Smeltseizoen Noordpool eindigt met meer ijs dan in voorgaande jaren

Als je de grafiek, die het verloop van het zeeijs in het noordpoolgebied weergeeft, goed bekijkt, zie je nu de afvlakking tot stand komen die de komende week of weken waarschijnlijk tot het zeeijsminimum van dit smeltseizoen leidt.

Nog altijd minder dan normaal

We zitten nu op een oppervlakte van om en nabije 5,1 miljoen vierkante kilometer aan zeeijs, ongeveer een miljoen vierkante kilometer meer dan vorig jaar om deze tijd. Toen kwam het minimum uiteindelijk op 3,8 miljoen vierkante kilometer uit, ruim 400.000 vierkante kilometer boven het record dat nog altijd op naam van het jaar 2012 staat, toen het minimum op ongeveer 3,4 miljoen vierkante kilometer uitkwam. Dit jaar stevenen we op een minimum van tussen 4,8 en 5,0 miljoen vierkante kilometer af, tussen 1,4 en 1,6 miljoen vierkante kilometer boven het record uit 2012. Maar nog altijd tussen 1,5 en 1,3 miljoen vierkante kilometer onder normaal (1981-2010).

Opvallend is de geringe hoeveelheid zeeijs in het zeegebied ten oosten van Groenland en ten noorden van Spitsbergen. Hier heeft een groot deel van de zomer een zuidelijke wind gewaaid, die ook op de ijskap van Groenland tot enkele grootschalige dooimomenten aanleiding heeft gegeven. Het ijs, dat in de zeeën ten noorden van Groenland normaalgesproken aanwezig is, werd hierdoor niet alleen naar het noorden gedreven, maar smolt deels ook af. In de Wandel Zee, aan de noordoostkant van Groenland, is een flinke strook de laatste weken helemaal vrij van ijs geweest. Dat is bijzonder, want het is iets dat in het verleden nog bijna nooit eerder is voorgekomen.

Noordelijke wind

Aan de andere kant van het poolgebied, in de buurt van Alaska, waaide boven de Beaufort Zee en de Beringzee juist vaak een noordelijke wind. Daar lagen de temperaturen lange tijd onder normaal. De hoeveelheid zeeijs wijkt er op dit moment maar weinig van normaal af, maar het ijs is wel dun en ligt erg verspreid over het water. Hier kan de ijsoppervlakte de komende 1 of 2 weken nog wat verder afnemen, ook al zijn de temperaturen in het poolgebied alweer tot onder nul gedaald. Die afsmelt gebeurt in dit geval van onderen, door warm zeewater dat het gebied nog in stroomt.

Omdat het de afgelopen tijd in grote delen van Siberië warmer dan normaal was, is de zeevaartroute ‘om de noord ‘ daar toch nog voor het grootste deel ijsvrij geraakt. Zeevaart was er hoe dan ook al, de afgelopen maanden, maar dan wel met de hulp van ijsbrekers. Zelfs in de afgelopen winter heeft een konvooi de zeevaartroute bevaren, middenin de winter en onder begeleiding van een atoomijsbreker. De noordwestelijke route, tussen de eilanden aan de noordkant van Canada door, is nog steeds geblokkeerd. Het ziet er niet naar uit dat die dit jaar nog open zal gaan.

Het volgende zeeijsmaximum

Nu de temperaturen in het noordpoolgebied weer onder het vriespunt terecht zijn gekomen, is het moment niet meer ver weg dat het zeeijs weer gaat aangroeien. Vanaf dat moment gaan we op weg naar het volgende maximum, dat meestal ergens in de maartmaand valt.