcours in het begin nog niet meteen door de heetste delen van Spanje. Terwijl het komend weekend in het zuiden maar liefst 47 graden kan worden, is het opwarmertje voor deze Vuelta deze zaterdag in Burgos, in het noorden van Spanje. Het is een individuele tijdrit van slechts 8 kilometer lang, met een klimmetje erin. Een vrij kort ritje dus, waarin nog niet al te veel tijdverschil gemaakt kan worden. Toch zullen hier renners zijn die er meteen vol in willen vliegen. Dat zal dan wel moeten gebeuren met een middagtemperatuur van 38 graden (afhankelijk van de starttijden uiteraard).
Zondag nog heter
Op zondag wordt de eerste echte etappe gereden: vanuit Burgos gaat het via de vlaktes richting het zuiden. Dit belooft een nog hetere dag te worden. Het kwik zou in de middag kunnen stijgen tot 39, wellicht 40 graden. Echt veel beschutting biedt de omgeving ook al niet.
Maandag gaat het dan weer even noordwaarts. Dan lijkt de ergste hitte in deze regio wel voorbij, maar er moet dan ook voor het eerst serieus geklommen worden. Vooral de klim aan het slot is een pittige.
Later in de week trekt het peloton verder zuidwaarts, met enkele etappes in de regio van Valencia en Alicante. Ook in die regio gaan we de komende dagen richting de 40+, maar het lijkt erop dat de meest extreme hitte daar wel wat bedaard is wanneer het peloton daar arriveert. Maar voorlopig fietsen we dan alsnog nog rond met temperaturen van 35 graden of meer. En aan neerslag hoeven we voorlopig al helemaal niet te denken. Het belooft op z’n minst een uitdagende Ronde te gaan worden.
