Foto gemaakt door Bart Vilier - Uiterwaarden - Het ijs op de uiterwaarden ligt er prachtig bij deze ochtend.
Foto gemaakt door Bart VilierUiterwaardenHet ijs op de uiterwaarden ligt er prachtig bij deze ochtend.
Nu

Schaatsen op natuurijs kan, maar het blijft oppassen

Afgelopen nacht heeft het op grote schaal streng gevroren met minima tussen -10 en -15 graden. Alleen in Zuid-Limburg, het zuidwesten van het land en in het noordwestelijke kustgebied was het iets minder koud met -5 tot -9 graden. Het natuurijs is daardoor flink gegroeid naar gemiddeld 9 centimeter en dit weekend wordt de ijsdikte circa 10 tot 15 cm. Toch blijft het op veel plaatsen nog oppassen!

Wie alleen gaat schaatsen heeft genoeg aan 4 centimeter ijs, maar het is natuurlijk veiliger om niet alleen te gaan. Een grotere groep mensen heeft een ijsvloer van 5 tot 8 centimeter nodig en dat hebben we inmiddels al overschreden. Op ondiepe wateren kan dus veilig worden geschaatst, mits het ijs niet is beschadigd in voorgaande dagen en geen sprake is van zwak sneeuwijs.

Voor toertochten minstens 12 cm ijs

Voor toertochten zou het ijs minstens 12 cm moeten zijn. Op dit moment ligt er op stilstaand water van 2 meter diep circa 9 centimeter ijs. Als het ’s nachts 10 graden vriest vormt 2 cm ijs en als het 15 graden vriest 3 cm. Daardoor komt er dit weekend op veel plaatsen in het binnenland 10 tot 15 cm ijs te liggen. Dat zou dus net genoeg zijn om met grote groepen te schaatsen op diepere wateren. Dit kon voor het laatst tijdens de koudegolf in 2012.

Lokaal is het ijs slecht!

Op sommige plekken is sprake van zwak sneeuwijs. Sneeuw is in het water gewaaid en op het ijs, waardoor ijs broos en van slechte kwaliteit is. Dit geldt ook voor delen van de Elfstedenroute in Friesland, op het IJsselmeer en op het Tjeukemeer. Er ligt ijs en er wordt geschaatst, maar de kwaliteit is niet zo goed. In Leeuwarden werd het gisteren -13,1 graden en aan de grond zelfs -15,3. Afgelopen nacht werd het in de Friese hoofdstad -8,0 en aan de grond -9,7. Daardoor is het ijs afgelopen nachten zo’n 4 cm gegroeid. Voor komende nacht wordt in Friesland een minimumtemperatuur van -11 graden verwacht en zondag kan het 8 graden vriezen.

Ook in de grote steden is het nu nog niet veilig om op de grachten te schaatsen. Waarschijnlijk is het ijs dit weekend dik genoeg, maar mensen moeten niet te dicht bij elkaar gaan staan. Zo is het in de binnenstad van Amsterdam afgelopen week niet kouder dan -5 tot -8 geworden. Het ijs is daardoor slechts 6 centimeter dik, dat is nét voldoende. Dit weekend groeit de ijslaag verder aan tot zo’n 8 cm. Dit geldt ook voor Utrecht. In de binnenstad van Groningen is het ijs iets dikker.

Uiterwaarden niet veilig

Het water van de grote rivieren zakt nu en dat veroorzaakt stroming. Daardoor zijn stukken uiterwaarden nog niet bevroren. Op andere plekken ligt wel ijs, maar is het water flink weggezakt onder de ijslaag en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Echter zijn er ook plekken, bijvoorbeeld in Nijmegen, waar een schitterende ijsvloer ligt en waar de situatie wel veilig is.

Foto gemaakt door Britta van Gendt - Arnhem - Niet overal ligt ijs, de uiterwaarden bij Arnhem zien er zo uit!
Foto gemaakt door Britta van GendtArnhemNiet overal ligt ijs, de uiterwaarden bij Arnhem zien er zo uit!

Prachtig schaatsweekend gevolgd door dooifront met ijzel op maandag

Dit weekend belooft het prachtig schaatsweer te worden. Het is vrijwel zonnig en de temperaturen zijn niet meer zo laag. Zaterdagmiddag ligt het kwik tussen -3 graden in het noordoosten tot +2 graden in het uiterste zuiden. Zondag wordt het wat minder koud met maxima rond het vriespunt in het noordoosten, 2 graden in het midden van het land en maar liefst 6 of 7 graden in Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg. Omdat de lucht zeer droog is, zal het ijs ondanks de hogere temperaturen niet smelten. In de nachten vriest het op grote schaal, met uitzondering van de kustgebieden, 10 tot 16 graden.

Maandag volgt een dooifront met sneeuw en ijzel. Daarna lijkt de winter voorbij te zijn.

Jordi HuirneMeteoroloog en presentator