Poedersneeuwlawine zorgt voor spektakel in Nepal

Een poedersneeuwlawine is een bijzondere vorm van een lawine die niet zo heel veel voorkomt. Het lijkt alsof er wolken naar beneden storten. Aan echte sneeuw brengen ze nauwelijks iets met zich mee, maar het gaat wel even heel hard waaien. En het ziet er precies zo uit als een ‘normale’ lawine. Vaak komen ze niet voor, zeker niet in de vorm waarin dit groepje in de Himalaya het heeft meegemaakt. Maar als je er tegenaan loopt, is het spektakel compleet.

Alsof er een stapelwolk omlaag stort

Eerst is er nog niks aan de hand bij gletsjermeer Kapuche. De lucht is blauw, op de bergen is nauwelijks sneeuw te zien. Heel hoog, vanaf het Annapurnamassief, dat hier nauwelijks te zien is, stort een poedersneeuwlawine omlaag. Hoog boven het meer zie je hem naderen. Het is net of er een stapelwolk naar beneden stort. Het gaat allemaal in een hoog tempo en de neerstortende wolk komt snel dichterbij. Op de achtergrond hoor je de jongens gillen.

Nog is het bijna windstil bij het meer. Je ziet de wolk naderen. Het ziet er bijna liefelijk uit, maar als de voorste begrenzing over het water komt, blijkt het toch serieus. Niet alleen begint het van het ene op het andere moment te sneeuwen, ook neemt de wind fiks toe en wordt zo sterk dat de tentjes het begeven. Sommige van de jongens holler erop af om nog te redden wat er te redden valt. Anderen laten het voor wat het is en blijven kijken en filmen. Ze vinden het prachtig.

Dichtheidsverschillen doen het

Het is ook bijzonder; de harde wind en de sneeuw, zomaar ineens uit het hooggebergte. En dat terwijl het verder juist prachtig en stil weer is. De drijvende kracht achter de poedersneeuwlawine zijn de dichtheidsverschillen tussen de luchtstroom met de sneeuwkristallen erin en de lucht er omheen. De met sneeuw gevulde lucht is zwaarder. Het is de beweging van de lucht die de deeltjes laat zweven en die het dichtheidsverschil in stand houdt. De zwaartekracht doet de rest en kan aan het geheel nog een forse snelheid meegeven, zo is op het filmpje te zien.

De poedersneeuwlawine staat in het rijtje van zandstormen en pyroklastische stromen vanaf de hellingen van asvulkanen. Daarin speelt hetzelfde fenomeen een rol. Het ziet eruit als een lawine, het kan hoge snelheden bereiken, en toch is het anders, omdat de hoeveelheid sneeuw die meekomt niet eens genoeg is om het ook maar wit te laten worden, zo is in het filmpje te zien.

Lastig van gewone lawine te onderscheiden

Het is overigens best lastig om de poedersneeuwlawine van een echte lawine te onderscheiden, waarbij ook veel sneeuw in de lucht komt. In die zin hebben de jongens in het filmpje ook wel geluk gehad. Of ze kennen de omgeving goed. Want het kan best zijn dat dergelijke poedersneeuwlawines op deze plaats vaker voorkomen. In de hoek waar de gefilmde lawine omlaag komt, ligt in elk geval een beetje sneeuw. Terwijl er verder om het meer heen geen sneeuw te zien is.